به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره_ دومین نشست از فصل دوم نشست‌های «دوشنبه‌های نقد سوره» با محوریت نقد کتاب «نگارستان گمشده»، نوشته لیلا سودآور دیبا به کوشش دانشکده هنر دانشگاه سوره و با همکاری معاونت پژوهشی، با حضور دکتر علیرضا بهارلو مترجم این کتاب، دکتر علی بوذری به عنوان منتقد و دکتر سمیه رمضان‌ماهی در جایگاه دبیر نشست؛ روز دوشنبه مورخ 8 آذرماه 1400 ساعت 18 الی 20 در سامانه آموزش مجازی دانشگاه سوره برگزار شد. همچنین، خانم توکا ملکی به عنوان ناشر این کتاب از انتشارات خط و طرح؛ در این نشست حضور داشت.

در ابتدای جلسه، سمیه رمضان‌ماهی ضمن عرض خوش‌آمد به حاضرین در جلسه، به معرفی مختصری از کتاب «نگارستان گمشده» و نویسنده و مترجم این اثر پرداخت و نکاتی را در باب موضوع این نشست ارائه داد. سپس، علیرضا بهارلو درباره عنوان کتاب گفت: نگارستان، یک اصطلاح و ترکیب ایهام‌دار است که به عبارتی همان گالری انگلیسی است. وی افزود: اگر به تاریخچه این واژه توجه کنیم، در‌می‌یابیم که کاخ‌های فتحعلی شاهی نگارخانه‌های فراوانی داشته است که امروزه این کاخ‌ها مفقود شده‌اند.

علیرضا بهارلو، در توضیح نگارستان در وجه دوم آن عنوان کرد: نگارستان، نام یک موزه از کاخ مرمر بوده که پس از انقلاب اسلامی، این موزه تغییر ماهیت داد و پراکنده شد و به نوعی این نگارستان نیز مفقود گردید. وی ادامه داد: بررسی این کتاب در چهار زمینه‌ی نحوه گزینش مقالات، چینش مقالات، افزوده‌ها و الحاقات و ترجمه تخصصی وجود دارد.

مترجم این کتاب، در خصوص نحوه گزینش مقالات گفت: مضمون مقالات، هنر و فرهنگ عصر قاجار بوده و این مقالات از نشریات خارجی انتخاب شده است. همچنین، چینش مقالات بر اساس تاریخ نشریه نبوده و به سیر محتوایی (کلی‌تر به جزئی‌تر) توجه شده است. افزوده‌ها نیز ذیل دو دسته قرار می‌گیرند. دسته نخست، تصاویر تکمیلی و دسته دوم، پی‌نوشت ها. علیرضا بهارلو در این باره بیان کرد: در بخش افزوده‌ها، تصاویر با کیفیتی جایگزین شده و پی‌نوشت‌ها نیز مشخصاً در چند حوزه بوده و منابع و ماخذ، جهت سهولت در دسترسی به فارسی ترجمه شده است.

علیرضا بهارلو، خاطر نشان کرد: در این کتاب از 9 مقاله استفاده شده است. مقاله نخست، سنت و سرایت است که نقاشی ایران در قرن هجدهم میلادی مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله دوم، اعطای حیات در جهت رواج دیوارنگاری رجال از شاه تا درباریان بوده است. مقاله سوم، نقاشی شکارگاه فتحعلی‌شاه در سرای والی (دهلی نو) مورد توجه قرار گرفته که نمونه‌ای از تحریف، تفوق و جابجایی را نشان می‌دهد. مقاله چهارم، درباره تاریخ‌سازی است و به یک نقاشی رزمی یادبود از جنگ‌های ایران و روسیه توجه شده است. پنجمین مقاله، در تهیه و توزیع نسخه‌هایی از شهنشاهنامه در عصر فتحعلی‌شاه قاجار تمرکز داشته است و ششمین مقاله، به توضیح و تبیین نقاشان دوستعلی خان معیرالممالک در عهد ناصری و مظفری پرداخته و اندک مستنداتی برای مطالعه‌ی هنرمندان و هنرپروران عصر قاجار ارائه کرده است.

علیرضا بهارلو، در رابطه با مقالات به کار برده شده در این کتاب اذعان کرد: مقاله‌ی هفتم و هشتم به نوعی با یکدیگر ارتباط و هم‌پوشانی دارد. مقاله هفتم، زندگی و زمانه‌ی یحیی غفاری نقاش دربار قاجار را مورد توجه قرار داده و در مقاله هشتم نیز به محمد غفاری نقاش زندگی مدرن توجه و پرداخته شده است. در آخرین و نهمین مقاله؛ بازنگری رابطه‌ی عکاسی و هنر در عصر قاجار مطرح شده است.

در ادامه جلسه، علی بوذری به عنوان منتقد اظهار داشت: این کتاب جزء نخستین کتبی است که به اهمیت پژوهش در هنر قاجار پرداخته و بر آن متمرکز شده است. این در حالی‌ست که بسیاری از مستشرقین به هنر قاجار کم توجه بودند. سپس وی به رزومه خانم لیلا سودآور دیبا اشاره کرد.

علی بوذری، تعدادی کاتالوگ را پیشینه و عقبه کتاب «نگارستان گمشده» دانست و سپس به معرفی آنها پرداخت. وی اضافه کرد: پس از توجه به نقاشی فتحعلی شاه قاجار، ساختن موزه نگارستان در پروژه ساخت موزه آبگینه و هنر معاصر قرار می‌گیرد.

بوذری، اذعان کرد: در مقالات به کار برده شده در این کتاب؛ از یادبودنامه‌هایی استفاده شده که کمتر در دسترس ما بوده است. همچنین، این مقالات چکیده حدود 30 سال پژوهش درباره‌ی هنر قاجار است که بسیار قابل اعتنا بوده است.

در انتهای جلسه نیز، علیرضا بهارلو مترجم کتاب «نگارستان گمشده» به نکات و برخی دستورالعمل‌های ترجمه تخصصی متون در این حوزه اشاره کرد.