به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره، دانشکده معماری و شهرسازی یکی از سه دانشکده دانشگاه سوره و پیشرو در اجرای فعالیت‌ها و رویدادهای علمی و حرفه‌ای است که حتی در دوران رکود ناشی از همه‌گیری بیماری کرونا نیز از شدت فعالیت‌های علمی آن کاسته نشده است. دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره با سابقه قریب به 30  سال فعالیت، جز اولین مراکز غیرانتفاعی و با سابقه در زمینه آموزش معماری است. این دانشکده سابقه خوبی در همکاری‌های علمی و حرفه‌ای داخلی و خارجی دارد و همواره مشوق فعالیت‌ها و پروژه‌های مطالعاتی مشترک استادان و دانشجویان بوده است. ساختمان این دانشکده یک بنای قاجاری با نمای آجری در خیابان نجات الهی، ﺧﯿﺎﺑﺎن شهید ﻓﻼح‌پور است که معماران و اساتید آن را بسیار واجد ارزش می‌دانند. پنجره‌های بلند و کشیده بر احساس بلندی ساختمان افزوده و زیبایی بنا را چند برابر کرده است. پای صحبت آقای دکتر حیدر جهانبخش، دکتری معماری، مدرس و رییس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره نشستیم تا تلاش‌ها، برنامه‌ها و ایده‌های را خود در راستای فعالیت‌های علمی و آموزشی دانشکده تشریح کنند.

*لطفا در ابتدا یک معرفی مختصری از دانشکده معماری و شهرسازی و رشته‌ها و مقاطع فعال در دانشکده بفرمایید.

«گروه معماری موسسه آموزش عالی سوره» در سال 1372 با هدف تقویت مقوله‌ها و رویکردهای اسلامی و فرهنگ ایرانی در معماری، بازشناسی معماری ایرانی- اسلامی و به روز کردن آن با توجه به نیازهای جامعه ایرانی تأسیس شد. پس از ارتقاء سوره از موسسه آموزش عالی نوع دوم به نوع اول در سال ۱۳۷۶ و در نهایت تبدیل وضعیت به «دانشگاه» در اسفند ماه سال ۱۳۸۹، روند رو به رشد دانشکده معماری شکل جدی‌تری به خود گرفت. در این راستا با استفاده از استادان مجرب داخلی و برقراری ارتباط با دانشگاه های معتبر گام های مؤثرتری برداشته شد. در سال 1393 با شروع پذیرش دانشجو در رشته مهندسی شهرسازی در مقطع کارشناسی، این دانشکده به دانشکده معماری و شهرسازی تغییر نام داد.

در حال حاضر دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره دارای چهار رشته معماری، معماری اسلامی، معماری داخلی و مهندسی شهرسازی است و در مقاطع کارشناسی (پیوسته و ناپیوسته) و کارشناسی ارشد دانشجو جذب می‌کند. دانشکده در ساختمانی خاص و تاریخی قرار دارد و دارای 14 باب کلاس و آتلیه‌های مناسب، سایت کامپیوتری مجهز و کتابخانه تخصصی با بیش از چهار هزار نسخه کتاب فارسی و انگلیسی است.

*استقبال از رشته‌های معماری و شهرسازی دانشگاه سوره را به عنوان یک دانشگاه غیرانتفاعی چگونه می‌بینید؟

نخست لازم است عرض کنم دانشکده معماری و شهرسازی سوره با توجه به سابقه فعالیت 28 ساله‌اش جزو دانشکده‌های با سابقه در زمینه آموزش معماری است و دانشگاه سوره از اولین دانشگاه‌های غیرانتفاعی دارای رشته معماری به حساب می‌آید. این دانشکده با رشته کارشناسی مهندسی معماری آغاز به کار کرد اما طی این سال‌ها با ارتقاء قابلیت‌ها و توانمندی‌ها، توانست سه رشته مهندسی معماری، معماری داخلی و شهرسازی را در دوره کارشناسی، به هر دو صورت پیوسته و ناپیوسته ودر مقطع کارشناسی ارشد سه گرایش مهندسی معماری، مهندسی معماری اسلامی و معماری داخلی را پیش ببرد.

