چهارمین پیش‌نشست همایش آینده‌پژوهی، آموزش عالی و توسعه پایدار با همکاری دانشکده فرهنگ و ارتباطات و معاونت پژوهشی دانشگاه سوره با عنوان »آینده‌نگاری مدیریت در آموزش دانشگاهی» در روز شنبه ۰۳/۰۸/۱۴۰۲  از ساعت ۹ تا ۱۰:۳۰ برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره به نقل از معاونت پژوهشی، پیش نشست آینده پژوهی، آموزش عالی و توسعه پایدار با موضوع »آینده‌نگاری مدیریت در آموزش دانشگاهی» با حضور برخی از استادان حوزه علوم ارتباطات برگزار شد. در این نشست دکتر عباس اسدی، عضو هیأت‌علمی دانشگاه  علامه طباطبایی به‌عنوان سخنران و دکتر فرزاد معافی غفاری، عضو هیأت‌علمی دانشگاه سوره به‌عنوان دبیر نشست حضور داشتند.

عباس اسدی بابیان اینکه تلاش کرده تا از منظر روزنامه‌نگاری به بحث آموزش عالی بپردازد صحبت‌های خود را آغاز کرد و ادامه داد: «علم»، خود را وام‌دار روزنامه‌نگاری می‌داند. اگر روزنامه‌نگاری وجود نداشته باشد علم توسعه پیدا نمی‌کند و آموزش‌ عالی گسترده نمی‌شود. هرچند ممکن است از نگاه اندیشمندان روزنامه‌نگاری جایگاه خوبی نداشته باشد. درنتیجه نباید از اهمیت روزنامه‌نگاری غافل شد و ارجحیت را با علوم تجربی دانست.

اسدی درباره جایگاه روزنامه‌نگاری علم و تأثیر آن بر گسترش و رشد علم سخن گفت و به تعریف مفهوم علم اینگونه پرداخت: امروزه علم به دو معنای متفاوت مورداستفاده قرار می‌گیرد. یکی دانستن در برابر ندانستن است. نوع دوم علم تنها دانستنی بوده که به تجربه حسی متکی است.

اسدی ادامه داد: اگر متونی که در آن علم مورد مدح و ستایش قرارگرفته را نگاه کنید تمامی این ستایش‌ها برای نوع اول علم است. با گسترش علم، روزنامه‌نگاری ازنظر انواع و ابعاد گسترش پیداکرده است. امروزه روزنامه‌نگاری را می‌توان به انواع رشته‌ها تقسیم کرد. تقسیم‌بندی آغاز علم است و اگر نتوانیم علوم را به طبقات کوچک‌تر تقسیم کنیم رشد آن علم متوقف‌شده و ادامه پیدا نکرده است. درنتیجه روزنامه‌نگاری علم نیز شامل تقسیم‌بندی‌هایی می‌شود که حائز اهمیت هستند. پس تفاوت روزنامه‌نگاری علم و روزنامه‌نگاری علمی تفاوت در تقسیم‌بندی آن‌ها است.

به گفته اسدی روزنامه‌نگاری علمی نقطه مقابل روزنامه‌نگاری علوم تجربی است. در تمام مراکز دانشگاهی رشته‌ای به نام روزنامه‌نگاری وجود دارد که همان روزنامه‌نگاری علمی است. در روزنامه‌نگاری علمی، روزنامه‌نگار محقق و پژوهش‌گر نیست و صرفاً یک گزارشگر علمی است.  روزنامه‌نگاری علمی دیده محور است و مشاهدات خود را گزارش می‌کند.

اسدی ادامه داد: در روزنامه‌نگاری علم این دانشمند، محقق و پژوهشگر است که یافته‌ها و نتایج و ایده‌های خود را در قالب یک ژانر روزنامه‌نگاری به نگارش درمی‌آورد. درنتیجه روزنامه‌نگاری علم ایده محور است.

اسدی «مخاطب» را تفاوت بعدی این دو نوع روزنامه‌نگاری دانست و گفت: مخاطب روزنامه‌نگاری علنی می‌تواند عامه مردم باشد. اما مخاطب روزنامه‌نگاری علم مخاطب محدود است و خواص هستند که می‌توانند این مطالب را دنبال کنند. تفاوت بعدی این است که روزنامه‌نگاری علم در خدمت علم و برای ترویج علم است. تلاش می‌کند ارتباطات علمی را برقرار کند. روزنامه‌نگاری علمی فقط بیانگر رخداد‌ها است و نمی‌تواند بدون منشأ مطلبی را منتشر کند.

اسدی شایعه‌پراکنی، هیجان‌برانگیزی و داستان‌ سازی را از ویژگی‌های روزنامه‌نگاری علمی دانست و گفت: زمانی که از آموزش عالی صحبت می‌کنیم باید بدانیم جایگاه روزنامه‌نگاری علم بسیار مهم است. می‌توان این‌گونه گفت که روزنامه‌نگاری علم در خدمت علم و روزنامه‌نگاری علمی در خدمت بازار است. در حوزه روزنامه‌نگاری علم انتقادات بیشتری رخ می‌دهد و پرسش‌گرانه است.

اسدی سوژه‌یابی و آشنایی با نمونه‌ها و مقوله‌های متعدد را از ویژگی‌های روزنامه‌نگاری علم دانست و نداشتن سوژه برای محققان را یک نوع کم‌کاری مطالعاتی و دور بودن از روزنامه‌نگاری علم تلقی کرد و گفت آثار علمی با منابع معتبر ماندگار هستند و ارجاعات به آن‌ها بسیار زیاد است. منابع غنی درواقع نتیجه روزنامه‌نگاری علم است.

به گفته اسدی دموکراسی علمی از نتایج توجه به روزنامه‌نگاری علم است. حقایق و دستاوردهای قابل استناد در روزنامه‌نگاری در هرکجای جهان باوجود روزنامه‌نگاری علم به دست می‌آید. در حوزه‌هایی چون روابط بین‌الملل و گفتمان‌های سیاسی نیز روزنامه‌نگاری علم جایگاه ویژه‌ای دارد. پیش‌بینی وقایع طبیعی و حتی سیاسی یکی از کارکرد‌های این حوزه است. در کشورهای غربی مقالات مختلفی از مقولات سیاسی و.... چاپ می‌شود.

اسدی همچنین افزود: روزنامه‌نگاری علم می‌تواند بسترهای مناسبی را برای تغییرات لازم و ضروری در نظام آموزش عالی فراهم کند. نگاه نقادانه و تیزبین روزنامه‌نگاری علم باعث راهگشایی و پیشرفت مسیر علم می‌شود.

در پایان نشست و برای جمع‌بندی مباحث مطرح‌شده، فرزاد معافی غفاری دبیر جلسه به تفسیر خلاصه‌ای از مطالب پرداخت و عنوان کرد: نشریات علمی در سطح عمومی از ارکان مهم ترویج علم در مسیر آشناسازی جامعه با فرآیندهایی است که منجر به تولید علم در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و دیگر مراکز تولید علم می‌شود. ساده‌سازی و بیان قابل‌فهم فرآیندهای پیچیده علم برای عموم مردم از وظایف روزنامه‌نگاران علم است.