جلوه های ویژه بصری

آشنایی با رشته‌ جلوه‌های ویژه‌ بصری

مقدمه

به لطف فیلم‌های سینمایی و تلویزیونی، همه‌ ما جهان‌های خارق‌العاده‌ای را دیده‌ایم که هرگز نمی‌توانند در سطح زمینی ما وجود داشته باشند. حتی اگر به‌طورمعمول از ژانر فانتزی یا علمی تخیلی لذت نمی‌بریم، قطعاً این جلوه‌ها را در عمل دیده‌ایم – چه در سینما، چه در تیزرهای تبلیغاتی و حتی دربازی‌های ویدئویی.

این تکنولوژی درواقع سنگ بنای فیلم‌های علمی تخیلی با کاراکترهای غیرعادی است.

با شتاب فزاینده‌ فناوری‌های سینمایی و افزایش نیاز به محصولات نمایش فیلم در شبکه‌های مجازی و بازار جهانی و ورود به سده‌ جدید پر از تولیدات متحرک روزآمد و سینماهای خانگی و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد وﺳﯿﻊ فیلم و سینما در ﺗﻮﺳﻌﻪ‌  ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻧﺴﻞ آﯾﻨﺪه، و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ‌ ﻓﻨﺎوري‌ﻫﺎي ﻣﺪرن اﺟﺮاﯾﯽ در ﺟﻬﺎن و ﻟﺰوم ﺟﺬب ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ اﯾـﻦ ﺣـﻮزه و به‌کارگیری اﯾـﻦ ﻓﻨـﺎوري‌ﻫـﺎ  در سال‌های آﯾﻨﺪه ﺑﺪون ﺷﮏ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اشتغال دارﻧﺪ ﻧﯿﺎز ﺧﻮاﻫـﺪ  ﺑﻮد و در ده سال آینده به ظرفیتی بیش از ده هزار متخصص دانش‌آموخته نیازمند می‌شویم.

تعریف

جلوه‌های بصری یا visual effects  یا به‌اختصار VFX در صنعت ساخت فیلم به اقداماتی برای ایجاد یا دست‌کاری در نماهای مختلف گفته می‌شود. جلوه‌های بصری درواقع ترکیبی از نماهای واقعی و تصاویر غیرواقعی از محیط است و به دلیل اینکه ساخت محیط واقعی به آن شکل، غیرعملی، گران و خطرناک است از جلوه‌های بصری استفاده می‌شود. امروزه این تصاویر با استفاده از نرم‌افزارهای ساخت پویانمایی و شبیه‌سازی رایانه‌ای انجام می‌شود و می‌تواند خروجی‌های متفاوتی داشته باشد.

تغییراتی همچون تغییر نور، پس‌زمینه، تغییر حرکات، ساخت کاراکتر متفاوت و… ازجمله مواردی است که به کمک «وی اف ایکس» بر روی فیلم‌ها اعمال می‌شود.

جلوه‌های بصری با جلوه‌های ویژه متفاوت است زیرا جلوه‌های بصری به کامپیوتر نیاز دارد و پس از عکاسی یا فیلم‌برداری اضافه می‌شوند. جلوه‌های ویژه یا SFX درصحنه فیلم‌برداری می‌شود – که شامل مواردی مانند انفجارهای هدفمند و کنترل‌شده، زخم‌های تقلبی و غیره هستند.

یکی دیگر از دلایل استفاده از Vfx و Sfx حذف ایراداتی است که در طول فیلم‌برداری متوجه آن نشده‌اند (مانند حذف اشیاء اضافی درصحنه). معمولاً از Vfx (ویژوال افکت) و Sfx (اسپشیال افکت) باهدف ایجاد حس هیجان در مخاطب یا ملموس بودن مطالب علمی استفاده می‌شود.