در این سال‌ها دانشکده ضمن ارتقاء کمی و کیفی رشته‌ها و امکانات، همواره همکاری با استادان مجرب و نیز دعوت از نیروهای جوان، پر تلاش و تحصیل‌کرده (اکثرا دانش‌آموختگان مقطع دکترا) را دستور کار خود داشته است. از دانش‌آموختگان جذب شده در دانشکده به عنوان نمونه می‌توان به خانم دکتر دشتکی عزیز اشاره کرد که در حال حاضر علاوه بر تدریس، سمت معاونت دانشکده را نیز بر عهده دارند.

از سوی دیگر دانشکده معماری و شهرسازی سوره به دلیل موقعیت قرارگیری در تهران، داشتن امکانات مناسب آموزشی و سابقه خوب، همواره با استقبال متقاضیان در تمامی رشته‌ها و مقاطع روبرو بوده است.

*غیرحضوری شدن آموزش، چه چالش‌ها و فرصت‌هایی برای استادان و دانشجویان حوزه معماری و شهرسازی ایجاد کرده است؟

کاهش تعاملات حضوری علمی و آموزشی و عدم ارتباط چهره به چهره از جمله مسائل مهم در دوران همه‌گیری ویروس کرونا بوده است. در مقابل در این ایام برقراری نظم و انضباط بیشتر چه از طرف استاد و چه از طرف دانشجو بیشتر رعایت شد. تلاش استادان برای تهیه و تولید محتوای لازم برای ارایه الکترونیکی، دسترسی به استاد در روزهای هفته و حتی اوقات خارج از زمان اداری، عدم وابستگی به فضای فیزیکی و کلاس، استفاده از قابلیت‌های دور کاری و به روز شدن توانمندی استادان در بهره گیری از نرم افزارهای تخصصی از نکات مثبت آموزش الکترونیکی است. البته خوب است ذکر شود که در سایه خلوتی دانشگاه‌، فرصت و امکانی برای بهبود فضاهای دانشکده، انجام تعمیرات مهم و ارتقاء ایمنی دانشکده فراهم شد.

*در دانشکده معماری و شهرسازی چه تدبیری برای برگزاری و حفظ کیفیت کارگاه‌های و دوره‌های عملی اندیشیده شده است؟

اغلب دروس در رشته‌های معماری و شهرسازی به صورت عملی است و نه کارگاهی. به همین دلیل الکترونیکی و غیرحضوری شدن کلاس‌ها آسیب قابل توجهی به روند برگزاری کلاس وارد نمی‌کند. در واقع نوع کلاس‌ها و واحدهای عملی و کارگاهی در رشته معماری و شهرسازی با ویژگی دروس و کلاس‌ها در رشته‌هایی دیگری چون صنایع دستی و یا نمایش متفاوت است. همچنین وجود گسترده رایانه و نرم‌افزارهای مرتبط، برگزاری کلاس‌ها به صورت الکترونیکی را در این رشته ممکن کرد. البته طراحی و ابلاغ کاربرگ ۱۶ جلسه‌ای برنامه درسی مدرسان مطابق با سرفصل وزارت علوم در آغاز ترم اقدامی بود که در حفظ کیفیت و محتوای آموزشی کلاس‌ها نقش بسزایی داشت.

*در دانشکده معماری و شهرسازی برای فعالیت علمی و عملی دانشجویان چه امکانات و ظرفیت‌هایی تدارک دیده شده است؟

امکانات دانشکده برای فعالیت‌های علمی و عملی دانشجویان درچهار حوزه آموزشی، پژوهشی ، فرهنگی و کارآفرینی تعریف و تدارک دیده شده است.

