به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره_ سومین وبینار از سلسله نشست‌های علمی زیبایی‌شناسی قیام امام حسین(ع) تحت عنوان «پوشش و قدسیت در عاشورا» به همت دانشکده هنر دانشگاه سوره، با ارائه و سخنرانی دکتر طیبه عزت‌الهی و حضور محمد معین‌الدینی به‌عنوان دبیر نشست، روز چهارشنبه مورخ 24 شهریورماه 1400 ساعت 11 الی 12 به صورت مجازی در سامانه سیباد دانشگاه سوره برگزار شد.

در ابتدای جلسه، محمد معین‌الدینی ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران در جلسه، مقدمه‌ای در خصوص موضوع نشست ارائه داد و به معرفی دکتر طیبه عزت‌الهی پرداخت. پس از آن، طیبه عزت‌الهی ادامه روند این نشست را بر عهده گرفت.

عزت‌الهی در آغاز سخنان خود، به طرح نظریات تعدادی از پژوهشگران و انسان‌شناسان در این زمینه پرداخت و گفت: از نظر موس، نخستین و طبیعی‌ترین ابزار انسان همان بدن است. بدن دارای اهمیت ذاتی است و بر همین اساس، از توانایی‌ها یا محدودیت‌های خود در فرهنگ استفاده می‌شود. وی اظهار داشت: هر فن و روش رفتاری است که آموخته می‌شود و رفتار منتقل کننده سنت است. همچنین، از نظر موس اساساً همه چیز در بدن، روح و جامعه است.

طیبه عزت‌الهی، مرلوپونتی را انسان‌شناس و پژوهشگری مشهور دانست و در باب نظریات وی عنوان کرد: مرلوپونتی بدن را تنظیم کننده روابط جهان می‌داند. از دید او، بدن قدرت عمومی افراد است که شامل تمام محیط‌های جهان می‌شود و در حقیقت، بدن از آغاز هستی بوده است. وی افزود: آگاهی در بدن وجود دارد و باید آن را مجسم در نظر گرفت. در این دیدگاه، به نوعی بدن از ماشینی بودن خارج شده و زنده و پویا می‌شود.

عزت‌الهی اذعان کرد: به‌طور کلی انسان‌شناسان، بدن را به مثابه یک نماد قوی طبیعی جامعه می‌دانند که مفاهیمی مانند؛ مقدس، بی‌حرمتی، خوب، بد، پاکی، تابو و خطر را در بر می‌گیرد و همچنین، بنیادی‌ترین و کهن‌ترین عامل در ساختار اجتماعی است.

در ادامه جلسه، عزت‌الهی به موضوع انسان‌شناسی لباس پرداخت و در این باره گفت: یافته‌های پژوهشگران نشان از نبود پاسخ قطعی به این سؤال که نخستین بار انسان چگونه و کجا از پوشش استفاده کرد، دارد. با این‌حال، برخی معتقدند که نیاز به پوشش و لباس در پی نیاز به اجرای برخی آیین‌ها، قدرت، شناسایی و هویت قومی پدید آمد و لباس نشان‌دهنده جنسیت، تعلق به گروه و ایدئولوژی خاص، رتبه اجتماعی و وضعیت اقتصادی بود.

طیبه عزت‌الهی در بحث انسان‌شناسی لباس، مطالبی به عنوان جمع‌بندی مطالعات ارائه کرد و گفت: لباس دربرگیرنده برخی از جنبه‌های مهم ساختار اجتماعی است و نزد طبقه بالای جامعه حاکی از قدرت بوده و کارکرد مادی و معنوی نیز دارد. همچنین، لباس مانند رسانه‌ای اهداف انسان را به نمایش می‌گذارد. لباس مشترک نیز، نشانی از توافق بر هویت و انتظارات رفتاری، از دست دادن صفات انسانی فردی در جمع، بیان عقاید مشترک، نمایش ورود یا خروج از گروه، مرئی و نامرئی شدن است.

در ادامه نیز، عزت‌الهی در خصوص امر قدسیت از نگاه رودلف اتو خاطر نشان کرد: دین، دعاوی خاصی دارد. به طور مثال؛ جهان وابسته و معلول است. مشیت و تقدیر الهی حاکم است. این دعاوی  به عنوان شعر و خیال در برابر ما نهاده نشده، بلکه به مثابه حقایقی راستین بر ما عرضه شده است. وی افزود: اتو در کتاب مفهوم امر قدسی تلاش می‌کند میان احساس‌های مینوی یا مذهبی و احساس‌هایی که ممکن است با آن‌ها درآمیخته شود، مانند احساس امر عالی، تمایز روشنی برقرار سازد. احساس مینوی دو جنبه اصولی دارد؛ یک، احساس وحشت دینی و دیگری احساس جذبه و شیفتگی دینی. همچنین، احساس‌های مینوی معرفت‌بخش هستند.

طیبه عزت‌الهی در پایان سخنان خود ضمن اشاره به رخت عزا اذعان کرد: رخت عزا، نماد و نشانه احساس‌های مذهبی در یک معنای متعارف بوده و علاوه بر آن، نمادی از شیفتگی و ارادت، حس تعلق، یک تجربه دینی، هویت مذهبی، ایجاد معرفت و احساس حقیقت و بازتولید واقعه‌ای مذهبی است.