دلايل توجيهي راه‌اندازی این رشته

1. توسعه‌یافتگی متناسب با مقتضیات فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خود و متکی بر اصول اخلاقی و ارزش‌های اسلامی، ملی و انقلابی؛
2. برخورداری از دانش پیشرفته و توانایی در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه‌ اجتماعی در تولید ملی؛
3. تعمیق  و گسترش آموزش‌های عمومی و تخصصی همراه با تقویت اخلاق و آزاداندیشی و روحیه خلاقیت در آحاد جامعه، به‌ویژه نسل جوان؛
4. دستیابی به  توسعه علوم و فناوری‌های نوین و نافع، متناسب با اولویت‌ها و نیازها و مزیت‌های نسبی کشوری و انتشار و به‌کارگیری آن‌ها در نهادهای مختلف آموزشی و صنعتی و خدماتی؛
5. کمک به ارتقای علم و فناوری در جهان اسلام و احیای موقعیت محوری و تاریخی ایران در فرهنگ و تمدن اسلامی
6. گسترش همکاری در حوزه‌های علوم و فناوری با مراکز علمی معتبر جهان؛
7. جهت دادن چرخـه علـم و فنـاوری و نـوآوری بـه ایفای نقشی مؤثرتر در اقتصاد هنر؛
8. تربیت  و توانمندسازی سرمایه انسانی با تأکید بـر پرورش انسان‌های متقی و كارآفرین و خودبـاور و خـلاق  و نـوآورِ توانا در تولید علـم، فناوری و نوآوری هنری متناسـب با ارزش‌های اسلامی و نیازهای جامعه؛
9. تقویت ظرفیت تولیدات و محصولات فرهنگی، مذهبی و هنری فاخر در تعاملات بین‌المللی و نیز ارتقای جایگاه و منزلت سرمایه انسانی؛
10. توسعه کمی و کیفی برنامه‌های تولیدی پویانمایی(انیمیشن)، مستند و فیلم‌ها و سریال‌های فاخر و توسعه فنی؛
11. ﺗﺮوﯾﺞ و ﺗﻌﻤﯿﻖ ﻧﻘﺪ و ﻣﻨﺎﻇﺮه و ﮔﺴﺘﺮش کرسی‌های نظریه‌پردازی در ﺣﻮزه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﻫﻨﺮ و ﻣﻌﺎرف اﺳﻼﻣﯽ؛
12. ایجاد روحیه كارآفرینی،كسب شایستگی‌های عام حرفه‌ای و مهارتی و هنری زمینه‌ساز کار مولّد؛
13. درك مفاهیم فرهنگی و میان فرهنگی و بهره‌گیری از قدرت تخیل، توانمندی‌های لازم در خلق آثار فرهنگی و هنری برای حفظ و تعالی میراث فرهنگی، تمدنی و هنری در سطح ملی و جهانی بر اساس نظام معیار اسلامی؛
14. توانمندی علمی و دانش‌بنیان در عرصه‌های رقابت جهانی؛
15. ارتقا کمی و کیفی محصولات فرهنگی و هنری رسانه‌های تصویری و دیجیتالی در سطح بین‌الملل؛
16. پاسخگویی به نیازهای جامعه و مخاطبان آثار سینمایی و تلویزیونی و چندرسانه‌ای؛
17. ایجاد سپر امن فرهنگی در کارزار تهاجمات سایر کشورهای پیشرفته و تولیدی.

تأثیرات فرهنگي – اجتماعي تأسیس اين رشته در كشور

•  اتکا به نیروهای متعهد و متخصص داخلی؛
•  گام برداشتن درراه توسعه ملی و بومی در جهان امروز؛
• خودکفایی در تولیدات و محصولات فرهنگی و هنری مرتبط؛
•  رسیدن به اهداف کارآفرینی دانشگاه‌های هزاره‌ سوم؛
•  دست‌یابی به فناوری اجرای جلوه‌های ویژه‌ بصری غیرقابل اجرا در واقعیت برای پاسخگویی به نیازهای پروژه‌های دینی، افسانه‌های ماورایی و اسطوره‌ای این مرزوبوم؛
•  ترمیم و اصلاح تولیدات خارجی برای پخش از شبکه‌های داخلی همسو بافرهنگ یک کشور اسلامی.

وظايف اصلي حرفه­ اي دانش­ آموختگان

تولیدات باکیفیت سینمایی داخلی و داشتن تبحر و تعهد در محصولات فرهنگی، امری بلامنازع است و دانش‌آموختگان این رشته باید در زمینه‌سازی این محصولات و بسترسازی آموزش و توسعه، همت گمارند و در رسانه‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻏﻨﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻔﺎﻫﯿﻤﯽ ﻣﻠﯽ/ دﯾﻨﯽ اﻫﺘﻤﺎم ورزﻧﺪ.

برنامه کارشناسی ارشد رشته «جلوه‌های‌ ویژه ‌بصری»