رییس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره در تبیین دیدگاه امام خمینی (ره) در ارتباط با رسانه گفت: امام (ره) به آزادی و نگاه نقد در مطبوعات و رسانه معتقد بود اما با توطئه، هنجار و قانون‌شکنی مخالف بود.
به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه سوره به نقل از شبکه اطلاع رسانی مرآت دکتر امید علی مسعودی رییس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره و رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه‌ای ایران گفت: مکتب مجموعه‌ای است از هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی بنابراین جهت مطالعه مکتب امام باید دقت شود که امام قائل به چه نوع شناختی است و آن مکتب دارای هستی‌شناسی توحیدی و یک مکتب فراگیر و همچنین دارای نگاه انتقادی نسبت به دستگاه شاهنشاهی است.
دانشیارگروه علوم ارتباطات دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره ضمن بیان مبنای قیام امام خمینی (ره) عنوان کرد: قیام و انقلاب امام خمینی (ره) بر اساس حاکم شدن قوانین الهی بود. بخشی از نگاه انتقادی امام (ره) در زمان نظام شاهنشاهی، به مطبوعات مربوط می‌شد. ایشان از همان ابتدای نهضت و بر اساس نگاه مکتبی که داشتند همواره نسبت به مطبوعات زمان طاغوت به نقادی می‌پرداختند و نوع حکمرانی نظام شاهنشاهی را نقد می‌کردند.
امام خمینی (ره) به اخبار توسعه معتقد بود
رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه‌ای ایران افزود: حضرت امام (ره) ازنظر مطالعات ارتباطی، قائل به اطلاع‌رسانی به شکل توسعه بودند؛ یعنی نگاه ایشان به مطبوعات و رسانه همواره از این دریچه بود که مطبوعات و رسانه باید بتوانند جامعه را توسعه بدهند. ایشان در مقابل تهاجم خبری غرب بشدت ایستادگی می‌کرد.
وی در تشریح حوزه‌های اخبار توسعه گفت: اخبار توسعه را در دو حوزه می‌توان دسته‌بندی کرد. بخش اول اخبار مربوط به دستاوردها علمی و ساخت‌وسازهای مهم است و دسته دوم مربوط به رفع مشکلاتی است که گریبان گیر یک جامعه است؛ مانند استثمار یک جامعه یا نجات پیدا کردن یک کشور از استعماری که سال‌ها است با کودتا بر مردم آن کشور مسلط شده است.
مسعودی با اشاره به لزوم رفتار فعال خبرنگاران در روزنامه‌نگاری توسعه اظهار کرد: خبرنگاران در حوزه باید به‌جای رفتار منفعلانه و توجه به اخبار رویداد مدار که عموماً درصدد نشان دادن اخبار بد و فجایع است و بسیار هم در افکار عمومی مؤثر است؛ به گزارش و تحلیل‌ها تکیه کنند و برخوردی فعال داشته و به نشان دادن واقعیت‌ها و پیشرفت‌های موجود بپردازند.
سلطه گسترده خبری غرب بر اخبار جهان
سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره در ادامه بیان کرد: در دهه‌های پیش از انقلاب شاهد درگیری‌های کشورهای درحال‌توسعه با اجلاس‌های متعدد یونسکو که سازمان مهم فرهنگی سازمان ملل متحد است. تلاش‌ها و کوشش‌های متعدد رهبران کشورهای درحال‌توسعه در این اجلاس‌ها طی دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی، دستاوردهای عظیمی برای سدکردن نفوذ گسترده خبری غرب داشت. انقدر این جلسات مثمر ثمر بود که منجر به ترک جلسات توسط امریکا و انگلیس شد.
رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه‌ای ایران با اشاره به تلاش پژوهشگران رسانه در کشورهای درحال‌توسعه ابراز کرد: از حدود دو دهه پیش تاکنون، کوشش‌های فراوان ای به‌موازات سیاست‌های این کشورها به‌منظور ایجاد نظم جهانی اطلاعات و ارتباطات برای مبارزه با عدم تعادل و نابرابری جهانی ارتباطات و درنهایت در جهت مقابله با سلطه ارتباطی و خبری کشورهای غرب انجام‌شده است.
