مدرسه ملی سینمای ایران در تاریخ 24 اسفند 1393 به صورت رسمی و با مدیریت روح الله حسینی فعالیت خود را در حوزه آموزش تخصصی سینما آغاز کرد. این مدرسه در گام اول با شناسایی و انتخاب استعدادهای درخشان و نخبه در حوزه سینما، 20 هنرجو را از سراسر کشور تحت آموزش خود قرار داد که از جمله دانشجویان موفق این مدرسه می توان به بهمن و بهرام ارک اشاره کرد که با فیلم «حیوان» در فستیوال های معتبر جهانی خوش درخشیدند و نقدهای مثبتی را دریافت کردند.

این مدرسه در آغاز چهارمین سال فعالیت های خود با تغییرات مهمی در برنامه هایش همراه است به گونه ای که دیگر شاهد شناسایی و انتخاب استعدادهای سینما به صورت مستقیم از سوی مدرسه ملی سینما نخواهیم بود.

با روح الله حسینی درباره برنامه ها و ماموریت های جدید مدرسه ملی سینما به گفتگو نشستیم. وی معتقد است آموزش همچنان از جمله شاخصه های مهم این مدرسه به شمار می رود اما شکل آن دچار تغییر شده است به گونه ای که این بار با 6 دانشگاه معتبر کشور که با آنها تفاهمنامه امضا شده برای شناسایی دانشجویان با استعداد در حوزه سینما همکاری می شود. وی در بخش دیگری از صحبت های خود به این مساله اشاره کرد که بخشی از بحث آموزش در مدرسه ملی سینما براساس تقاضا صورت می گیرد و براساس نیاز سینما برنامه ریزی می شود.

با ما در بخش نخست این مصاحبه همراه باشید:

- مدرسه ملی سینمای ایران نهادی آموزشی و پژوهشی است و به طور طبیعی 2 شاخه آموزش و پژوهش از ابتدا و هم اکنون محور فعالیت ها و اقدامات مدرسه ملی بوده و هست فقط تفاوت در رویکرد و اولویت ها پیش آمده است. بدین شکل که از یکسال پیش، به صورت مستقیم وارد آموزش و تربیت کادر جدید برای سینمای ایران نشده ایم، اما این بدان معنا نیست که با پرورش و آموزش جوان ها کاری نداریم، بالعکس، براساس سیاست ها و برنامه ریزی های جدید و انجام شده، موضوع آموزش برای جوان ها را در برنامه کاری خود و در شکل جدیدی ادامه می دهیم. در همین راستا، از سال گذشته 6 تفاهمنامه با 6 دانشگاه معتبر و مهم کشور که در آن ها رشته سینما دایر است، منعقد کرده ایم که شامل دانشگاه تهران، دانشگاه هنر، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه صدا و سیما، دانشگاه سوره و دانشگاه جامع علمی-کاربردی می شود؛ ماموریت جدید ما همکاری با این دانشگاها برای توانمندتر کردن دانشجویان آنها برای ورود به بازار و حرفه سینما است.

از سال گذشته 6 تفاهمنامه با 6 دانشگاه معتبر و مهم کشور که در آن ها رشته سینما دایر است، منعقد کرده ایم که شامل دانشگاه تهران، دانشگاه هنر، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه صدا و سیما، دانشگاه سوره و دانشگاه جامع علمی-کاربردی می شوددر واقع، این دانشگاه ها به نوبه خود ورودی یک سری از استعدادها و دانشجویان جوان به سینما هستند؛ براساس تفاهم انجام شده قرار بر این شده است تا با همکاری این دانشگاه ها برنامه های فوق العاده ای را طراحی و اجرا کنیم تا دانشجویان سینمای شاغل در آنها را به اصطلاح «توانمند و اشتغال پذیر» کنیم تا برای ورود به بازار کار و حرفه سینما آمادگی بیشتری داشته باشند. می توان گفت همان برنامه ای که مدرسه ملی سینما در گذشته برای استعدادهایی که خود بیرون از فضای سینما و دانشگاه ها شناسایی می کرد و اجرا می نمود، این بار برای استعدادهایی که از دل دانشگاه ها شناسایی می شوند، اجرا می کند.

-به نظرم این برنامه در شرایط و وضعیت فعلی سینمای ایران که در آن ما با معضل بیکاری و سرگردانی تعداد قابل توجهی از دانشجویان سینما مواجه هستیم، نسبت به برنامه قبلی موثرتر و مفیدتر است؛ اگر غیر از این بود، دستکم خود من با وجود تمام تلاش و وقتی که از بدو تاسیس مدرسه تاکنون صرف کرده ام، به همکاری با مدرسه ادامه نمی دادم؛ چرا که خودم از خانواده دانشگاه هستم و می دانم چه اندازه کمک به نظام دانشگاهی برای ایجاد ارتباط با صنعت و فضای حرفه ای ضروری و مهم است.

