به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره، به نقل از معاونت پژوهشی دانشگاه_ به مناسبت بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی، پاسدار فرهنگ و هنر ایرانی، وبینار پژوهشی با محوریت «شناخت ظرفیت‌های دراماتیک خمسه نظامی» به کوشش دانشکده هنر، با همکاری معاونت پژوهشی و معاونت فرهنگی-دانشجویی دانشگاه سوره، کمیسیون ملی یونسکو در ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، روز چهارشنبه ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۰ از ساعت ۱۶:۳۰ الی ۱۷:۳۰ با حضور ۵۰ نفر از علاقه‌مندان در سامانه مجازی دانشگاه سوره برگزار شد.
در این نشست استاد فرزاد معافی غفاری، پژوهشگر و استاد دانشکده هنر دانشگاه سوره، به عنوان سخنران و ارائه‌دهنده و دکتر مهدی محمدی به عنوان میزبان نشست حضور داشتند.
دکتر محمدی ضمن خوش‌آمد گویی به حاضرین در نشست از استاد معافی غفاری دعوت کرد تا مطالب خود را ارائه دهند.
استاد فرزاد معافی به نبود اقتباس از داستان‌های کهن ایرانی اشاره کرد و گفت: برخلاف ما کشورهایی که همسایه ما هستند و فرهنگ مشترک داریم در این زمینه موفق‌تر عمل کرده‌اند. تئاترهایی که اهالی فرهنگ و هنر تاجیکستان بر مبنای داستان شاهنامه و دیگر قصص شکل‌گرفته ازاین‌دست آثار هستند. نظامی شاعر فارسی‌گو، اهل گنجه آذربایجان بوده که خمسه نظامی شامل مخزن‌الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت‌پیکر و اسکندرنامه است. مخزن‌الاسرار نظامی شاهکاری در شعر تعلیمی است. نظامی به دلیل آشنایی با علوم چون طب، حکمت، موسیقی و نجوم، لقب حکیم را گرفته است.
معافی در معرفی شخصیت داستان‌های نظامی گفت: در منظومه عاشقانه خسرو شیرین، نقش‌آفرینان مهم و تأثیرگذار چون شیرین، خسرو، شاپور، بزرگ امید و شیروبه حضور دارند. شخصیت‌هایی با نقش‌آفرینی کمتر چون مریم، مهین بانو، شکر، هرمز و باربد نیز وجود دارند. در این داستان به خوبی شخصیت‌های مختلف با ویژگی‌های دراماتیک وجود دارند و قهرمان و ضدقهرمان‌ها به خوبی نقش دارند.
وی در ادامه به رویکردهای مهم اقتباس پرداخت و تصریح کرد: علت بیشترین حجم اقتباس در هنرهای نمایشی و به خصوص هنرهای تصویری مثل تئاتر و تلویزیون نیاز به طرح داستانی و ایده‌های خلاقانه برای ارائه است. نقطه‌ی شروع خلق یک داستان متن آن است و متن هم به ایده‌های خلاق نیاز دارد. نمایشنامه نویسان یا فیلم‌نامه نویسان در پی طرح‌هایی داستانی جذاب، سوژه‌هایی بکر و کاراکترهایی تأثیرگذار با اراده و غیرقابل‌پیش‌بینی هستند. از پیدایش تئاتر در قرن ۶ قبل از میلاد مسیح و شکل‌گیری هنر سینما در اواخر قرن ۱۹ تاکنون همیشه بخشی از مهم‌ترین ایده‌ها و طرح‌های داستانی، اقتباسی از روایات اساطیری، افسانه‌ای، وقایع تاریخی و ادبیات حماسی و غنایی بوده است. از نمونه‌هایی تئاتری از آثار اقتباسی مثل ادیب شهریار، کمدی آمفی تریون، وویستیک، آژاکس، هملت، مگس‌ها را می‌توان نام برد. همچنین السید، تنگسیر، گاو، ارباب حلقه‌ها، شازده احتجاب از نمونه‌های سینمایی اقتباسی هستند.
فرزاد معافی غفاری در مورد شیوه‌ی اقتباس گفت: در اقتباس‌های سینمایی و تئاتری از ادبیات داستانی و منظوم، به غیر از تبدیل و انتقال باید دراماتیزه یا نمایشی کردن نیز صورت بگیرد. در مفهوم و ماهیت اقتباس در تئاتر و سینما از ادبیات داستانی و شعر باید ویژگی‌های روایی و توصیفی این آثار به ویژگی‌های دراماتیک تبدیل شود. پلات و داستان، علیت، ساختار دراماتیک، کنش، تضاد و کشمکش، زمان و مکان، بحران، دیالوگ و موقعیت دراماتیک از عناصر درام یک داستان هستند.
معافی غفاری در تقسیم‌بندی شخصیت‌های نمایشنامه‌ها عنوان کرد: در اولین تقسیم‌بندی شخصیت اصلی، فرعی و سیاهی‌لشکر وجود دارند. در دومین تقسیم‌بندی شخصیت‌های پویا، شخصیت‌های ایستا و شخصیت‌های قالبی جای دارند. سومین تقسیم‌بندی شامل شخصیت اسطوره‌ای، شخصیت افسانه‌ای، شخصیت‌های تاریخی، تمثیلی، رئالیستی و شخصیت‌های مدرن است. در آخر نیز شخصیت‌های سمپاتیک، انتی پاتیک، پشتیبان و فرعی هستند.
فرزاد معافی غفاری در آخر به ویژگی‌های دراماتیک خسرو و شیرین اشاره کرد و گفت: پلات قوی یکی از ویژگی‌های این داستان است و رابطه‌ی علت و معلولی در آن جریان دارد.
نظر خود را بنویسید