آیین سومین سالروز شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی در دانشگاه سوره با موضوع «اسطوره و حقیقت در آیینه هنر و رسانه» برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه سوره، در سومین سالگرد شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، آیین یادواره پژوهشی- فرهنگی "اسطوره و حقیقت در آینه هنر و رسانه" روز سه‌شنبه 13 دی 1401 در دانشگاه سوره برگزار شد.

دکتر کاظم نظری، رئیس دانشکده هنر دانشگاه سوره ضمن گرامیداشت این مناسبت گفت: سردار دل‌ها را همه می‌شناسیم اما خواهشی که داشتم اینکه هرکدام از ما بیشتر درباره ایشان مطالعه کرده و او را بهتر بشناسیم. سردار سلیمانی مردی حقیقت‌طلب بود و مرز نداشت. اوجانش را برای ایران و وطنش به خطر انداخت و شجاعت داشت.

نظری همچنین یاد شهید مهدی المهندس را گرامی داشت که در ایران درس ‌خوانده بود و ایران را دوست داشت. شهید المهندس در تمامی جبهه‌های مقاومت هم‌رزم شهید سلیمانی بود و در جنگی که نابرابر بود شجاعانه ایستاد.

 

 

دکتر زکیه سادات طباطبایی معاون پژوهشی دانشگاه سوره با توضیحات مختصری درباره این برنامه مشترک پژوهشی- فرهنگی اظهار داشت: شکل‌گیری این همایش ناشی از وحدت نظری است که به‌عنوان یک حس درونی مشترک در همه ما تبلوریافته است. این همان حس و نیرویی است که در شخصیت سردار سلیمانی دیده می‌شد. به‌گونه‌ای که باگذشت سه سال، همچنان در سومین پاسداشت مقام او، جمعیت زیادی به خیابان‌ها آمدند. باوجوداینکه ممکن است تمام افراد حاضر ازنظر ظاهری در مقام تفکر و نظر، همدل نباشند؛ اما در این اجتماع بزرگ، جمعیت واحدی را تشکیل دادند. بنابراین چنین باور مشترکی بین مردم می‌تواند محوری برای سخن گفتن تلقی شود.

وی ادامه داد: در اولین همایش شهادت سردار سلیمانی، محور قهرمان در آیینه هنر و ارتباطات در نظر گرفته شد و بر همین اساس، شخصیت سردار دل‌ها همانند یک قهرمان ملی بود. این شهادت در عین غم‌انگیز بودن که غم عظیمی را برای مردم ایران به وجود آورد، توانست یک نقطه روزنه امید در دل‌ها ایجاد کند. به‌گونه‌ای که توانستیم با داشتن باورهای مشترک و پرچم ایران، هویت ملی، ایرانی و مسلمان بودن خود را به جهان عرضه کنیم و هویت ایرانی را در قالب یک شخص نشان دهیم.

طباطبایی با اسطوره خواندن سردار سلیمانی به‌عنوان یک حقیقت، خاطرنشان کرد: در دومین سال این همایش، بحث ایمان، هنر و معماری مطرح شد. هرساله به هر نحوی یک موضوع علمی مورد محور قرار می‌گیرد و امسال در حوزه اسطوره و حقیقت در آیینه هنر و رسانه به آن پرداخته شد. شاید کنارهم گذاشتن واژه اسطوره برای سردار سلیمانی، اغراق به ‌نظر آید اما این اغراق را پیش ‌از اینکه بخواهیم عادت ناپسند بشماریم، باید در ابتدا به مفهوم اسطوره دقت کنیم. چراکه اسطوره در بیان هنری و حقیقت سروکار دارد و درواقع به همان باورها مربوط است. بنابراین لازم است زبان اسطوره را بشناسیم تا با تعمق و تأمل بتوانیم ضعف‌ها را شناسایی کرده آن‌ها را برطرف کنیم.

 

 

در ادامه این همایش، دکتر علی جوادی معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه سوره گفت: سردار سلیمانی مکتبی‌ترین و ملی‌ترین فرد در جامعه بود و به‌عنوان نمادی عینی در ایران و جهان معرفی شد. درواقع باوجود سختی‌ها، مصائب، دشمنی‌ها و تمام آنچه در قالب هجمه‌های رسانه‌ای و تحریم  اقتصادی هویت ایرانی را فراگرفته؛ اما این چهره همچنان دو ویژگی برجسته و هم‌زمان را با خود به همراه دارد. سردار سلیمانی ظاهراً در جمع ما نیست؛ اما وی در یک افق وسیع‌تر و بالاتری قرار دارد. جوادی همچنین گفت: اگر این ارزش‌ها در بیان هنر و در بیان علم مطرح نشود در کارها دچار مشکل خواهیم شد.