وی با اشاره به سلطه غرب بر دنیای رسانه‌ای امروز خاطرنشان کرد: متأسفانه در دنیای کنونی نیز در آن چیزی که اینترنت نام دارد و کلید اصلی و حکمرانی آن در دست شرکت‌های چندملیتی آمریکایی است نیز با سلطه خبری غرب مواجهیم. به‌طور مثال حتی یک ایمیل که بین دو فرد در حال ارسال است ابتدا در سرورهای این شرکت‌ها ثبت و ضبط می‌شود.
مسعودی افزود: ایندرا گاندی رئیس‌جمهور فقید هند در خصوص سلطه خبری غرب بر رسانه‌ها و اخبار کشورهای درحال‌توسعه چنین عنوان می‌کند: در رسانه‌های غرب و یا درواقع در رسانه‌های خود ما، به‌ندرت خبری در مورد کشورهای درحال‌توسعه به‌غیراز اخبار مربوط به فاجعه و آشوب وجود دارد. تلاش عظیم و حیرت‌انگیزی که درزمینهٔ توسعه صورت می‌گیرد و تغییرات و تحولی که روستاها و شهرهای ما و در میان زنان ما، کارگران ما و سایرین روی می‌دهد؛ دیه نمی‌شود. نیز به نظر می‌رسد که دبیران و مدیران رسانه‌های ما قاعده بندی «نورث کلیف»را مبنی بر اینکه قدرت، موقعیت، پول و مسائل جنسی خبر را به وجود می‌آورند؛ شیوه‌نامه خودساخته‌اند. و به همین ترتیب پرهیزکاری سخت‌کوشی تواضع و فروتنی خبرساز نیستند.
سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره در تشریح گفته‌های گاندی افزود: این عبارات به این معنی است که سیاست سلطه رسانه‌ای است که اگر هزاران کار خوب در کشور انجام شود؛ این اخبار باید در لابلای اخبار بد و فجایع محو و ناپیدا شود.
رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه‌ای ایران در ادامه تصریح کرد: اساساً در دنیا و حتی به چشم مخاطبین داخلی که اخبار را صرفاً از رسانه‌های بیگانه چه در فضای مجازی و چه در ماهواره دنبال می‌کنند؛ توسعه و سازندگی کشور نباید دیده شود و اصطلاحاً می‌گویند این نوع پخش اخبار رویداد مدار است. به این معنی که ساخت چندین سد و ساختمان خبر محسوب نمی‌شود اما شکستن یک سد یا فروریختن یک ساختمان می‌تواند روزها و ساعت‌ها عامل تولید خبر محسوب شود.
سیاست رسانه غرب؛ سکوت خبری در قبال دستاوردهای کشور
وی با اشاره به سازندگی و پیشرفت‌های صورت گرفته پس از انقلاب در کشور گفت: سیاست سلطه رسانه‌ای است که پروژه‌هایی مانند پارس جنوبی که یک کار عظیم محسوب می‌شود و یا ساخت سد هیچ‌گاه به چشم مخاطب نیاید. در مورد بعضی طرح‌ها مثل آب‌سنگین اراک نمی‌شود کار خبری کرد اما باید دانست این طرح‌های بسیار مدرن در کشور در حال اجراست.
مسعودی در ادامه افزود: جلال آل احمد در مورد سال ۱۳۳۲ و بعد از کودتا که شاه مجدد در کشور مستقر می‌شود و به‌زعم خودش قصد دارد تا ایرانیان را به دوران تمدن بزرگ برساند؛ می‌گوید: «و از سال ۱۳۳۲ به بعد ماییم و این رنگین‌نامه‌ها و خالی از هر نوع شور و شوق؛ بر روی همین نقطه است که دولت هم‌دست کمک می‌گذارد برای اینکه مردم باکله‌هایشان فکر نکنند… .» و این اوضاع‌واحوال تا پیروزی انقلاب بر این مرزوبوم حاکم بود.
