به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره، به نقل از معاونت پژوهشی دانشگاه_ نخستین نشست تخصصی «نسبت هنر اسلامی با اندیشه اسلامی» از مجموعه وبینارهای رشته‌ی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی به کوشش دانشکده هنر، با همکاری معاونت آموزش و تحصیلات تکمیلی و معاونت پژوهشی دانشگاه سوره در روز شنبه ۲۷ فروردین‌ماه ۱۴۰۱ از ساعت ۱۷ الی ۱۸:۳۰ به صورت مجازی در سامانه مجازی دانشگاه سوره برگزار شد.
در این نشست دکتر امیر مازیار، استادیار دانشگاه هنر تهران، به عنوان سخنران و دکتر مهران هوشیار، دانشیار دانشگاه سوره، در جایگاه میزبان نشست حضور داشتند.
در آغاز نشست دکتر هوشیار ضمن خوش‌آمد گویی به حاضرین نشست از دکتر مازیار دعوت کرد تا به ارائه مطالب مدنظر خود بپردازد.
دکتر امیر مازیار، ابتدا نسبت به راه‌اندازی چنین رشته‌ای در مقطع دکتری ابراز امیدواری کرد و متذکر شد که انجام کارهای این‌چنینی باید دقیق و حساب‌شده باشد و تمام جنبه‌های آن با دقت بررسی شود. حتماً باید نسبت به پدیده‌ی هنر اسلامی با تحقیق و پژوهش بیشتری عمل شود زیرا در فضای آکادمیک ما، چنین عناصری خیلی تثبیت‌شده نیستند و برای دانشگاه یک ضایعه‌ای جدید به حساب می‌آید. حال که رشته تاریخ هنر را با قیدی تطبیقی و تحلیلی به دانشگاه وارد کرده‌ایم بهتر است که این رشته حداقل از دوران کارشناسی ارشد شروع شوند و به دوره‌ی دکتری برسد تا بتوان نتایج درخوری را مشاهده کرد.
مازیار در ادامه اذعان داشت: با توجه به شرایط موجود چند نکته مدنظر هست که لازم به ذکر هستند. رشته‌ی تاریخ هنر اسلامی یکی از آکادمیک‌ترین رشته‌ها در فضای دانشگاهی امروز دنیا است؛ یعنی رشته‌ای است دانشگاهی و آکادمیک با تعریف خاص خود که منابع، کتب، اساتید و تاریخ گسترده دارد. زمانی که ما بخواهیم وارد رشته‌ی تاریخ هنر اسلامی شویم باید بدانیم که خودمان را در نسبت با رشته‌ی دانشگاهی جهانی تعریف کنیم. اینکه رشته‌ای به شکل یک جزیره و بدون ارتباط با دنیا داشته باشیم ممکن نیست. رشته تاریخ هنر اسلامی در فضاهای آکادمیک دنیا سابقه‌ی بیش از ۱۰۰ ساله دارد. دارای متون اولیه، مجلات، مقاله‌های چاپ‌شده و انجمن‌های فعال است. پس رشته تاریخ هنر اسلامی که در دانشگاه ایران به وجود می‌آید باید نسبت مشخص با این فضای آکادمیک جهانی داشته باشد. نباید خودمان را لوکال و بومی تعریف کنیم. ارائه رشته‌ای در سطح جهانی باید اولین هدف ما باشد که لازمه‌ی آن ارتباط مداوم با دنیا، دعوت از استاد سایر کشورها، ورود و انتشار مجلات معتبر دنیا در دانشگاه‌ها و داشتن کتابخانه‌های قوی است که متأسفانه از این نظر بسیار با مشکل مواجه هستیم.
استاد دانشگاه هنر، در ادامه نشست به مطالعات تاریخ هنر اسلامی که بخشی از حوزه‌ی مطالعات اسلامی است پرداخت و تصریح کرد: کسانی که در رشته تاریخ هنر اسلامی تحصیل و پژوهش می‌کنند، نمی‌توانند تنها هنر اسلامی را مبنای کار خود قرار دهند و فضای گسترده‌ی مطالعات اسلامی را کنار بگذارند. این کار به دلیل پیوند و ارتباط این دو مبحث امکان‌پذیر نیست. به طور مثال زمانی که یک پژوهشگر به دنبال بررسی خوشنویسی در قرن نهم یا دهم است باید به سایر حوزه‌های فکری و فرهنگی آن دوره نیز توجه کند و بداند که تفسیر، فقه، اندیشه‌های کلامی، فلسفه و ادبیات در آن دوران به چه شکل بوده است. بررسی تک‌بعدی امکان ندارد. باید خود را متعلق به فضای کلی بدانیم و آگاه باشیم که ما پژوهشگر اندیشه‌ی اسلامی هستیم.
مازیار فضای پژوهشی سه یا چهار دهه‌ی اخیر که در تاریخ‌نگاری هنر اسلامی حاکم است را فضایی به شدت انتقادی دانست و تشریح کرد: این رویکرد انتقادی چند معنا دارد. نقدی وجود دارد نسبت به رویه‌ها و رویکردهایی که در تاریخ‌نگاری قدیمی هنر اسلامی انجام می‌شد. به خصوص رویکردهایی که به رویکردهای شرق شناسانه معروف هستند. این نقد شرق شناسانه به نگاه‌های سنت‌گرا نیز کشیده می‌شود. اساس این بحث بین هنر غرب و هنر شرق و اسلامی یک دوگانگی قائل می‌شود و مطرح می‌کند که هنر غرب هنر مادی و دنیایی و هنر شرق هنر معنوی و اخروی است.
امیر مازیار در آخر به دقت نظر دانشجویان تأکید کرد و گفت: کسی که وارد این حوزه و رشته می‌شود باید دارای توانایی استفاده از متون و مبانی فکری تاریخی را داشته باشد و با تاریخ تمدن اسلامی، جریان‌های فکری و ابزارهای استفاده از آن‌ها آشنا باشد یا این آشنایی را کسب کند. زبان عربی یکی از ملزومات اولیه‌ی این سیر پژوهشی است و وجود آن را نمی‌توان انکار کرد. امروزه مسائل و دلخوری‌های سیاسی زیادی وجود دارد اما با کنار گذاشتن دوره‌های تاریخی و نفی آن‌ها پیشرفتی حاصل نمی‌شود. در صورتی می‌توانیم به پیشرفت و پژوهش درست دست پیدا کنیم که با پیشینه‌ی خود پیوند برقرار کنیم، دین را به خوبی بخوانیم و بدانیم، زبان عربی را بیاموزیم و متون مهم این تاریخ و فرهنگ را بخوانیم. پژوهشگر باید به عنوان مورخ عمل کند و حقایق رو ببیند تا پژوهش بر بنیاد حقیقت باشد.
در پایان نیز به سؤالات مطرح‌شده پاسخ داده شد و مهران هوشیار به جمع‌بندی مطالب عنوان‌شده پرداخت.
نظر خود را بنویسید