به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره_ دوازدهمین و آخرین جلسه از فصل دوم نشست‌های «دوشنبه‌های نقد کتاب سوره» با محوریت نقد کتاب «طراحی و اسکیس در صحنه تئاتر» نوشته سینا ییلاق‌بیگی و مصطفی مرادیان، به کوشش دانشکده هنر دانشگاه سوره و با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه، با حضور دکتر فرزاد معافی‌غفاری به عنوان منتقد جلسه و دکتر رامتین شهبازی در جایگاه دبیر نشست؛ روز دوشنبه مورخ 18 بهمن‌ماه 1400 ساعت 18:00 الی 20:00 در سامانه آموزش مجازی دانشگاه سوره برگزار شد.

در ابتدای جلسه، رامتین شهبازی به عنوان دبیر جلسه و فرزاد معافی غفاری در جایگاه منتقد، ضمن عرض خیر مقدم به حاضران و استادان، به ارائه مقدمه‌ای در باب موضوع پرداختند. شهبازی گفت: این جلسه، حسن ختامی برای دوشنبه‌های نقد کتاب سوره شد. از آن جهت که کتاب تألیفی بوده و اغلب کتاب‌ها در این زمینه به صورت ترجمه است؛ تألیفی بودن این کتاب بسیار قابل اهمیت است. همچنین، این کتاب انتقال‌دهنده تجربه عملی نویسندگان آن بوده و مورد استفاده برای دانشجویان است. وی در ادامه به بازخوانی قسمت مقدمه کتاب پرداخت.

رامتین شهبازی با اشاره به این‌که ایده نگارش این کتاب چگونه به وجود آمد، از سینا ییلاق‌بیگی دعوت کرد تا سخنان خود را برای پاسخ به این پرسش مطرح کند. ییلاق‌بیگی در این باره افزود: ایده و فکر اصلی برای مصطفی مرادیان بود و نکته‌ای که ما را بر آن داشت تا به نگارش این کتاب اقدام کنیم؛ در قسمت مقدمه به آن پرداخته شده است. همچنین، در این سال‌های تحصیل و تدریس با کمبودهایی مواجه شدیم که یکی از آن‌ها، کمبود منابع کافی در حوزه طراحی و اسکیس بود و دیگری، نبود استادانی که منحصراً برای چنین درسی تدریس کنند. چرا که معمولاً از استادان معماری و گرافیک برای تدریس درس طراحی صحنه استفاده می‌شد و این افراد به امر تئاتر، پروسه و شکل‌گیری اسکیس واقف و آگاه نبودند. پس از اهداف تألیف و تولید این کتاب؛ ایجاد و تولید منبع تخصصی‌ای بود که منحصر به فرد تئاتر باشد.

سینا ییلاق‌بیگی خاطرنشان کرد: در ذهن افراد جا افتاده است که اسکیس فقط یک روش برای بیان ایده‌هاست. در صورتی که طراحی دستی بسیار قابل اهمیت است و پشتوانه آرتیستیک برای شخص طراح خواهد بود و طراحی و اسکیس مراحلی از تفکر و اندیشه طراح است‌.

مصطفی مرادیان در ادامه گفت: مجوز چاپ دوم این کتاب امروز گرفته شد و فصل‌بندی این کتاب به صورت تجربی بوده است. همچنین، در چاپ سوم نیز قرار است پرسپکتیو به آن اضافه شود.

سپس، معافی‌غفاری به عنوان ناقد این جلسه بیان کرد: جایگاه نقد و منتقد در دنیای هنر بسیار اهمیت دارد و یکی از ارکان خلق هنر است. هر اثری که تولید و خلق می‌شود مانند مقاله، کتاب و پایان‌نامه؛ نقد آن می‌تواند به پیشرفت و غنای اثر بیفزاید. در دوره معاصر نشر قطره نخستین ناشری بود که به صورت جدی به انتشار کتاب‌های تئاتری پرداخت.