امام خمینی (ره)؛ منتقد فضای انتقادی مطبوعات زمان طاغوت
سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره با اشاره به فضای مسموم رسانه‌ای پیش از انقلاب ابراز کرد: اگر از تعداد معدودی نشریات و روزنامه‌های سالم در آن زمان بگذریم؛ فضای حاکم بر مطبوعات کشور ما فضایی آلوده بوده است. در این دوران شاهد دیدگاه‌های انتقادی حضرت امام هستیم و می‌بینیم امام کتاب کشف الاسرا را در جواب کتاب اسرار هزارساله که نوشته علی‌اکبر حکمی زاده بود و در آن تشیع مورد اهانت واقع‌شده بود؛ نوشتند.
رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه‌ای ایران در ادامه اظهار کرد: حضرت امام با نوشتن این کتاب، نخستین گام‌ها را در جهت اعتراض به اوضاع آن زمان برداشت و تذکراتی به روحانیون آن زمان دادند و از غفلت و کم‌توجهی روحانیون به مسائل روز به‌شدت انتقاد کردند. امام خمینی از روزنامه‌ها آن دوره به‌عنوان کالاهای پخش فساد اخلاق نام می‌برند و انتقادات تند و صریحی را متوجه رضاشاه می‌سازند.
وی با اشاره به نگاه امام به نقش رسانه عنوان کرد: نقش رسانه در مکتب اما را به‌خوبی با این جملات حضرت امام می‌توان فهمید. ایشان می‌فرماید: «مجلات و روزنامه‌های تخریب‌کننده و فاسد کننده نسل جوان و از آن‌ها بدتر سینماها و رادیو و تلویزیون بود که با برنامه‌های خود ملت را به حد وافر در آغوش غرب و غرب‌زده‌ها غلتانید. ضررهای رسانه‌های گروهی از خرابی‌های توپ و تانک‌ها و سلاح‌های مخرب بالاتر و بدتر است.»
مسعودی در ادامه گفت: لذا در این بحث امام رسالت رسانه را یک رسالت آموزشی می‌داند و همواره از مطبوعات می‌خواهد که مطالبشان را آزادانه بنویسند اما از طرح توطئه بپرهیزند و ایشان معتقد بود که مطبوعات باید یک مدرسه سیار باشد و رسانه‌های گروهی می‌توانند خدمت‌های گران‌مایه‌ای را به فرهنگ اسلام و ایران ارائه کنند. درواقع دیدگاه امام در آن دوره به دودسته افشای عملکرد و ماهیت رژیم در خصوص ایجاد اختناق در مطبوعات و انتقاد از عملکرد مطبوعات آن دوره تقسیم می‌شود.
آزادی رسانه در چهارچوب قانون کشور
سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره افزود: پس از انقلاب و در سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۱ همه نوع روزنامه و با همه نوع رویکرد اعم از چپ، راست، مخالف و حتی منافقین به چاپ می‌رسید و خود این امر در زمان جنگ و در جامعه عامل ایجاد مسائل مثل ایجاد فضای یأس و ناامیدی میان مردم بود. فعالیت افرادی که در جبهه دشمن ما بودند و در حال چاپ روزنامه برای مردممان بود لزوم سازمان‌دهی رسانه‌های آن زمان را بیش‌ازپیش بر مسئولین به اثبات می‌رساند.
رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه‌ای ایران با اشاره به مواضع حضرت امام نسبت به رسانه‌ها پس از پیروزی انقلاب بیان کرد: حضرت امام در ابتدا به نصیحت صاحبان نشریات و روزنامه‌هایی که مغرضانه عمل می‌کردند؛ پرداختند. اما پس از مشاهده عدم‌تغییر رویه این نشریات، حضرت امام اقدام به افشای توطئه‌های این نشریات کردند. به‌طور مثال دریکی از سخنرانی‌هایشان فرمودند:« معنی آزادی این نیست که هرکس برخلاف قوانین اساس یک ملت هر چه دلش می‌خواهد بگوید.»
وی بابیان اینکه ابتدای انقلاب همه روزنامه‌ها و نشریات برای فعالیت در داخل کشور آزاد بودند ابراز کرد: یک سری از نشریات دشمنی خود را به اثبات رساندند و به‌درستی از رسانه در دست خود استفاده نکردند و با واکنش حضرت امام نیز مواجه شدند. باید توجه داشت امام خمینی به آزادی و نگاه نقد در مطبوعات و رسانه معتقد بود اما با توطئه، هنجار و قانون‌شکنی مخالف بود.
نظر خود را بنویسید