بیست‌وششمین کرسی ترویجی با عنوان «بررسی وضعیت خانواده ایرانی در فضای مجازی: مطالعه صفحات اینستاگرامی با رویکرد روابط والدین با فرزندان» با همکاری دانشکده فرهنگ و ارتباطات و معاونت پژوهشی دانشگاه سوره برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه سوره به نقل از معاونت پژوهشی، به همت دانشکده فرهنگ و ارتباطات سوره وضعیت خانواده ایرانی در فضای مجازی با مطالعه صفحات اینستاگرامی بررسی شد. در این نشست دکتر سمیرا خطیب‌زاده به‌عنوان ارائه‌دهنده، پروفسور باقر ساروخانی به‌عنوان ناقد و دکتر امیدعلی مسعودی در جایگاه دبیر و ناقد دوم حضور داشتند.
در آغاز نشست، دکتر مسعودی ضمن ارائه مقدمه از مباحث و معرفی سخنرانان از دکتر سمیرا خطیب‌زاده درخواست کرد تا مطالب مدنظر خود را برای مخاطبین شرح دهد.
دکتر خطیب‌زاده درخصوص موضوع نشست که برگرفته از مقاله علمی و پژوهشی است بیان کرد: این مقاله در فصلنامه راهبرد اجتماعی و فرهنگ به چاپ رسیده است و از سوی دیگر این مقاله استخراجی از رساله دکتری خود او است. وی گفت: ما در این رساله وضعیت خانواده ایرانی را در فضای مجازی مطالعه کرده‌ایم و در این نشست تنها به رابطه والدین و فرزندان خواهیم پرداخت.
وی در ادامه گفت: جهان مجازی، امروزه یک جهان زیست قطعی و همگانی است و دامنه گسترش و مدیریت آن به‌طور کل وابسته به سبک زندگی افراد است. برای مدیریت صحیح این فضا نیازمند وضعیت سنجی هستیم و این می‌تواند باعث افزایش بهره‌وری، ایجاد ارتباطات بهتر و کاهش احتمال مشکلات مرتبط با جهان مجازی شود. همچنین، ایجاد آگاهی در مورد خطرات امنیتی و حریم خصوصی در این فضا نیز بسیار حیاتی است تا افراد بتوانند از تجربه امنی در جهان مجازی بهره‌مند شوند.
خطیب‌زاده ادامه داد: اینکه این زندگی و فضا با سبک زندگی و فرهنگ ایرانی سازگار است یا خیر سؤال مهمی است. پس از ورود فضای مجازی به ایران ما شاهد تغییر و تحولات شگرفی در ارتباطات بین اعضای خانواده هستیم. هدف و مخاطب اصلی جنگ نرمی که از سال‌ها پیش در خصوص آن صحبت می‌شد نهاد خانواده است. جنگ نرم یا جنگ رسانه‌ای با استفاده از تمامی قابلیت‌های رسانه در پی تغییر ذائقه خانواده ایرانی است.
به گفته خطیب‌زاده برای تحقیقات لازم، صفحات پربازدید شبکه مجازی اینستاگرام ازنظر کامنت و لایک را زیر نظر گرفته و روش تحلیل محتوای کیفی استفاده‌شده و برای هر عنوان کدبندی‌شده است. مضمون و مفاهیم از دل تحلیل‌های به‌دست‌آمده و از تمام این موارد پنج مفهوم اصلی استخراج‌شده است.
وی ادامه داد: در خصوص نتایج به‌دست‌آمده در زمینه گفتاری والدین و فرزندان نتیجه به‌شدت نامطلوبی به دنبال داشت. دروغ‌گویی و استفاده از کلمات نامناسب برای صدازدن ازجمله مسائلی هستند که در این زمینه رایج است. در بحث رفتاری هم محبت همراه با قاطعیت، ترویج رقابت فرزندان در خانواده و ترویج لجاجت در خانواده از مواردی هستند که دیده می‌شوند.
خطیب‌زاده ادامه داد: در بحث تفکر و نوع رابطه می‌توان توجه صرف به زیبایی و ظاهر، امن و آرام کردن خانه برای فرزند و تصویرسازی نادرست از پدر و مادر ایرانی ازجمله اتفاقات رایج در این فضاست. روابط با فرزندان در این مقوله، به چند نوع است که گاهی تکریم دختران و عدم رعایت حریم خصوصی و گاهی ترویج بی‌عفتی در خانواده دیده می‌شود. همچنین به‌عنوان آخرین مضمون، سبک روابط موردمطالعه قرار گرفت که تبلیغ نگه‌داری حیوانات به‌جای فرزند یا صحبت درباره سختی‌های فرزندآوری در این مورد دیده‌شده است.
در بخش دوم دکتر ساروخانی به ارائه نظرات خودپرداخت و گفت: امروزه شاهد پایین آمدن جایگاه پدر و مادر ایرانی هستیم. مفهوم و محتوا در سال‌های اخیر به‌طور چشمگیری تغییر پیداکرده است که می‌توان در این مقاله گنجانده شود. گفت‌وگو در خانواده به‌شدت کاهش پیداکرده و جای خود را به وقت‌گذرانی در فضای مجازی داده است.
ساروخانی همچنین تأکید کرد که نوع رابطه مادر و فرزند با نوع رابطه پدر با فرزند کاملاً متفاوت است. به همین علت جایگاه و نوع روابط دختر و پسر در خانواده نیز دارای تفاوت‌هایی است. سبک زندگی در فضای مجازی تنها به پرورش حیوانات وابسته نیست و مقوله کاملاً گسترده‌تری است و نیاز است تا در این مقاله به زوایای دیگری از سبک زندگی نیز توجه کرد.
وی در انتها افزود: اگر در مقاله تمرکز بیشتری بر روی روابط گذاشته می‌شد یقیناً نتایج قابل‌توجهی به دنبال داشت. نقش خانواده در آماده‌سازی فرزندان برای ورود به جامعه و چگونگی ادغام با جامعه نیاز به مطالعه و توجه ویژه دارد.
دکتر مسعودی به‌عنوان ناقد دوم به توجه به خانواده تأکید کرد و گفت: برای هر پژوهشی که در خصوص انسان است باید به عوامل جانبی توجه کرد. اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد محدود کردن تحقیق است تا محقق دچار سردرگمی برای جداسازی مباحث نشود.
مسعودی افزود: اگر تحلیل محتوایی در یک پژوهش صورت گیرد، باید واحد شمارش مشخص باشد. ما در تحلیل به این سبک به دنبال مضامین هستیم و برای مفاهیم گسترده‌تر نیاز به کوچک کردن مفاهیم داریم تا نتایج واضح‌تری یافت شود.
در انتها دکتر مسعودی از تمامی شرکت‌کنندگان و سخنرانان برای حضور در نشست تقدیر و تشکر کرد و همچنین به سؤالات و نظرات مخاطبان آنلاین حاضر در جلسه پاسخ داده شد.
نظر خود را بنویسید