همه ما قبول داریم که یک سری از استعدادهای ما در حوزه های مختلف و به طور طبیعی در حوزه سینما زمانی که وارد دانشگاه می شوند، تلف می شوند که البته این امر دلایل مختلفی دارد. من با فضا و امکانات دانشگاه ها، مراودات و بروکراسی حاکم بر آن، همچنین تعداد دانشجویانی که هر ساله در رشته سینما به دانشگاه ها وارد می شوند، آشنا هستم. در حال حاضر از دانشگاه هایی که نام بردم به غیر از دانشگاه علمی کاربردی، نزدیک به 850 دانشجو به ما معرفی شده اند؛ دانشگاه علمی کاربردی به تنهایی بیش از 3 هزار دانشجو در گرایش های مختلف سینمایی ثبت نام کرده است. تصور کنید که رقمی نزدیک به 4 هزار نفر جوان اغلب با امید ورود به کار و حرفه سینما وارد دانشگاه ها شده اند. می شود آینده چنین شرایطی را حدس زد: تعداد زیادی از این دانشجویان در نهایت به دلایل مختلف سرخورده می شوند و بی شک استعدادهایی هم که در میان این خیل گسترده عموماً در تکاپو هستند، از بین می روند.

این جا است که، براساس توافق انجام شده، مدرسه ملی سینمای ایران در زمینه شناسایی استعدادهای جوان در دانشگاه ها به کمک نظام آموزشی دانشگاهی می رود و از این استعدادها حمایت می کند. حمایت ها در حوزه پژوهش نیز دنبال می شود. به این شکل که از رساله ها و پایان نامه های دانشجویی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز حمایت می کنیم، البته از پایان نامه ها و رساله هایی که به حال سینمای ایران و حل مسائل امروز سینمای ایران کمک کنند.

ما در آغاز کار مدرسه می توانستیم در طول سال 20 نفر را به عنوان استعداد شناسایی کنیم و آموزش دهیم ولی در حال حاضر، استعدادها و در کل جوان ها در دل دانشگاه ها مورد حمایت قرار می گیرندخلاصه اینکه، ما در آغاز کار مدرسه می توانستیم در طول سال 20 نفر را به عنوان استعداد شناسایی کنیم و آموزش دهیم ولی در حال حاضر، استعدادها و در کل جوان ها در دل دانشگاه ها مورد حمایت قرار می گیرند، که این امر همانطور که اشاره کردم، با در نظر گرفتن وضعیت حال سینمای ایران، به نظر منفعت بیشتری برای سینمای ایران دارد. پس جوان و استعداد از دایره کار و حمایت های مدرسه ملی سینمای ایران خارج نشده اند، بلکه شکل شناسایی، آموزش و حمایت تغییر کرده است. من شخصا این شکل از استعدادیابی را می پسندم، ضمن آنکه تاکید می کنم ماهیت مدرسه ملی سینما همچنان آموزشی و پژوهشی است.

- اگر چه ورود به دانشگاه ها در حال حاضر به شکلی است که به زعم کارشناسان و صاحبان نظر مطلوب رشد و توسعه علمی و فکری و فرهنگی و حتی اقتصادی هم نیست؛ به عبارتی، همه متقاضیان با هر علاقه و استعدادی باید از فیلتر کنکور سراسری عبور کنند و همین مساله باعث ریزش برخی از استعدادها می شود، اما از طرفی غربالی هم صورت می گیرد و تعداد قابل توجهی از جوان های مستعد و خوش فکر برای مثال در حوزه هنر و سینما هم از این طریق وارد دانشگاه ها می شوند. در واقع، بسیاری از استعدادهایی که می خواهند هنر سینما را به صورت جدی دنبال کنند حتما وارد یکی از دانشگاه های مهم در حوزه علوم انسانی و هنر می شوند. پس نمی توانیم بگوییم که با فقر استعداد سینمایی در دانشگاه ها مواجه هستیم و مسلما به اندازه توان و ظرفیت خود و بر اساس یک برنامه و همکاری مشترک می توانیم در شناسایی استعدادها موفق باشیم. شکل این همکاری و نتایج آن، امری است که ماهانه و یا گاه 2 هفته یک بار در جلسات شورای مرکزی «طرح توانمندسازی و اشتغال پذیری دانشجویان» که اعضای آن مدیران دانشگاه های نامبرده هستند، مورد بررسی قرار می گیرد و مدام در جریان و در دست طرح و گفتگو است.

