به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره_ چهارمین نشست تخصصی با عنوان «ادبیات نمایشی در رادیو» از سلسله نشست‌های «تحلیل ساختار، محتوا و جایگاه ادبیات نمایشی در رادیو» با ارائه و سخنرانی استاد نادر برهانی‌مرند نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر و با حضور دکتر امیررضا نوری‌پرتو مدیر گروه ادبیات نمایشی دانشکده هنر دانشگاه سوره به عنوان دبیر نشست، به کوشش دانشکده هنر دانشگاه سوره و با همکاری اداره کل هنرهای نمایشی رادیو و رادیو نمایش؛ روز سه‌شنبه مورخ 27 مهرماه 1400 ساعت 16 الی 17 به صورت مجازی در دانشگاه سوره برگزار شد.

در ابتدای جلسه، امیررضا نوری‌پرتو ضمن معرفی استاد نادر برهانی مرند به طرح مقدمه‌ای در باب موضوع این جلسه پرداخت. سپس، نادر برهانی مرند در آغاز سخنان خود گفت: از سوی برخی دانشجویان و جوانان این پرسش وجود دارد که چگونه می‌توان وارد عرصه‌ی تولید نمایش رادیویی شد؟ و البته این پرسش از سوی ما نیز وجود دارد که آیا این اشخاص قصد دارند وارد حوزه تولید نمایش رادیویی و مشخصاً تبدیل به یک نمایشگر رادیویی شوند؟ باید گفت که این نیت به نوبه خود قابل احترام بوده و قصد ورود به عرصه رادیو و نمایش رادیویی متفاوت است.

وی در این باره اضافه کرد: هدف برخی افراد صرفاً تبدیل شدن به یک کنشگر و کارمند موفق رادیو است و هدف برخی دیگر که وارد این حوزه می‌شوند؛ زیبایی شناسی صوت، کاربست‌ها و کارویژه‌های صوت و نقش پنهان و آشکار عنصری به نام صوت است که قصد دارند آن را در روند خلاقیت‌های خود بیاموزند. توصیه من به افراد جوان این است که به این مهم دست یابند و به آن علاقه‌مند باشند. همچنین، باید دغدغه‌شان بیشتر دغدغه‌های شناخت جهان ناشناخته صدا و کاربست‌ها و کارویژه‌های آن در مسیر خلاقیت‌ها باشد.

نادر برهانی مرند، خاطر نشان کرد: لزومی ندارد که ما به عنوان یک نمایشگر و دانشجوی تئاتر ابزار صوتی را بشناسیم که صرفاً در حوزه‌هایی مانند نمایش رادیویی فعال باشیم. همچنین، بهتر و شایسته‌تر است که ما همه ابزارها و دانش‌هایی که برای خلاقیت لازم است یاد بگیریم. وی افزود: کارگردان، نمایشنامه نویس، طراح صحنه یا نمایشگر عروسکی که به عرصه صدا و اساساً زیبایی شناسی صوت و به طبع آن، ارزش کلام و... آشنا باشد؛ حتماً در رشته خود قوی‌تر و متمایزتر از شخصی است که به این حیطه آشنایی و آگاهی کامل ندارد.

نادر برهانی‌مرند، با اشاره به جهان صدا اذعان کرد: جهان صدا یک امکان روایتی جدی بوده و شخصی که ویژگی‌های عرصه صدا را می‌شناسد و بر آن مسلط است؛ علاوه بر نوشتن برای نمایش رادیویی در نگارش آثار دیگر نیز توانمندتر خواهد بود. شناخت جهان صدا، امکانات صوت و شناخت ظرایف محدودیت‌های نمایش رادیویی از سویی یک امکان بزرگی را فراهم می‌کند که نداشتن آن، ما را از مسیر خلاقه منحرف می‌کند. همچنین، زیبایی صوت جلوه پنهان دیگری به نمایش می‌دهد.

برهانی مرند، در خصوص نمایشنامه نویسی رادیویی گفت: هنگامی که از نمایشنامه نویسی رادیویی سخن به میان می‌آید باید دو ویژگی عمده را مدنظر داشت که وجه ممیز نمایش رادیویی با نمایشنامه‌های صحنه‌ای این است که نمایشنامه رادیویی برای شنیدن، نگارش می‌شود که البته قرار است به دیده شدن نیز بیانجامد. وی اضافه کرد: این همان ظرافتی است که در واقع نمایشنامه نویسی رادیویی را، هم سخت و هم جذاب می‌کند. به این معنا که مصور و مخیل نوشتن با وجود محدودیت رادیو و فقط توسل به شنیدن یا گوش انسان است.

وی در این باره تأکید کرد: به جهتی که مخاطب خودش تصویرسازی می‌کند این عرصه را نیز جذاب‌تر می‌کند. آثاری که هر چه بیشتر به تخیل‌گرایی مخاطب منجر شود؛ اوج کار هنرمندانه‌ی نویسنده نمایش رادیویی را نشان می‌دهد و از نگاه من نمایشنامه رادیویی باید به این مرحله دست یابد.

در ادامه این نشست، برهانی مرند در رابطه با برخی ویژگی‌های نمایشنامه رادیویی گفت: یکی از ویژگی‌های مهم نمایشنامه رادیویی این است که مخاطب فرصت زیادی برای همراهی ندارد. به این منظور که نمایش رادیویی مشخصاً در مقدمه به گونه‌ای طراحی شود که همان دقایق نخست، مخاطب را جذب کند. اگر در همان دقایق آغازین ما بتوانیم مخاطب را با طرح موضوع جذاب در کوتاه‌ترین زمان جذب کنیم؛ می‌توانیم ابراز کنیم که در این زمینه موفق بوده‌ایم و مخاطب را با خودمان همراه کرده‌ایم.

وی در انتها خاطر نشان کرد: ویژگی دیگر نمایشنامه نویسی رادیویی این است که اساساً رادیو محلی برای اجرای بخش‌های طولانی و مفصل نیست. به طوری که باید در کوتاه‌ترین و مینیمال ترین زمان ممکن ماجرا مطرح شود و سپس وارد فضاهای دیگر شویم. توضیح آن که برخلاف نمایش صحنه‌ای، برای طرح موضوع نمایش رادیویی فرصت پرداختن به موضوعات پیچیده وجود ندارد. همچنین، وجه تمایز نمایشنامه‌های رادیویی با نمایشنامه‌های صحنه‌ای در این است که ما فرصتی برای شخصیت پردازی‌های آنچنانی نخواهیم داشت.

در انتهای جلسه نیز، به تمامی سؤالات علاقه‌مندان در این حوزه پاسخ داده شد.