در حوزه آموزشی وجود کتابخانه غنی با بیش از چهار هزار جلد کتاب و منابع مطالعاتی فرصت مناسبی برای ارتقاء فعالیت‌های علمی آموزشی و البته تحقیقاتی دانشجویان فراهم کرده و به صورت مرتب آن را به روز می‌کند. وجود آتلیه‌های متعدد در داخل دانشکده و کارگاه‌های تکمیلی در سایر دانشکده‌های دانشگاه، که در صورت نیاز مورد استفاده قرار می‌گیرند، برپایی دروس عملی را به صورت مناسب میسر کرده است.

همچنین برای ایجاد ظرفیت بهتر و بیشتر تحصیلات تکمیلی در دانشکده، در تلاش برای راه‌اندازی دوره کارشناسی ارشد در دو گرایش طراحی شهری و مطالعات معماری ایران هستیم. همانطور که ذکر شد در حال حاضر در مقطع کارشناسی ارشد سه گرایش فعال در دانشکده معماری و شهرسازی داریم.

در سال‌های اخیر دانشکده در زمینه کارآفرینی نیز فعالیت‌های خوبی داشته است. معرفی و به کارگیری دانشجویان و بخصوص دانش آموختگان دانشکده در حوزه‌های کاری مرتبط با رشته، اعم از دفاتر مهندسی تا تدریس در سطوح مختلف، بخشی از دغدغه و اولویت کاری مدرسان دانشکده است.

*در حال حاضر چه کانون‌ها و انجمن‌هایی در دانشکده معماری و شهرسازی فعال هستند؟

با توجه به رسالت دانشگاه سوره، این دانشکده اهتمام بسیاری در انجام فعالیت‌ها و وظایف آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دارد. بر این اساس در دانشکده معماری و شهرسازی، شوراهای تخصصی را در هر گروه علمی و با حضور استادان برجسته علمی، اعضای انجمن علمی دانشجویان معماری و شهرسازی، و کانون فرهنگی دانشجویی تشکیل داده است.

انجمن علمی دانشکده معماری و شهرسازی که در برگزاری برنامه‌ها و رویدادهایی چون هفته معماری نقش فعال و پویایی دارند؛ همچنین با مرکز آموزش‌های تخصصی سوره همکاری کرده و سلسله کارگاه‌‌های آموزشی متعددی را برگزار نموده است.

*کمی در خصوص رویدادها و فعالیت‌های تخصصی پژوهشی و علمی در دانشکده معماری و شهرسازی توضیح دهید.

همکاران من تلاش جمعی برای افزایش و ارتقاء ظرفیت علمی دانشکده داشته و فعالیت‌های مختلفی در این راستا برگزار می‌شود. برگزاری وبینارهای تخصصی در گروه‌های مختلف دانشکده، برگزاری سمپوزیوم‌ها، کرسی‌های ترویجی و جلسات نقد کتاب، عملیاتی کردن برنامه‌های پیشنهادی شوراهای تخصصی گروه‌های مختلف دانشکده برای تعالی علمی استادان، از جمله این فعالیت‌ها است.

لازم است عرض کنم که فعالیت‌های پژوهشی دانشکده معماری و شهرسازی فقط معطوف به هفته پژوهش نیست و در طول ایام سال نیز ادامه دارد. طرح پژوهشی مشترک با دانشگاه علم و صنعت ایران با عنوان «واکاوی مفهوم کرکسیون در نظام آموزشی معماری ایران» توسط خانم دکتر میتراغفوریان استادیار گروه معماری دانشگاه علم و صنعت ایران و خانم مهندس داعی‌پور و آقای مهندس کسرایی از اعضای هیات علمی دانشکده، ترجمه کتاب «جابه‌جایی و محیط زیست: تقابل انسان گرایان و مهندسان در سیاست‌های شهری و آموزش‌های تخصصی» اثر «کرادو پُلی»، فصل‌نامه «رهپویه معماری و شهرسازی» که به زودی نخستین شماره آن منتشر می‌شود، نمونه‌ای از فعالیت‌های پیوسته پژوهشی در دانشکده معماری و شهرسازی است.