به عنوان مثال، یکی از مهمترین برنامه هایی که در این شورا به تصویب رسیده، «مدرسه تابستانی» است که قرار است هر سال با میزبانی یک دانشگاه برگزار شود و امسال برای اولین بار با میزبانی دانشگاه سوره برگزار می شود. در این مدرسه ظرفیت محدود 45 نفری برای این دوره در نظر گرفته شده است و هر کدام از دانشگاه ها تنها می توانند 9 نفر را برای حضور در مدرسه تابستانی معرفی کنند، به همین منظور مکانیزمی در دست طراحی است که برترین دانشجویان در این مدرسه حضور پیدا کنند.

یکی از مهمترین برنامه هایی که در این شورا به تصویب رسیده، «مدرسه تابستانی» است که قرار است هر سال با میزبانی یک دانشگاه برگزار شود و امسال برای اولین بار با میزبانی دانشگاه سوره برگزار می شودهمچنین در کارگاه دیگری که قرار است تابستان امسال برگزار شود، یک استاد مدعو از اروپا در مورد سینمای انیمیشن به دانشجویان انتخاب شده از این دانشگاه ها آموزش کارگاهی کوتاه مدت می دهد و با توجه به اینکه در حوزه انیمیشن تنها دانشگاه های هنر، تربیت مدرس و صدا و سیما فعالیت می کنند و آموزش ها عملی است هر کدام از این دانشگاه ها تنها می توانند تعداد محدودی دانشجو را به ما معرفی کنند.

- مدرسه ملی سینمای ایران دارای تجهیزاتی است که دانشگاه های دیگر ندارند. در واقع این تجهیزات، تجهیزات مدرنی است و در چنین شرایطی اگر بخواهیم با کمک فناوری های نوین سینمایی آموزشی ارائه دهیم، این آموزش ها در محل مدرسه ملی برگزار می شوند. از طرفی، مدرسه ملی سینما برای آموزش سفارش دریافت می کند، به عنوان مثال به تازگی کارگاه آموزشی برای کارمندان موزه سینما برگزار کردیم که مقدمه ای بود بر آشنایی با روش های موزه داری با تمرکز بر سینما. از این منظر، مدرسه ملی سینما نهادی به اصطلاح ماموریت پذیر در حوزه آموزش است. به این معنا که نهاد یا مرکزی مانند موزه ملی سینما اعلام می کند که کارمندانش نیازمند آموزش های حرفه ای هستند و این سفارش را جهت برطرف کردن نیاز آموزشی اش به ما منتقل می کند.

این را هم بگویم که ما ابدا تعصبی در برگزاری کلاس ها در محل مدرسه ملی سینما نداریم و بیشتر به کاربرد و تاثیر آموزش ها در جریان عمومی سینما توجه می کنیم.

- بله. بخشی از آن بر اساس تقاضا صورت می گیرد. در واقع این موضوع، بخش دوم آموزش های مدرسه را در برمی گیرد. ما در کنار تفاهمنامه ای که با دانشگاه ها منعقد کردیم، یک تفاهمنامه نیز با خانه سینما و موسسات دیگر سازمان امور سینمایی مانند مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، موزه سینما، موسسه رسانه های تصویری و ... امضاء کرده ایم، که بر اساس آن هر نوع آموزشی که این مراکز برای نیروهای خود و یا برای افرادی که براساس ماموریت های خود می خواهند تربیت کنند، لازم می دانند، توسط مدرسه ملی سینمای ایران انجام شود و هدف میان مدت و بلندمدت سازمان امور سینمایی آن است که این دسته از آموزش ها دیگر به صورت پراکنده و مستقل در هر نهادی برگزار نشود و در مدرسه تمرکز پیدا کند.

مراکزی که باید تولید کنند، تولید می کنند و مراکزی که باید آموزش دهند تنها آموزش می دهند. این طرح البته هنوز به طور کامل به مرحله اجرا نرسیده است و اگر عملیاتی شود اتفاق میمونی است. اینکه یک سازمان قبول کند که اجزای آن به صورت سیستماتیک و در ارتباط و مکمل هم عمل کنند، اتفاق نادر و البته زمان بری است.

در همین راستا، براساس تفاهمنامه ای که با خانه سینما منعقد شده است، خانه سینما آموزش های حرفه ای خود را به مدرسه می سپارد. کما اینکه تا کنون در کمیته مشترکی که میان خانه و مدرسه تشکیل شده، 20 عنوان کارگاه برای صنوف مختلف مصوب شده است که بخش عمده آن تا پایان سال اجرا می شود.