 

 

سردار آسودی دیگر سخنران این برنامه بود که در ابتدا شهادت سردار سلیمانی اسطوره ملی ایران و منطقه و جهان را تسلیت گفت. وی بابیان اینکه این‌گونه جلسات با یادآوری نظام معنایی، به اهداف و آرمان‌های مردم معنا می‌بخشد، گفت: هویت جمعی مردم ایران بر روحیه جمعی مردم اشراف دارد و این اتفاق نشان‌دهنده این است که زندگی‌های روزمره ما مبتنی بر یک معنا محقق شده و اگر وجود نداشته باشد، زندگی انسانی به زندگی بهایم و چهارپایان تبدیل خواهد شد. درواقع تفاوت انسان با حیوانات و سایر موجودات ضعیف، در عقلانیت ورزی و استفاده از آن است. نباید فراموش کنیم هر یک از ما سربازانی هستیم که برای تحقق جامعه مهدوی و احقاق وعده الهی با هر مانعی روبه‌رو خواهیم شد.

وی ادامه داد: فرض می‌کنیم که ارزش‌ها و آرمان‌ها در بیان علم و هنر منتقل نشود؛ در این راستا، چنین عملکردی می‌تواند آسیب جدی به تمام هویت جامعه ایرانی وارد کند. سردار سلیمانی از اوایل کودکی به‌گونه‌ای پرورش یافت که می‌دانست برای تبدیل‌شدن به اسطوره واقعی نه یک اسطوره افسانه‌ای، باید مسیر زیادی را با سختی‌های فراوان طی کند تا به مقام و مرتبه عالی برسد.

وی بابیان خاطره‌ای از سردار سلیمانی مطرح کرد: سردار تا قبل از شهادت خود اجازه هیچ‎گونه چاپ و نشر از مطالب خود را نداد. در اواخر سال 1390 یک فیلم‌نامه با عنوان "چه کسانی از سردار می‌ترسند" به دست بنده رسید؛ بنابراین به‌عنوان معاون فرهنگی سپاه، طی نامه‌ای از وی برای اجرایی شدن فیلم‌نامه اجازه گرفتم. سردار در فاصله زمانی کوتاه پاسخ من را به‌گونه‌ای دادند که بسیار عبرت‌آموز بود و پس از شهادت وی با منتشر شدن این واکنش، بازخورد فراوانی در فضای مجازی به وجود آمد. در جواب ایشان آمده بود: با تشکر از زحمات جنابعالی، تا زمانی که زنده هستم، نمی‌خواهم متنی یا فیلمی درباره من نوشته و یا تشویق شود، چراکه ما انسان هستیم و همگی در معرض نفسانیت‌های گوناگون و خطرناک هستیم. دعا کنید شهید شوم، در این صورت می‌توانید هر جا خواستید، متن و فیلم منتشر کنید.

آسودی تأکید کرد: سردار سلیمانی همیشه به ریزترین جزئیات مسائل دقت می‌کرد؛ چراکه همین جزئیات گاهی تبدیل به بحران بزرگی می‌شود. وی در پایان ضمن تشکر از عناوین همایش‌های دو سال گذشته افزود: امسال حقیقت وجود اسطوره در ایران به شکل یک کار پژوهشی بزرگ انجام شد که به قدردانی بیشتری نیاز دارد.

 

 

 

در ادامه دکتر میثم مهدیار معاون پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات از دیگر سخنرانان این همایش بود که با اسطوره‌ای خواندن سردار سلیمانی به شیوه شاهنامه اظهار کرد: اقبال و ادبار ملی و شخصیت‌ها صرفاً تحت تأثیر مسائل روزمره مانند مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی نیست؛ بلکه بخش عمده آن درصورتی‌که اقبال و ادبار تداوم داشته باشد، تحت تأثیر خاطره‌های تاریخی، قومی و ملی یک جامعه قرار می‌گیرد. مهم‌ترین ویژگی سردار سلیمانی این بود که از چپ تا راست، مذهبی تا غیرمذهبی و پیر تا جوان هرکدام به‌نوعی به شخصیت حاج قاسم ارادت داشتند و دارند. چراکه شخصیت سردار به‌نوعی تداعی‌کننده خاطره پهلوانان اسطوره‌ای ایران بود و بر همین اساس می‌توان بین شخصیت وی و پهلوانان اسطوره‌ای ایران مانند رستم تنازع و اشتراکات پیدا کرد.

