نشست علمی «غزه و حقوق ارتباطات بین‌الملل» توسط دانشکده فرهنگ و ارتباطات با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه سوره در روز دوشنبه 15 آبان ماه برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی معاونت پژوهشی دانشگاه سوره؛ دکتر سید احمد طباطبائی، عضو هیات علمی گروه حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران با اشاره به تغییرات جغرافیایی فلسطین اظهار کرد: «از منظر حقوق بین‌الملل افرادی اعلام کردند که مجمع عمومی، حق تقسیم سرزمین را نداشته است. یکی از ایرادات اساسی حقوق بین‌الملل می‌تواند تقسیم فلسطین باشد. از نگاه حقوقی این قطعنامه و این تصمیم مشروعیت حقوقی ندارد و مغایر با حقوق بین‌الملل است؛ کتاب اصول حقوق بین‌الملل نیز این قطعنامه را فاقد صلاحیت می‌داند.»
وی با بیان اینکه اعراب به این تقسیم اعتراض کردند، افزود: «نه مردم یهود آنجا آرامش دارند و نه فلسطینی‌ها. مرحله به مرحله مهاجرت‌ها زیاد می‌شود و حتی پناهندگی اعراب به دلیل جنگ و...؛ آنها گفتند شما حق تقسیم را نداشتید و شما افرادی را از سرزمین‌هایی به فلسطین آوردید که ربطی به فلسطین نداشتند. سه حادثه مهم با این اشغال رخ داد که با اشغال اسرائیل ارتباط فلسطین با لبنان قطع شد. فلسطینیان از طریق کرانه باختری و غزه می‌توانستند ارتباطات خوبی داشته باشند اما این حوادث فاصله سی کیلومتری ایجاد کرد.»
دکتر طباطبائی خاطرنشان کرد: «حادثه سوم اینکه با این اقدام، اسرائیل خود را به قدس رساند و این سرزمین را اشغال کرد، اسرائیل به عنوان یک رژیم متجاوز به عراق، مصر، تونس، فلسطین و... حمله کرده است. چرا رژیمی در تجاوز خودشان بهترین سلاح‌ها را در اختیار داشته باشند ولی مردمی که به آنها هجوم آورده شده سلاح نداشته باشند و نتوانند از خود هیچ دفاعی به عمل آورند؟»
عضو هیات علمی گروه حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران اظهار کرد: «در جنگ‌های شش روزه نوار غزه، کرانه باختری، جولان و... اشغال شد. اسرائیل در کرانه باختری ۲۰۰ شهرک ساخته و نیم میلیون یهودی را آنجا اسکان داده است، محلی که قطعنامه شورای امنیت می‌گوید اشغالی است، امریکا، اروپا و همه می‌دانند اشغالی است. دورتادور کرانه باختری اسرائیل است و خواسته یک ملت را کلا ایزوله کند و مورد تجاوز قرار دهد. بین این شهرک‌های اسرائیلی جاده زده‌اند ولی مردم فلسطین حق عبور از این جاده‌ها را ندارند. فلسطینی‌ها تحت ظلم و ستم هستند و حتی برای رفتن به خانه اقوام خود مورد مزاحمت و آزار و تحقیر قرار می‌گیرند.»
به گفته وی «خشونت در هر جای دنیا محکوم است، ولی چه کسی باعث و بانی آن شده است؟ به گفته‌ی دبیر کل سازمان ملل، مسئله غزه در خلا ایجاد نشده است وحوادث گذشته را هم باید نگاه کرد، اسرائیل در مقام تجاوز کشتار به راه انداخته و دست به کودک‌کشی زده است.»
دکتر حسین قشقایی، عضو هیات علمی دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره با اشاره به استقلال در حقوق ارتباطات بین‌الملل یادآور شد: «زمانی که استقلال کشورها را تعریف می‌کنیم در فضای ارتباطی هم تعریف می‌شود و می‌گوییم کشورها باید در حوزه ارتباطات هم استقلال داشته باشند. یعنی منابع خبری و اطلاعاتی در دست عده خاصی نباشد و عرصه ارتباطات کشورها از جهت تامین حوزه‌های خبر حفظ شود.»
وی عنوان کرد: «در حوزه رسانه‌ها از عناصر آزادی بیان، اصل ارتباط است و اینکه تو هم بتوانی اطلاعاتی که دریافت میکنی را به فرستنده پیام ارسال کنی یعنی ارتباط دوسویه برقرار شود.»
