به‌مناسبت هفته پژوهش، نشست آنلاین با عنوان «اخلاق در پژوهش» به همت معاونت پژوهشی دانشگاه سوره با همکاری دانشکده هنر، روز سه‌شنبه 22 آذرماه 1401 از ساعت 14 تا 16 برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه سوره به نقل از معاونت پژوهشی دانشگاه سوره؛ دکتر محمد معین‌الدینی عضو هیأت علمی دانشکده هنر دانشگاه سوره، با اشاره به آیین‌نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلّب در تهیه آثار علمی عنوان کرد: «هیأت وزیران در جلسه 23/5/1398 به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با همکاری وزارت دادگستری و به استناد تبصره (10) ماده‌واحده قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی -مصوب 1396، آیین‌نامه اجرایی قانون یادشده را تصویب کرد.»

محمد معین‌الدینی، رئیس کمیته اخلاق پژوهش دانشکده هنر دانشگاه سوره ضمن تشریح مواد و تبصره‌های این قانون افزود: در دانشکده‌ها کارگروه‌هایی برای نظارت بر محتوای کیفی و جنبه‌های علمی پژوهش‌های انجام‌شده توسط اعضای هیأت علمی و همچنین پایان‌نامه‌هایی که توسط دانشجویان در مقاطع ارشد و دکتری نوشته می‌شوند، تشکیل می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: اگر مشخص شود افرادی در پژوهش‌های خود حقوق مؤلفان را نقض کرده و سرقت علمی انجام داده‌اند مطابق ماده‌ 12 به لغو مدرک و حتی محکومیت کیفری منجر خواهد شد.

مدیر گروه نقاشی و عضو هیأت علمی دانشکده‌ هنر دانشگاه سوره بابیان اینکه با شاخه‌ای از صنعت پژوهش در کشورمان روبه‌رو هستیم، اظهار کرد: طبق گزارش مؤسسه انتشارات الزویر، گروهی از دانشگاهیان ایرانی با پیشنهاد داوران غیرواقعی در جریان بررسی مقالاتشان تقلب کرده‌اند.

دکتر معین‌الدینی یادآور شد: «بر اساس گزارش مجله نیچر از مجموع نویسندگان 58 مقاله اعلامی از سوی نیچر، تعداد 398 نفر مشارکت کردند که از این تعداد 22 نفر از وزارت علوم، 30 نفر از وزارت بهداشت و 6 نفر از دانشگاه آزاد به‌عنوان نویسندگان مسئول بوده‌اند. در این مقالات، آدرس‌های ایمیل جعلی و تقلبی برای داوری مقالات اعلام‌شده و مقالات به‌صورت جعلی داوری شده‌اند.

رئیس کمیته اخلاق پژوهش دانشکده هنر بابیان اینکه در ایران سرقت علمی به‌آسانی انجام می‌شود، اضافه کرد: «طبق آمارهای جهانی اعلام‌شده، کشور ژاپن با 6 درصد، عربستان با 13 درصد و آمریکا با 5 درصد تخلفات علمی مواجه هستند.

وی در ادامه شرح نمونه تبلیغات و برخی قیمت‌های سایت‌های پایان‌نامه‌نویسی برای دوره‌های مختلف را بیان کرد که مبالغی بین 1 میلیون تا 17 میلیون برای تهیه پروپوزال، مقالات ISI در رشته‌های فنی، پزشکی و علوم انسانی و پایان‌نامه‌های مهندسی و فنی در دوره کارشناسی ارشد و دکترای رشته‌های حقوق و مدیریت، پزشکی، و علوم انسانی متغیر است. برای مثال در یکی از نرخ‌نامه‌های ارائه‌شده پروپوزال پایان‌نامه پزشکی 1 الی 2 میلیون، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم انسانی 1.5 میلیون، مقاله ISI در رشته‌های فنی از 2 میلیون به بالا، ISI در رشته‌های علوم انسانی 1.5 الی 3 میلیون، پایان‌نامه پزشکی 5 الی 7 میلیون، پایان‌نامه پزشکی در شاخه ژنتیک 12 میلیون و در دوره دکترای مهندسی و فنی 12 الی 17 میلیون قیمت داده‌شده است.

دکتر محمد معین‌الدینی به دانشجویان توصیه کرد: «زمینه‌های پژوهشی خود را از ابتدای آغاز به تحصیل (ترم یک و دو) پیدا و تعیین کنند چراکه از ترم سه به بعد دیگر تعامل دانشجو با دانشگاه کم می‌شود و این باعث بروز خلأهای پژوهشی در فعالیت دانشجویان می‌شود.»

رئیس کمیته اخلاق پژوهش دانشکده هنر دانشگاه سوره با اشاره به روش‌های جمع‌آوری داده‌ها برای آثار علمی گفت: «پایگاه پژوهشگاه علوم و فناوری ایران به نام ایرانداک منبع قابل‌توجهی از پایان‌نامه‌ها و اسناد علمی است که ضرورت دارد پایان‌نامه‌ها قبل از ارائه برای فارغ‌التحصیلی و تعیین زمان دفاع در سامانه‌ همانندجوی ایجادشده توسط این پایگاه (ایرانداک) ثبت شود.»

وی دراین‌باره توضیح داد: در سامانه‌ همانندجوی ایرانداک محتوای آثار موردسنجش قرارگرفته و با مجموعه اسنادی که در قالب کتاب، مقاله و پایان‌نامه در این سامانه ذخیره‌شده است مقایسه شده و درصد مشابهت اثر با دیگر منابع را به کاربر ارائه می‌دهد. افرادی که به دنبال برون‌سپاری پایان‌نامه خود هستند و به نحوی از کسان دیگر برای نگارش پایان‌نامه خود کمک می‌گیرند معمولاً درصدهای همانندجویی بالایی دارند.