به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره_ نهمین وبینار تخصصی با عنوان «فرم و محتوا در انیمیشن‌های هنری» از مجموعه نشست‌های «انیمیشن جهانی و جهان انیمیشن» به مناسبت گرامیداشت روز جهانی انیمیشن، به همت دانشکده هنر دانشگاه سوره و با همکاری معاونت پژوهشی؛ با ارائه و سخنرانی استاد جمال رحمتی، مدرس انیمیشن و کارتونیست و حضور دکتر کیارش زندی، مدیر گروه آموزشی کارشناسی ارشد انیمیشن و استادیار دانشکده هنر دانشگاه سوره به عنوان دبیر نشست؛ روز جمعه مورخ 7 آبان‌ماه 1400 ساعت 15 الی 16:30 در سامانه آموزش مجازی دانشگاه سوره برگزار شد.

در ابتدای جلسه، کیارش زندی با بیان مقدمه‌ای در باب موضوع، به معرفی جمال رحمتی پرداخت و به سوابق تحصیلی و حرفه‌ای وی اشاره کرد. سپس، جمال رحمتی در آغاز سخنان خود گفت: در شکل‌گیری کار هنری به منظور آن که بدانیم یک کار هنری است یا غیر هنری؛ این یک مقوله قراردادی است. طبیعت یا واقعیت عملاً نقطه‌ی آغاز کار ما است. پس از آن، داستانی وجود دارد که ما فرم را بر آن داستان پیاده‌سازی می‌کنیم.

جمال رحمتی، در خصوص تراژدی یا کمدی بودن اثر هنری خاطر نشان کرد: به طور کلی یک اثر هنری یا تراژدی است یا کمدی و یا میان تراژدی و کمدی قرار می‌گیرد. عمده کارهای ماندگار کارهایی هستند که به تراژدی نزدیک می‌شوند و این نوع کارها ماندگارتر و اصولاً هنری‌تر هستند. همچنین، اثر هنری یا متکی به مناسبات واقعی بوده یا متکی به مناسبات غیر واقعی است. وی افزود: انیمیشن بر اساس مناسبات غیر واقعی بوده که در حیطه هنرهای تصویری اغراق وجود دارد.

رحمتی، با اشاره به گونه‌های متفاوت اغراق گفت: اغراق در سه دسته فانتزی کامیک، اغراق شاعرانه و اغراق گروتسک قرار می‌گیرد. اثر تولیدی در نوع فانتزی کامیک؛ عامه پسند بوده و عنصر اصلی آن خنده است.

در ادامه، جمال رحمتی اذعان کرد: عمدتاً کارهای هنری در دسته هزل قرار نمی‌گیرند. زیرا هزل به معنای خلاف اخلاق و ادب و دارای ادبیات رکیک بوده که به این منظور قابل پخش نمی‌باشد. در هجو نیز می‌تواند کاری تولید شود که برخی از قابلیت‌های هنری را دارا است اما چندان قابل پخش نیست. به دلیل اینکه در هجو نوعی تخریب با ادبیات رسمی وجود دارد. وی گفت: کارهایی که در حیطه طنز تولید می‌شوند؛ همان تولیدات هنری قابل پخش است. در مقوله طنز تولیدات هنری بدون زمان و مکان است.

وی درباره اغراق شاعرانه توضیح داد: بخش عمده‌ای از کارهای تصویری و آرتیستیک در اغراق شاعرانه قرار می‌گیرند. در این بخش نیز، می‌توان کار هنری را بنا گذاشت که البته پارامترهای دیگر را دخیل می‌کند. علاوه بر آن، گروتسک؛ نوعی از طنز است که به طنز سیاه نزدیک بوده و معادل نمایشی آن تراژدی کمدی است. عواملی مانند ترس، وهم و خیال در یک اغراق عجیب جای گرفته و گروتسک را می‌سازد.

سپس، جمال رحمتی تأکید کرد: محدود بودن جغرافیا به معنای غیر هنری بودن کار نیست. اما می‌توان گفت آن اثر هنری به نوعی، میرا می‌شود. فرم، رنگ، نور و تکنیک در شکل دادن به اثر هنری بسیار مؤثر است. فرم، مشخص کننده بوده و نشان می‌دهد اثر هنری از لحاظ اغراق به کدام نوع اغراق نزدیک است. در رنگ فضای رنگی قوی‌تر بوده. در سینما معمولاً نور متمرکز است و در انیمیشن اگر نور به صورت متمرکز باشد زمان بیشتری برای تولید صرف می‌شود. وی گفت: گاهی اوقات نیازی نیست که فیلمنامه صرفاً برای کار انیمیشن باشد. با بهره‌گیری از تکنیک‌های مناسب می‌توان انیمیشنی با همان فیلمنامه ساخت که سر و شکل کار را آرتیستیک می‌کند.

در پایان، جمال رحمتی در رابطه با اغراق از منظر آناتومی بیان کرد: عمده کارهایی که تولید می‌شود؛ یا وابسته به آناتومی است که کمترین اغراق را دارد و دارای مناسبات واقعی است. در دسته دوم فرم‌های مرتبط با آناتومی وجود دارد که با اغراق مناسبات واقعی برقرار می‌شود و در نوع سوم فرم‌های غیر مرتبط با آناتومی بوده که در آن، بخش‌ها دارای تجرید است. مانند فرم‌هایی که پیکاسو در کارهای خود از آن استفاده کرده است.

در انتهای جلسه نیز، به تمامی سؤالات علاقه‌مندان در این حوزه پاسخ داده شد.