همچنین دانشکده معماری و شهرسازی به منظور تحقق اهداف علمی پژوهشی خود، همواره مشوق فعالیت‌ها و پروژه‌های مطالعاتی مشترک استادان و دانشجویان بوده است. انجام فعالیت‌های فوق‌برنامه و کارهای گروهی مناسبتی توسط دانشجویان از برنامه‌های مهم دانشکده است. به عنوان مثال برنامه هفته معماری که هر ساله در اردیبهشت ماه برگزار می‌شود و با فعالیت ارزنده و قابل توجه دانشجویان و نیز انعکاس و تشویق‌هایی در سطح کشوری مواجه بوده است.

*استقبال از برنامه‌های علمی و وبینارهای دانشکده چگونه بوده است؟ آیا از خارج از دانشگاه هم در این برنامه‌ها شرکت داشته‌اند؟

استقبال از برنامه‌های علمی و وبینارهای دانشکده بسیار عالی بوده است به عنوان مثال در برنامه‌های روز جهانی شهرسازی تعداد افراد شرکت کننده در یکی از وبینارها به ۱۲۰ نفر نیز رسید و با اطلاع رسانی‌های مطلوب صورت گرفته از دانشگاه‌های مختلف کشور در این وبینارها نیز شرکت داشتند و میانگین حدود ۹۰ نفر در وبینارهای برگزار شده در روز جهانی شهرسازی شرکت کردند.

استقبال از برنامه‌های برگزار شده در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره، برنامه‌های روز جهانی شهرسازی، هفته پژوهش، برنامه‌های مناسبتی مانند نکوداشت روز اصفهان و گرامیداشت روز جهانی معلولین به گونه‌ای بوده که تعداد زیادی از دانشجویان رشته معماری و شهرسازی دانشگاه های مختلف کشور به دلیل علاقه‌مندی بر اساس آگاهی از وبینارهایی که قرار است در آینده در دانشکده برگزار شود، ارتباط خود را با دانشکده حفظ و عضو کانال اطلاع‌رسانی دانشکده معماری و شهرسازی شده‌اند.

*دانشکده فعالیت‌ها و همکاری‌ داخلی یا بین‌المللی با سایر دانشگاه‌های و مراکز علمی دارد؟

دانشکده در راستای همکاری‌های علمی و پژوهشی، به تبادل استادان مجرب با دانشکده‌های معتبر داخلی و خارجی، برگزاری کارگاه‌های تخصصی و امضا تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی پرداخته است. از تفاهم‌نامه‌های دانشکده معماری و شهرسازی سوره می‌توان به تفاهم نامه همکاری با «دانشگاه ساپینزا رم ایتالیا»، تفاهم نامه همکاری با «دانشگاه پلی تکنیک میلان ایتالیا»، تفاهم نامه همکاری با «دانشگاه فردریکو ناپل ایتالیا»، تفاهم نامه همکاری با «دانشگاه جنوا ایتالیا» و تفاهم نامه همکاری با «دانشگاه پلی تکنیک دی باری ایتالیا» اشاره کرد.

علاوه بر این همکاری‌ها، کنفرانس های متعددی نیز با همکاری استادان ایرانی و خارجی توسط دانشکده برگزار شد مانند کنفرانس «استفاده از تکنیک های گذشته در معماری معاصر» با همکاری دفتر مطالعات مشترک ایران و ایتالیا، اجرای «مدرسه تابستانی مشترک معماری داخلی آکادمی داموس ایتالیا» و با مشارکت دانشگاه های تهران، پردیس هنرهای زیبا، دانشکده معماری دانشگاه هنر و جامعه مهندسان معماری، راه اندازی «مرکز مطالعات فرهنگی مشترک ایران و ایتالیا» در دانشگاه سوره با هدف بررسی و تحقیق در زمینه نقاط پیوند و گسست معماری دو تمدن بزرگ ایران و ایتالیای در رم،  برگزاری نمایشگاه «استادان عصر رنسانس تحت عنوان هنر- نبوغ- جنگ و شهر» در زمینه معماری و شهرسازی، برگزاری مشترک کنفرانس علمی و کارگاه های آموزشی با همکاری پروفسور «لوچو والریو باربرا» استاد صاحب کرسی معماری یونسکو و پرفسور «آنتونیو ساجو» مدیر گروه دکتری دانشکده معماری ساپینزا.

