به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره_ نخستین نشست تخصصی هفته ارتباطات و روابط عمومی با عنوان «روزنامه نگاری تحلیلی» و حضور دکتر محمدجواد رضائیان، پژوهشگر ژورنالیسم و بنیان‌گذار روزنامه ایران به میزبانی مبینا میرزابیگی دانشجوی رشته روزنامه‌نگاری روز شنبه 25 اردیبهشت‌ماه 1400 از ساعت 11 الی 13 به صورت مجازی در سامانه سیباد دانشگاه سوره برگزار شد.

 در ابتدای جلسه، دکتر محمدحسین ساعی رئیس دانشگاه سوره ضمن عرض خیر مقدم به حاضران در جلسه هفته ارتباطات و روابط عمومی را به تمام مشغولان در این حوزه تبریک گفت و افزود: ارتباطات یکی از شاخصه‌های جدایی انسان از حیوانات است و در سال‌های اخیر علاوه بر تغییرات شگرف، فهم آن در ۱۵۰ سال اخیر و همچنین در۱۰ سال کنونی بسیار دگرگون شده و این امر جوهره انسانی را نسبت به گذشته متحول‌تر می‌کند که اگر سازمانی در این حوزه ضعیف عمل کند، جامعه و ملت خود را دچار بحران کرده است؛ کشور ما در نقطه عطف این بُرهه قرار دارد.

در ادامه نیز، دکتر یوسف خجیر رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات سوره، هفته ارتباطات و روابط عمومی را تبریک گفت و این مجمع شکل گرفته را قدمی نو، پایه‌گذار و مبارک در این عرصه دانست؛ و همچنین دکتر زکیه‌السادات طباطبایی معاون پژوهشی دانشگاه سوره این هفته را گرامی داشت و به تمامی فعالان این عرصه تبریک گفت.

در ادامه مراسم افتتاحیه ویژه برنامه‌های هفته ارتباطات و روابط عمومی دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره نیز، پادکست و موشن گرافیک هفته ارتباطات و روابط عمومی اثر دانشجویان دانشکده فرهنگ و ارتباطات سوره، نمایش داده شد.

سپس محمدجواد رضائیان در مقدمه‌ایی از روزنامه‌نگاری تحلیلی گفت: این ژانر همزاد وب، در جهان است و اینترنت در دو دوره ۱۵ ساله خود که تاسال ۲۰۰۵ دوره‌ی وب ۱ طی کرده، در سال ۲۰۲۰  به وب ۲رسید و در آخر هم تا سال ۲۰۲۳ وب ۳ راکامل می‌کند. دلیل این شکل‌گیری از سال ۱۹۸۲ میلادی به بعد ترکیب ۳ عنصر صدا، متن و تصویر بوده است که ازسال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ میلادی حیطه اینترنت گسترش و دوره انفجار مغز نام گرفت که در این زمان انسان از سیستم‌ها به پای موبایل‌ها روانه شد وشکل تازه‌ایی از شبکه‌های اجتماعی نمایان شد.

وی افزود: انسان دروب ۱ بیشتر خواننده بود و در وب ۲ به عینیت رسید که نام "fact"برای آن برگزیده شد البته در آن دوره نیز این عنوان با چالش‌های جدی برای روزنامه‌نگاران همراه بود و در این بین نام روزنامه‌نگاری تحلیلی عنوان و تکلیف، در دنیای انفجار اطلاعات معلوم شد.

رضائیان در ادامه گفت: سپس زمان آن رسید که روزنامه‌نگاران به دنبال تعقیب خبری بروند و جلوتر از وب قرار گیرند که در این دوره زمانی، حوزه تحلیلی بر دیگر حوزه‌ها پیشی گرفت، و همه به سراغ عنصر چرایی و چگونگی رفتند.

وی در رابطه با چگونگی تقسیم‌بندی عناصر روزنامه‌نگاری افزود: تقسیم‌بندی عناصر روزنامه‌نگاری تا قبل، استوار بر چهار عنصر استاتیک فاعلیت، مکان، زمان و زیست به سر می‌برد که ثابت و غیر قابل تغییر بود ولیکن در این بُعد زمانی، دوعنصر داینامیک چرایی و چگونگی نیز مطرح است، زیرا این دو عنصر باعث کشف این ۴ عنصر شده و همیشه متغیر است.

