به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره، به نقل از معاونت پژوهشی دانشگاه_ به مناسبت گرامیداشت هفته ارتباطات و روابط عمومی، وبینار تخصصی با عنوان «وارونگی افکار عمومی» به کوشش دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره و با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه، روز چهارشنبه مورخ 28 اردیبهشت‌ماه 1401 ساعت 11 الی 12:30 به صورت مجازی در سامانه آموزش دانشگاه سوره برگزار شد.
در این نشست دکتر سپهر خلجی، مدرس و پژوهشگر، به عنوان سخنران و مبینا میرزابیگی به عنوان دبیر نشست حضور داشتند.
در ابتدای جلسه، دکتر سپهر خلجی افکار عمومی را پدیده‌ای دانسته که با دیگر پدیده‌های اجتماعی، پیوند نزدیک دارد. اقلیت و اکثریت، وضعیت‌های کنشی، تبلیغات رسانه‌های گروهی و قوانین اجتماعی، هر یک در کم و کیف دخالت مردم در سرنوشت خود تأثیر می‌گذارد.
وی افزود: افکار عمومی، مجموعه‌ای از داوری‌های مردم درباره مسائل روز است که مورد پذیرش بیشتر افراد جامعه است. لذا اغلب حکومت‌ها، سیاستمداران و صاحبان بنگاه‌های عظیم اقتصادی، از نتایج نظرسنجی‌ها که متداول‌ترین شیوة پژوهش و شناخت افکار عمومی است، بهره می‌برند تا سیاست‌های عمومی را با توجه به خواست مردم تنظیم کنند. از این منظر، افکار عمومی، راهی برای بازتاب دیدگاه‌های مردم و برجسته‌سازی قضاوت‌های آنان درباره محیط پیرامونشان است. در غالب تعاریفی که از افکار عمومی ارائه می‌شود، به سه خصلت این پدیده اشاره شده است: آشکار بودن، آگاهانه بودن، هوشیارانه بودن و از وسعت کافی برخوردار بودن که در هر سه ویژگی، کیفیت ارتباطی افکار عمومی هویدا است. جامعه امروزی، پیچیده است و لذا، واقعیت این است که افکار عمومی، به اندازه خود تعریف ابعاد، بسترها، مراحل شکل‌گیری و نتایج حاصل از آن، به مراتب دشوارتر است. به همین دلیل، صاحب‌نظران علوم ارتباطات، جامعه شناسان و روانشناسان اجتماعی، هر یک از
زاویه دید خود به موضوع ورود کرده‌اند. در این زمینه، ارتباطات رسانه‌ای، نقش اصلی را دارا است، اما سهم ارتباطات میان‌فردی نیز در آن محفوظ است.
وی در ادامه نشست به ساختاربندی افکار عمومی پرداخت و بیان کرد: در ساختاربندی افکار عمومی، مخاطب مشارکتی جدی دارد، گفت‌وشنودها، بحث‌وجدل‌ها، مصاف‌های فکری و تصمیم‌های مشترک افراد، همگی به تحول افکار عمومی کمک می‌کنند. این دو فرایند ارتباطات فردی و جمعی به‌گونه‌ای تنگاتنگ، با هم درهم‌آمیخته‌اند و یکدیگر را تکمیل می‌کنند.
در ارتباط با نوع واکنش فرد در برابر پیام، این معنا کاملاً قابل‌درک است که مخاطب، گاه در مواجهه با پیام، واکنشی متفاوت از خود بروز می‌دهد. ارتباط‌تر، پیام را براساس اهداف ایدئولوژیک و منافع خود رمزگذاری می‌کند، ولی دریافت‌کننده که در فرایند ارتباط، نقش رمزگشا را بازی می‌کند در پذیرش پیام دریافت شده، تحت اجبار نیست؛ به‌طوری‌که در برابر معانی ایدئولوژیک پیام، مقاومت کرده و آن
را در چارچوب دیدگاه‌ها و تجربیات خود، تحلیل می‌کند. از این منظر، وارونگی افکار عمومی، با عناوینی همچون؛ اقناع افکار عمومی یا خوانش مخالف مخاطب بر اساس ادراکات قبلی و مبنی بر رویکرد مکتب مطالعات فرهنگی بیرمنگام اگرچه مرتبط اما در ابعاد گوناگون متفاوت است؛ زیرا وارونگی افکار عمومی، علاوه بر بعد رسانه، با سایر ابعاد اجتماعی نیز تلاقی یافته و پدیده‌ای غیرقابل پیش‌بینی برای برنامه‌ریزان راهبردی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و یا مدیران استراتژیک رسانه است.