*برای هفته پژوهش چه فعالیت و برنامه‌ی ویژه‌ای در دانشکده معماری و شهرسازی داشتید؟

دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره برای هفته پژوهش ده وبینار علمی- تخصصی را در چهار گروه معماری، معماری داخلی، معماری اسلامی و شهرسازی برگزار کرد. در برگزاری وبینارهای ماه پژوهش، این دانشکده از چهار گروه برای سخنرانی و دبیری نشست دعوت کرده است: گروه اول استادان و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های مطرح کشور در رشته معماری و شهرسازی، گروه دوم اعضای هیأت علمی دانشکده معماری و شهرسازی، گروه سوم اعضای شوراهای تخصصی گروه‌های معماری و شهرسازی و گروه چهارم استادان مدعو و شاخص دانشکده.

در این وبینارها به مباحثی چون نوآوری، آینده‌پژوهی، فلسفه و حکمت هنر و مسائل تکنیکی در حوزه معماری و شهرسازی پرداخته شد. از جمله این وبینارها می‌توان به وبینار «گراماتولوژی پساکارکردگرای فلسفه و هنر در ایران و غرب»، وبینار «ضرورت های توجه به الزامات نوآوری شهری و کارآفرینی محلی در برنامه‌ریزی توسعه شهری» و «بازکاوی معنی واژه عبدالله و بازبینی آن در مهندسی معماری اسلامی» و «ابرروندهای نسل چهارم معماری مبتنی بر انقلاب صنعتی چهارم» اشاره کرد.

*طی سالیان فعالیت دانشکده معماری و شهرسازی، این دانشکده چه برونداد و دستاوردهای علمی، پژوهشی و اجرایی برای ارائه به جامعه علمی و نیز حرفه‌ای  این حوزه داشته است؟

طبعاً بزرگترین مسئولیت و رسالت یک مجموعه آموزشی، تربیت و پرورش استعدادهایی است که به امانت در اختیار دارد. دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره تاکنون افراد متخصص بسیاری را وارد بازار کار حرفه‌ای و هم به سمت مدارج بالاتر تحصیلی و علمی هدایت کرده است. همچنین همه ساله تعداد زیادی از دانش‌آموختگان دانشکده برای ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی ارشد و دکترا وارد دانشگاه‌های معتبر داخلی و حتی دانشگاه‌های شاخص خارج از کشور می‌شوند. بعلاوه دانشجویان معماری  در مسابقات و جشنواره‌های داخلی و خارج از کشور حائز رتبه و جوایز شده‌اند.

*شما به عنوان مدرس دانشگاه، چه میزان دانشجویان را نیازمند گذراندن دوره‌های آموزشی تکمیلی بیرون از دانشگاه می‌دانید؟

در ارتباط با دوره‌های آموزشی بیرون از دانشگاه در رشته‌های معماری و شهرسازی به نظر می‌رسد تکامل و بسط توانمندی‌های نرم افزاری می‌تواند برای تقویت علمی و حرفه‌ای دانشجویان تأثیرگذار باشد. هر چند که در نیمسال جاری وبینارهای کاربردی در حوزه آموزش نرم افزار بویژه در روز جهانی شهرسازی و هفته پژوهش برگزار شد که با افزایش این وبینارها، دانشجویان حتی نیازی به آموزش در دوره‌های آموزشی بیرون از دانشگاه نخواهند داشت.