فرزاد معافی‌غفاری درباره اهمیت موضوع اسکیس گفت: هیچ‌گاه نرم‌افزار نمی‌تواند جای طرح دستی که توسط دست طراح خلق می‌شود را بگیرد و طراحی روی کاغذ و آن انرژی‌ای که پشت خطوط و اشکال است، در واقع هویت‌بخش بوده و هویت طراح روی کاغذ قابل‌تشخیص است. وی افزود: دوستان جوان طراح و دانشجو هر چه با تکنیک‌های طراحی اسکیس آشنا باشند و بافت و اسکیس‌های طراحان حرفه‌ای را ببیند و بررسی کنند؛ در اثر چنین تمرین‌های مداومی، موتورهای ذهنی و خلاقیت آن‌ها فعال می‌شود. هر چه فرد بداهه و به صورت تخیلی اسکیس بزند‌، طراح حرفه‌ای‌تری می‌شود. از طریق بداهه‌پردازی زوایای تاریکی در ذهن طراح روشن می‌شود.

معافی‌غفاری ادامه داد: به این منظور که این کتاب درباره اسکیس است؛ تعداد زیادی تصویر در آن وجود دارد و اگر امکان داشت این کتاب قطع متفاوت‌تر و بزرگ‌تری داشته باشد، تصاویر از وضوح و کیفیت بیشتری برخوردار خواهند بود و جزئیات نیز مشخص‌تر می‌شود.

سپس، ییلاق‌بیگی تصریح کرد: مخالف استفاده از اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها نیستم. به طور خلاصه، در تهیه و تنظیم این کتاب محدودیت‌های نشر وجود داشت و در مورد قطع کتاب نیز زمان زیادی صرف شد و تلاش‌های فراوانی صورت گرفت. به دلیل شباهت‌های این کتاب به مباحث هنرهای تجسمی است که منجر به امر گرافیک و دراماتیک می‌شود. وی افزود: یک گله‌مندی در این زمینه وجود دارد و آن هم از دوستان طراح ایرانی است. به نحوی که تصمیم داشتیم از طرح‌های دانشجویان و اشخاص دیگر در این کتاب استفاده کنیم، اما آن اشخاص بنا به هر دلیلی طرح‌های خودشان را برای ما ارسال نکردند.

فرزاد معافی‌غفاری در ادامه‌ی نقد خود از این کتاب گفت: عدم وجود مقدمه در این کتاب دیده می‌شود. به این صورت که عنوان پیشگفتار در این کتاب باید به مقدمه تغییر پیدا کند و قسمت پیشگفتار غالباً توسط اشخاص معروف و متخصص دیگر در جهت تبلیغ نوشته می‌شود. همچنین، بحث مهمی تحت عنوان فرم یا شکل وجود دارد که به نظر می‌رسد باید پس از بحث خط و در فهرست مطالب جای می‌گرفت.

وی با اشاره به ارزشمندی وجود اسکیس‌های دانشجویان و هنرجویان بسیار قوی در این کتاب خاطرنشان کرد: برخی از اسکیس‌ها بدون نام بوده و تصاویر و اشکال نیز شماره‌گذاری نشده‌اند که این مسئله گاهاً خواننده را دچار ابهام می‌کند. همچنین، پیشنهاد می‌شود تعدادی از هنرمندان و طراحان صحنه غیر ایرانی نیز در قسمت پانویس معرفی شوند. علاوه بر آن، در قسمت پیشگفتار کتاب بهتر است اشاره شود که در جلد دوم، بخش رنگ به کتاب اضافه خواهد شد.

معافی‌غفاری در این خصوص یادآور شد:  فصل دوم و سوم کتاب به طور ناگهانی و با تصویر به اتمام رسیده که بهتر است انتهای فصل با جمع‌بندی به پایان برسد. در صفحه ۶۶ کتاب تعدادی تمرین ارائه شده که به عنوان تیتر باید در فهرست مطالب آورده شود.

سپس، سینا ییلاق‌بیگی اذعان کرد: این کتاب لزوماً خواندنی نبوده و بر پایه‌ نگارش نیست. بلکه بر پایه تمرین و تصویر بوده و به نوعی دیدنی است. همچنین، مصطفی مرادیان اضافه کرد: پیوست فصل‌ها در آخرین لحظات به کتاب اضافه شد و می‌تواند پیوست، مفصل‌تر شود. وی در پایان، تمام سخنان فرزاد معافی‌غفاری را در نقد این کتاب تأیید و از برگزارکنندگان این نشست سپاس قدردانی کرد.