به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره، به نقل از معاونت پژوهشی دانشگاه_ وبینار تخصصی «تاریخ تحلیلی جامعه شناسی دیوان سالاری در ایران» به همت دانشکده فرهنگ و ارتباطات و همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه سوره در روز پنج شنبه ۲۵ آذر ماه ۱۴۰۰ از ساعت ۱۰ الی ۱۲، در سامانه سیباد دانشگاه سوره به صورت مجازی، برگزار شد.
در این نشست دکتر علی اکبر فرهنگی، استاد تمام دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، به عنوان سخنران و مبینا میرزا بیگی به عنوان دبیر نشست حضور داشتند. در ابتدای نشست میرزابیگی ضمن خوشآمدگویی به حاضرین در جلسه به معرفی دکتر فرهنگی و موضوع جلسه پرداخت.
دکتر فرهنگی در ابتدای سخن گفت: دیوان سالاری در ایران ریشهی دیرینه دارد که امروز به طور خلاصه در مورد آن بحث خواهد شد. در پاسخ به این پرسش که جامعه چه چیزی است باید گفت که طبق نظر افلاطون: جامعه به وجود میآید، چون هر یک از ما به تنهایی نمیتواند خود کفا باشد. این همکاری انسانهاست که جامعه و سازمانها را پدید میآورد.
وی ادامه داد: طبق نظر رالف دارندورف و دیوید لاک وود، دو جامعه شناس برجسته، برای کسی که میخواهد جامعه را بشناسد باید بداند که جامعه از سویی به طرف نظم و از سوی دیگر به طرف تضاد کشیده میشود. نظم میخواهد جامعه طبق الگوهای از پیش تعیین شده حرکت کند. اما جامعه در عین داشتن نظم دارای تضاد نیز هست. درست مثل دو تیغهی یک قیچی که درکنار هم توانایی برش دارند. جامعه ایران نیز مثل هر جامعه دیگری گاه به سوی نظم و گاه به سوی تضاد حرکت کرده است. جامعه شناسان به نظم در جامعه با دید مختلفی نگاه کردهاند. تالکوت پارسولز، از شاگردان مارکس وبر، معتقد بود جامعه ساختاری مستمر و ثابت از عناصر اجتماعی دارد و هر جامعه ساختاری کاملاً منسجم دارد. هر عنصر کارکرد و سهمی در بقا یا فروپاشی جامعه دارد. هر ساختار اجتماعی کارکردگرا، بر توافق اعضای آن جامعه بر ارزشها مبتنی است. در برابر جامعه شناسی نظم، جامعه شناسی تضاد وجود دارد. از نظر دارندورف هر جامعه در زمان خاصی در معرض تغییر است و آن تغییر هم در درون خود جامعه وجود دارد. این نظریه سبب میشود که به جامعه به صورت یک پدیده و موجود زنده توجه کنیم. در جامعه شناسی نظم، توجه اصلی بر حفظ نظم موجود است و اگر تغییری صورت گیرد بسیار کوچک و برای اصلاح هستند تا تغییر.
دکتر فرهنگی خاطر نشان کرد: ما ادوار مختلف فرهنگی داریم و به طور کلی جامعه بشری دورههای مختلف را پشت سرگذاشته است. تمدن از عصر پرمتوس یا اساطیری آغاز میشود و به دوران تمدنهای بزرگ ( کشاورزی – دامداری) میرسد. کتابهای تاریخی مثل تاریخ مسعودی و تاریخ طبری و... در این این دوره نگاشته شدهاند. دوره بعدی که انسان آن را تجربه کرده است عصر صنعتی است که با اختراع ماسین بخار شروع میشود. در عصر صنعتی گامهای بزرگی در ساختار جامعه بشری و زندگی انسان شکل گرفته؛ پس از آن به دوره پسا صنعتی یا فراصنعتی وارد میشویم. به عقیده دانیل بل، جامعه شناس برجسته، پس از پشت سر گذاشتن ماشینهای بخار به ماشینهای محاسباتی بزرگ( کامپیوتر) روی میآوریم. در این دوره انسان وارد عصر اطلاعات میشود.
دکتر فرهنگی در بخش آخر سخنان خود شرح داد که در مقام مقایسه عصر تمدنهای بزرگ ( کشاورزی- دامداری) و عصر صنعتی از منظرهای مختلف اجتماعی باید گفت: در دوره تمدنهای بزرگ خانواده به شکل گسترده و ثابت بوده و در عصر صنعتی به صورت متحرک و هستهای در آمده است. اقتصاد در عصر تمدنهای بزرگ تک محصولی و خودکفا و خود مصرف بوده و در دورهی صنعتی با استفاده از ابزارهای صنعتی به تولید انبوه و مبادلهای تبدیل شده. همچنین حکومت در عصر کشاورزی- دامداری مبتنی بر قدرت و از بالا به پایین بوده و در عصر صنعتی از پایین به بالا و دموکراتیک است و آموزش در عصر تمدنهای بزرگ مختص خواص جامعه و در عصر صنعتی برای همگان است.
دکنر فرهنگی در پایان جلسه به پرسش حاضرین پاسخ داد.
نظر خود را بنویسید