** روزنامه‌نگاری تحلیلی باعث کشف فساد می‌شود

این پژوهشگر ژورنالیسم ادامه داد: روزنامه‌نگاری انعکاس و روایت کردن ماجرا است؛ دلیل این سخن تمرکز بر حوزه مذکور است چرا که توسعه آن همراه با جریان حاکمیت و دولت‌هاست و روزنامه‌نگاری تحلیلی باعث کشف فساد می‌شود. دنیا دیگر از مرز "what"عبور کرده است و به اجبار روزنامه‌نگاری هم باید رهسپار شود.

وی در تعریف روزنامه‌نگاری تحلیلی گفت: درتعریف تحلیلی از روزنامه‌نگاری می‌شود به این سخن رسید که شما واقعیت که ریشه در عینیت دارد به دست می‌آورید، و به سراغ چگونگی، چرایی و پویش فهم می‌روید و در یک کلمه شما به معرفت خواهید رسید.

رضائیان با بیان این‌که روزنامه‌نگاری تحلیلی یکی از ژانرهای عمیق است، افزود: این ژانر، یکی از عمیق‌ترین ژانرهاست چراکه هم به دنبال اثبات است و هم چگونگی و چرایی را بررسی می‌کنید زیرا باید عنصرشناس، هویت‌شناس، اصالت‌شناس، نسبیت‌شناس وکاشف خود را بدانید، روزنامه‌نگاری بسیار سخت و فَرار است به دلیل این‌که لایه‌های زیرین، کار هرکسی نیست و زمانی که به یک جمع‌بندی رسیدید، یک روزنامه‌نگار تحلیلی نام می‌گیرید چون هر نتیجه یک گام برای رسیدن است.

وی در رابطه با وظایف روزنامه‌نگاران خاطر نشان کرد: توصیف و تبیین وظیفه همه روزنامه‌نگاران است اما تحلیل عمق دوعنصر آخر برای پویش فهم می‌گردد، زمانی درست است که تغییر نگرش و فهم ایجاد کند و نام تحلیل برآن جای می‌گیرد .

** تیتر به واژگان خبر جان تازه می دهد

رضائیان در این میان تصریح کرد: تیتر به مثابه یک جمله است که به محض یک نگاه، جریان خبر باید مشخص شود؛ تیتر باید موزون و معنی‌یاب قرار بگیردکه در لحظه معناشناسی کند، در یک کلمه تیتر به واژگان جان تازه می‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: خبرنگار در روزنامه‌تگاری تحلیلی و در میان بحران‌های اجتماعی باید با انتخاب تیتر، جادو کند چرا که این روزنامه‌نگاری، مبارز فساد و جستجوگرا است، بدون این ژانر همزاد پنداری با مخاطب فقط یک رویاست و وظیفه‌ی روزنامه‌نگار ایجاد پرسش است.

بنیان‌گذار رورنامه ایران در باره جهان مجازی گفت: جهان مجازی مانند قطار می‌رود و ما نباید از آن عقب بمانیم، روزنامه‌نگاری تحلیلی نیز همانند قطار است که با رونمایی از هزار تکنولوژی، فاصله رویداد تا واقعیت را درک و فهم می‌کند، این ژانر جاپای محکمی دارد و بشر را نجات، خرد را بر تکنولوژی جای می‌دهد.

در انتها نیز، رضائیان به عنوان سخن آخر افزود: ارسطو در فلسفه می‌گوید: دو چیز باقی می‌ماند ،یک کتاب و دیگری تئاتر است ولیکن من روزنامه‌نگاری تحلیلی را به این موارد اضافه خواهم کرد چراکه نسل پیش رو دیگر نمی‌خواند بلکه ففط می‌بیند، این ژانر ناجی بشر است زیرا جدال خرد و تکنولوژی شکل خواهد گرفت و روزی بشر علیه تکنولوژی به پا می‌خیزد.