نشست سه‌شنبه‌های نقد کتاب سوره با موضوع «کتاب خوشنویسی در کتیبه‌های اصفهان» برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره به نقل از معاونت پژوهشی، این نشست با حضور «امیرعلی قدسی» پژوهشگر، «حمیدرضا قلیچ خانی» پژوهشگر خطاطی و منتقد با دبیری «دکتر مهدی محمدی» عضو هیأت‌علمی دانشگاه سوره برگزار و پیرامون کتاب خوشنویسی در کتیبه‌های اصفهان اثر «منوچهر قدسی» بحث و تبادل‌نظر شد.

دکتر امیرعلی قدسی، در ابتدای این جلسه شرحی از خاندان قدسی و تأثیر آنان بر هنر خوشنویسی اصفهان بیان کرد و گفت: سرسلسله این خاندان میرزا محمدعلی خوشنویس اصفهانی است که در زمره خوشنویسان بزرگ عهد ناصری و از شاگردان آقا میرزا زین‌العابدین اشرف الکتاب اصفهان بود. او در خوشنویس از سبک مرحوم زین‌العابدین و در دوره معاصر از مرحوم آقا غلامعلی اصفهانی پیروی می‌کرد. مرحوم علامه همایی نقل می‌کند. در آن دوره به دلیل تفاوت سبک کتابت این دو استاد گفت‌و‌گویی بین آن دو شکل می‌گیرد و درنهایت اشرف الکتاب خطاب به آقا غلامعلی بیان می‌کند که اگر در سال‌های بعد کسی نوشته‌های میرزا محمدعلی را ببیند نمی‌گوید در چه بازه زمانی نگارش شدند که نشان از کیفیت و خوب‌نویسی آن دارد.

وی افزود: میرزا محمدعلی علاوه بر آنکه دست تندی در کتابت داشت در دقت بنابر داوری و ارزشیابی استادان بزرگ و کارشناسان چیزی از استاد خودش کم نداشت. وی قرآن‌های متعددی دارد که طبق روال معمول در ماه مبارک رمضان روزی یک جزء را از نماز صبح تا پایان روز کتابت می‌کرد. معروف‌ترین قرآن به یادگار مانده از وی به سفارش میرزا محمود وزیر کتابت شده و اکنون در موزه آستان قدس رضوی نگه‌داری می‌شود.

این پژوهشگر حوزه خوشنویسی در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار داشت: استاد منوچهر قدسی از فارغ‌التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران بود. دوران کودکی را تا 7 سالگی در محضر میرزا عبدالحسین به هنرآموزی گذراند و به درجه‌ای از مهارت رسید که استاد عبدالحسین اجازه قلم‌گیری کارهای خود را به او سپرد. سپس با علامه همایی و استادانی مانند فروزان‌فر، سعید، نفیسی و حاج میرزا آقا امامی آشنا شد. در هنگام تحصیل در دانشگاه تهران نیز خوشنویسی را رها نکرد و از استادانی چون حاج سید جواد بنان کرمانی که در دروازه شمیران دکان کتاب‌فروشی داشت خط شکسته را فراگرفت. سپس به اصفهان بازگشت و در مدارس به تدریس پرداخت و جزء اولین استادان بعد از شکل‌گیری دانشکده ادبیات اصفهان همراه بازنده‌یاد دکتر هنرفر و دکتر عبدالباقی نواب بود.

قدسی، خوشنویسی را میراث این خاندان برشمرد و گفت: خاندان قدسی علاوه بر آفرینش هنری در گردآوری یک مجموعه خانوادگی هم طی چند نسل مشهور بوده‌اند؛ این مجموعه شامل خطوطی از دوره تیموری تا معاصر است.

ویراستار کتاب خوشنویسی در کتیبه‌های اصفهان ادامه داد: این کتاب هم‌رده با اطلس خط مرحوم استاد فضائلی است. آثار گردآوری‌شده به‌نوعی از نمونه‌های پیشگام در زمینه پژوهش هنر خوشنویسی محسوب می‌شود و ویژگی‌های خاصی مانند رعایت سیر تاریخی، رعایت خط اعتدال و بهره‌مندی از ایجاز و اختصاص دارد؛ ازاین‌رو می‌توان به‌عنوان درس‌نامه به این کتاب رجوع کرد.

وی تأکید کرد: از ویژگی‌های قلم ایشان پرهیز از اغراق‌ها و داستان‌پردازی‌هایی است که معمولاً در آن دوره برای بیان سرگذشت بزرگان رسم بود. همین امر اعتبار علمی این کتاب و دیگر مجموعه‌های متعلق به خاندان قدسی را بالابرده است.

حمیدرضا قلیچ خانی، پژوهشگر خطاطی در ادامه این نشست بابیان اینکه 25 سال از چاپ اول این کتاب می‌گذرد از تجدید چاپ آن ابراز خرسندی کرد و گفت: این کتاب چنانچه شایسته و بایسته‌ است به‌اندازه آثار دیگر استادان خوشنویسی ازجمله زنده‌یاد فضائلی دیده نشد. این جلسه فرصت بسیار مناسبی را فراهم کرد تا درباره این کتاب صحبت کنیم. همچنین چاپ جدید آن موقعیت شایسته‌ای را برای پژوهش‌های معاصر دانشگاهی ایجاد می‌کند.

وی افزود: این خاندان در حوزه خوشنویسی و ادبیات سهم به سزایی دارند و توانستند این میراث را توسعه دهند و حفظ کنند.

سپس دکتر محمدی، دبیر نشست، از ورود این کتاب در آینده نزدیک به کتابخانه دانشگاه سوره خبر داد و گفت: جلسه نقد کتاب سوره معمولاً به آثاری در حوزه‌های مختلف هنر، معماری و فرهنگ و ارتباطات اختصاص دارد و عمدتاً از کتاب‌های مهم و دانشگاهی هستند که قابلیت نقد دارند. کتاب خوشنویسی در کتیبه‌های اصفهان با آثاری که تاکنون نقد شدند متفاوت است ازجمله اینکه برخلاف دیگر کتاب‌ها که چاپ اول است این اثر مهم تاریخی و فرهنگی برای نخستین بار در سال 1370 منتشر شد و اکنون ویرایش جدید آن تجدید چاپ‌شده و جزء نسخه‌های مهم، ارزشمند و حائز اهمیت در حوزه خوشنویسی محسوب می‌شود.

عضو هیأت‌علمی دانشگاه سوره خاطرنشان کرد: خاندان قدسی از خانواده‌های باسابقه، خوش‌نام و هنرمند به‌ویژه در هنر خوشنویسی اصفهان و ایران هستند. بسیار خوشحالم که سنت ویراست کتاب که در فرهنگ ما کمتر موردتوجه قرارگرفته است در این اثر به انجام رسیده و اکنون پس از سه دهه کتاب دوباره منتشرشده است. در پایان این نشست به پرسش‌های حاضران پاسخ داده شد.