این پژوهشگر اضافه کرد: «این اصل در خصوص فلسطین رعایت نشده و اصل استقلال نیز مورد خدشه قرار گرفته است.»
دکتر قشقایی توضیح داد: «یکی هم اصل عدم توسل به زور است، و اینکه اسکان يهودی‌ها در فلسطین غاصبانه بوده است و اسکان غاصبانه مبنای مشروعیتی ندارد که رأی مجمع عمومی را برایش معتبر تلقی کنیم.»
این متخصص حقوق خصوصي با طرح این سوال که نقش ایران در حوزه مباحث فلسطین چیست، گفت: «چرا جمهوری اسلامی با وصف اسلامی‌اش می‌خواهد به حوزه فلسطین بپردازد. از نظر مباحث حقوق اسلامی، تقسیم‌بندی حقوق کشورها به کشور بیگانه و کشور داخلی، از نظر فقه اسلامی به دارالاسلام و دارالکفر تعریف می‌شود.»
دکتر وحید یامین‌پور، نویسنده و مدرس دانشگاه بیان کرد: «به نظرم این موضوع از ۶ محور قابل بررسی است: حقوق بین‌الملل، حقوق کیفری بین‌المللی، ارتباطات بین‌الملل، اگر فرصت داشتیم تحلیل جامعه‌شناختی در خصوص نسل جدید فلسطین، شکل‌گیری حماس و... انجام می‌شد، تحلیل حادثه ۷ اکتبر (طوفان‌الاقصی) که چطور رخ داد و اسرائیل را وارد آخرین دوران حیات خود کرد.»
وی ادامه داد: «درباره جرائم و جنایاتی که در سرزمین‌های اشغالی رخ می‌دهد. سازوکار نهادهای بین‌المللی که آیا در نظام فعلی بین‌الملل امکان رسیدگی به جرائم رژیم صهیونیستی وجود دارد یا خیر؟ در واقع نهادهای بین‌المللی به این نتیجه رسیدند که هر چند نمیتوان جلوی جنگ در دنیا را گرفت ولی باید سازوکاری وجود داشته باشد که شهروندان عادی و غیرنظامی و اسرا آسیب نبینند، اسلحه‌های نامتعارف استفاده نشود و خلاصه سطح توحش بالاتر نرود. این شاید نوعی اقرار سازمان ملل به این واقعیت باشد که ما توانایی برقراری صلح در جهان را نداریم و بهتر است برای جنگها، تجاوزات و جنایات نیز سازوکار و قوانین و معاهداتی برای کمتر آسیب دیدن تدوین شود.»
این فعال رسانه‌ای توضیح داد: «مذاکراتی برای تشکیل دادگاه کیفری بین‌المللی انجام شد که به چهار جرم بزرگ نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت، جنایات جنگی و تجاوز با تهاجم ارضی از نظر بین‌المللی می‌پردازد. اخبار فلسطین را به روایت ارائه شده توسط رسانه‌های آمریکا بررسی کنید و بی‌شک برای هر چهار جرم مذکور مصادیقی خواهید یافت، در حالی که اینهمه جرم و جنایت اتفاق می‌افتد و دادگاه کیفری بین‌المللی که سال‌هاست کار خود را آغاز کرده به اینها رسیدگی نمی‌کند و با اینکه وظیفه‌ی این دادگاه ورود به انواع این جنایات است اما هیچ واکنشی نشان نداده است.»
دکتر یامین‌پور خاطرنشان کرد: «آخرین معاهده فلسطینی‌ها در کرانه باختری بوده است، الان آمریکایی‌ها به اسرائیل می‌گویند طبق معاهده و پیمان‌ها رفتار کنید، سال‌هاست فلسطینی‌ها به این فکر می‌کنند که با چه روشی یا کدام معاهده و از طریق کدام انجمن می‌توانند به حداقل حقوق حیات دست یابند. آزادی حقوق بشر؟ حق تعیین سرنوشت؟ هیچ کدام؟ فقط حق حیات بتوانند داشته باشند و پاسخ صفر است. یعنی هیچ پاسخی برای این موضوع وجود ندارد. شورای امنیت سازمان ملل عملا به یک بن‌بست برای این موضوع تبدیل شده است.»