وی اضافه کرد: بخشی از ادبیات ملی یک کشور را خاطره رزم‌ها و حماسه‌های یک ملت زنده نگه می‌دارد و عواقب این ادبیات حماسی استقلال هویتی یک ملت را بازنمایی می‌کند. البته ناگفته نماند کشورها و جوامع زیادی نیستند که ادبیات حماسی داشته باشند. در این راستا کتاب شاهنامه که باوجود گذشت هزار سال از نگارش آن، هنوز فراموش نشده و تداوم یادآوری آن در تمامی خرده‌فرهنگ‌های ایران از آسیای میانه تا مرکز و جنوب فلات ایران، شخصیت‌های خود را می‌سازد.

مهدیار تصریح کرد: از سوی دیگر، ایدئولوژی سیاسی حکومت پهلوی به‌نوعی به ‌دنبال هضم ایران در روابط جهانی و نظام بین‌الملل با استفاده از ایدئولوژی شاهنامه بود. به همین جهت شاهنامه صرفاً یک متن نوستالژیک نیست؛ بلکه می‌توان گفت یک متن زنده است که سوژه‌های خود را با عمر هزارساله ساخته و به یکی از منابع و جریان دهنده‌های اصلی فرهنگ ایرانیان تبدیل کرده است.

 

 

دکتر کریم خان‌محمدی عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم نیز در رابطه با این همایش بیان کرد: مقام معظم رهبری درباره سردار سلیمانی فرمودند که ایشان را به‌عنوان یک مکتب ببینید. در این بحث، منظور مکتب فقهی و عرفانی نبود؛ بلکه وی به‌عنوان یک اسوه و نمونه معرفی شد. درواقع زمانی که یک مجسمه ساخته می‌شود، علت مادی ازجمله جنس آن باعث کنجکاوی می‌شود؛ اما علت صوری این اقدام مانند هدف از ساخت مجسمه، موردبررسی قرار نمی‌گیرد.

وی با اشاره به علت مادی و صوری آفرینش‌ها اظهار کرد: ازنظر مادی علت وجود سردار سلیمانی مکتب‌ساز‌شدن است؛ یعنی کسی که ایمان داشته باشد و به ‌دنبال آن، عمل صالح انجام دهد. همچنین شخصی که تنگ‌نظر باشد، فقط خود را می‌بیند؛ اما کسی که همه را می‌بیند و بر همین اساس موجب خیررسانی می‌شود، علت مادی آفرینش است.

خان‌محمدی در ادامه عنوان کرد: در قرآن انسان، استعاره از مکتب ساز و سراج منیر محسوب می‌شود و مفهوم سراج نیز درباره پیامبر اکرم (ص) به‌کاربرده شده است. در این خصوص سؤالی مطرح می‌شود که "چرا پیامبر در قرآن به خورشید تشبیه نشده و از استعاره سراج استفاده‌شده است" و در این راستا، فخر رازی در تفسیر خود می‌نویسد؛ خورشید اخذ کردنی نیست و یک واحد خورشید وجود دارد، به‌گونه‌ای که کسی نمی‌تواند خورشید باشد. از طرفی استعاره سراج، همانند چراغ‌های قدیمی می‌ماند که قابلیت تکثیر دارند؛ بنابراین هر شخصی در حد خود می‌تواند سراج باشد که سردار سلیمانی به‌عنوان اسطوره کشور نیز شناخته می‌شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم در تشریح کلمه اسطوره گفت: در قرآن کلمه اسطوره جدای از معانی متفاوت، دو «بار» ‌دارد؛ اسطوره به معنای اساطیرالاولین یک‌بار معنایی مذهبی و یک «‌بار» معنایی منفی دارد. این در حالی است که در ادبیات علوم اجتماعی، اسطوره «بار» معنایی مثبت دارد. اسطوره برای سردار سلیمانی یعنی یک فرد شاخصی که مثل نور می‌درخشد و به دیگران نورانیت می‌دهد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، ویژگی‌های دنیوی که خداوند به این افراد می‌دهد، با شرایط عمل صالح و حیات طیبه به شهرت تبدیل می‌شود. درواقع این شهرت برای دنیا نیست؛ بلکه برای بعد از مرگ عنوان ‌شده ‌است. همچنین کلمه مودت نیز در این افراد به‌وضوح آشکار است. در دنیا علاقه‌ای وجود دارد که برحسب نیاز در روابط دونفره به‌صورت دوسویه است؛ اما علاقه‌ای یک‌طرفه نیز وجود دارد که در این راستا، می‌توان به عشق یک مادر به فرزند را مثال زد که مودت از نوع دومی محسوب می‌شود.

 

 

 

در انتهای این مراسم آیین رونمایی از کتاب اسطوره و حقیقت در آیینه هنر و رسانه با حضور میهمانان و سخنرانان جلسه برگزار شد.