همچنین خلجی به تعریف وارونگی افکار عمومی پرداخت و اضافه کرد: عملکرد واکنشی افکار عمومی است، به گونه‌ای که مطابق پیش‌بینی‌ها نیست. در پژوهش حاضر، به لحاظ عملیاتی، وضعیتی است که نحوه واکنش افکار عمومی در مواجهه با پدیده‌های پیرامون، تحت تأثیر این عوامل، دچار وارونگی می‌شود؛ ذهنیت‌ها و تجربه‌های عمومی انبوه مخاطبان، ناتوانی در اقناع افکار، ضعف عملکرد مدیران، تنزل سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی و... است. به نظر دکترساروخانی، اقناع، غایت هر ارتباط اعم از انسانی یا رسانه‌ای است.
مخاطب، چنانچه به اقناع برسد، انگیزه درونی می‌یابد و خود، عامل ارسال هر پیام ارتباطی خواهد شد. برای تحقق اقناع باید پیام فهمیده و پذیرفته شود و سپس بُعد عاطفی پیدا کند و به دل بنشیند و نهایتاً در جهت تأمین اهداف غایی اقناع، پیام ارسال‌شده در دل و ذهن مخاطب باقی بماند. اقناع، فرایندی طبیعی، مستدل از یکسو و عاطفی و قلبی از سویی دیگر است. یک فرایند تعاملی پیچیده و مداوم که در آن، فرستنده و گیرنده به‌وسیله نمادهای شفاهی و غیرشفاهی به یکدیگر وصل هستند و اقناع گر سعی می‌کند از طریق آن، بر اقناع شونده تأثیر بگذارد تا وی ادراکش را بسط یا تغییر داده و در نتیجه، در حالت یا رفتارش تغییر ایجاد شود. اگر اقناع، تأثیری موفقیت‌آمیز داشته باشد، واکنشی مانند: (قبلاً از این جهت نگاه نکرده بودم) را در پی خواهد داشت، چیزی که اتفاق میفتد این است که گیرنده کنش متقابل اقناعی، پیام با موجودیت اطلاعی درک می‌کند...
خلجی در انتهای جلسه، نتیجه و دستاورد وارونگی افکار عمومی را این‌چنین بازگو کرد و گفت:
وارونگی افکار عمومی اصالتاً حالت کنشی ندارد، بلکه پدیده‌ای از جنس واکنش‌ها است که در شرایط و بسترهای گوناگون به اشکال مختلف، بروز عینی و عمومی می‌یابد. اقناع افکار عمومی در موضوعات خرد و کلان در مسائل زیست اجتماعی شامل: موضوعات اقتصادی، سیاسی، مدیریتی و...، از مهم‌ترین علل بروز این رفتار واکنشی است. از این منظر، ضروری است در موضوعاتی که با افکار عمومی تلاقی پیدا می‌کند، پیام‌های اقناعی در صدر اقدامات رسانه‌ای و مدیریتی قرار گیرد.
بروز پدیده وارونگی افکار عمومی، از جنبه واکنش‌های اجتماعی در برابر تصمیمات برخوردار از ابعاد ملی، همراهی و یا عدم همراهی عمومی در شرایط بحران به ویژه در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی قابل‌درک است. در میان عوامل و زمینه‌ها، وزن مقولات و ابعاد ارتباطی در بروز پدیده وارونگی افکار عمومی، بسیار قابل توجه است و به عبارتی، در کنار مقوله‌های مرتبط با اعتماد و سرمایه اجتماعی، به طرز معناداری، بیشترین و حیاتی‌ترین سهم را در میان سایر ابعاد، علل و زمینه‌های ارتباطی به خود اختصاص داده است. ضرورت بازنگری و اصلاح بسترها و ساختارهای ارتباطی، مدیریت و مهندسی پیام، به‌روزرسانی گفتمان رسانه بر مبنای ظرفیت‌های اقناعی، توان خنثی‌سازی جریان‌های رقیب و معارض، اولویت‌بخشی به مخاطب در فرایند ارتباطی و مهار اثرات تخریبی فضای مجازی در فرایند ارتباطات مورد بررسی قرار می‌گیرد.
نظر خود را بنویسید