دکتر امیدعلی مسعودی، مدیر گروه ارتباطات اجتماعی و عضو هیات علمی دانشگاه سوره از بُعد رسانه‌ای به مسئله فلسطین پرداخت و عنوان کرد: «به علاوه ابعاد مختلف، یک بُعد دیگر بُعد رسانه‌ای موضوع است، یعنی تحولی که ۷ اکتبر یا ۱۵ مهر در سرزمین فلسطین اتفاق افتاد امروز ما مشاهده می‌کنیم تغییری هم در وضعیت رسانه‌های جریان اصلی (مینیستری) و آلترناتیو (رسانه‌های جایگزین) به وجود آمده است و به دلیل نفوذی که يهودی‌ها در رسانه‌های بین‌المللی دارند در واقع جنگ را آنها روایت می‌کردند و آنها می‌گفتند چه اتفاقی در حال وقوع است.»
وی یادآور شد: «افکار عمومی دنیا نمی‌توانست به واقعیت دسترسی داشته باشد و این ضعفی بود که مسلمانان فلسطینی از آن رنج می‌بردند. تنها راهش هم این بود که جبهه آزادی‌بخش فلسطین کارهای چریکی انجام می‌داد تا توجه دنیا را به خود جلب بکند. يکی از دستاوردهای جنگ اخیر این است که رسانه‌های جریان اصلی یعنی رادیو و تلویزیون، مطبوعات و خبرگزاری‌ها که در مالکیت يهودی‌ها است مجبور شدند که به خیابان رفته و آنچه دارد اتفاق می‌افتد را منعکس بکنند. قضیه از این قرار است که شبکه‌های اجتماعی، آن خلائی که سال‌های پیش نیروهای استقلال‌خواه و آزادی‌طلب از آن رنج می‌بردند را پر کرده است. امروز ما شاهد این هستیم که مردم اسپانیا به خیابان می‌آیند، طبیعتاً قبل از راهپیمایی باید بدانیم از کجا این اطلاعات را گرفته‌اند؛ تا جایی که شاهد بودیم در واشنگتن و قلب آمریکا، میلیون‌ها نفر با تمام وجود آمدند و آزادی غزه و فلسطین را فریاد زدند. به نظرم این بهترین سلاح و بهترین دادگاه است، این بهترین جایی است که دنیا به حقوق مردم فلسطین آشنا شود و تبعاً همین افکار عمومی دنیا می‌تواند برای حقوق ارتباطات بین‌الملل مردم غزه تعیین‌کننده باشد. این تعییر و تحول را به فال نیک می‌گیریم.»
دکتر مسعودی ادامه داد: اظهار کرد: «مسئله اعتماد به رسانه خیلی مهم است، اینها نمی‌خواهند اعتماد مخاطب را از دست بدهند. نه اینکه خیلی طرفدار یا موافق راهپیمایی‌ها باشند ولی می‌بینند رقیبی دارند به اسم شبکه‌های اجتماعی. رقیبی به نام ایکس، اینستاگرام و آنها دارند آزادانه این کار را انجام می‌دهند و خیلی نمی‌شود بر روی قطع این ارتباط سرمایه‌‌گذاري کرد. لذا مجبورند حتماً برای حفظ مخاطب خودشان بخش‌هایی از واقعیت را بگویند، در عین حال که در کنار واقعیت‌هایی که پخش می‌کنند، فیک نیوز و اطلاعات نادرست یا اطلاعات غلط و جعلی لابه‌لای همان تصاویری که منتشر می‌کنند وجود دارد ولی آنچه که مسلم است اینکه هم در قوانین الزام‌آور و هم در قطعنامه‌هایی که خیلی الزام‌آور نبوده، حقوق بین‌الملل منعکس شده است.» «خوشبختانه افکار عمومی با رسانه‌های خودشان و رسانه‌های جایگزین این بلوغ فکری را پیدا می‌کنند که در گام‌های بعدی دفاع بیشتری از حقوق مردم فلسطین بشود.»
این پژوهشگر و مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: «درست است که جنگ در داخل مرزها و شهرها اتفاق می‌افتد ولی پیروزی آنجایی است که افکار عمومی دنیا می‌پذیرند.»
گفتنی است نشست علمی «غزه و حقوق ارتباطات بین‌الملل» و بررسی مسائل حقوق بین‌الملل و ارتباطات غزه با حضور دکتر سید احمد طباطبائی، دکتر وحید یامین‌پور، دکتر حسین قشقایی، دکتر امیدعلی مسعودی و دکتر زکیه سادات طباطبایی به همّت دانشکده فرهنگ و ارتباطات و همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه سوره روز دوشنبه 15 آبان ماه، از ساعت 14:30 تا 16:30 برگزار شد.
نظر خود را بنویسید