به مناسبت سی‌امین سالگرد شهادت سید شهیدان اهل‌قلم، سید مرتضی آوینی و پاسداشت هفته هنر انقلاب اسلامی مجموعه نشست‌های تخصصی در دانشگاه سوره برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه سوره به نقل از معاونت پژوهشی به مناسبت سی‌امین سالگرد شهادت سید شهیدان اهل‌قلم، سید مرتضی آوینی و پاسداشت هفته هنر انقلاب اسلامی؛ دانشکده هنر دانشگاه سوره با همکاری مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با کوشش معاونت پژوهشی دانشگاه سوره نشست تخصصی  «ویژه انگاره‌های شهید مرتضی آوینی» را در 20 فروردین‌ماه ۱۴۰۲ از ساعت ۱۰ تا ۱۳ برگزار کرد.

در این نشست نگین الفت و علی جعفرآبادی از دانشجویان دانشگاه سوره، دکتر سجاد صفارهرندی، دکتر شهریار زرشناس و دکتر عماد حسینی به‌عنوان سخنران و همچنین دکتر رامتین شهبازی در جایگاه دبیر نشست حضور داشتند.

در آغاز دکتر رامتین شهبازی به معرفی موضوع برنامه و سخنرانان پرداخت سپس از دکتر زکیه سادات طباطبایی  خواست تا با سخنان خود آغازگر نشست باشد.

دکتر طباطبایی از هنر خلق‌شده توسط شهید آوینی به‌عنوان هنری متمایز یادکرد و گفت: در خلق هنر مثلثی از هنر، حقیقت و زیبایی وجود دارد و زمان خلق هنر اسلامی درواقع زمان جمع هنر و حقیقت است. وظیفه اصلی هنر اسلامی نشان دادن حقیقت است. هنر با فلسفه و حکمت قرابت دارد و باید به وظیفه خود از باب روشنگری عمل کند. شهید آوینی نمونه‌ای از هنرمندی است که نمایانگر حقیقت است.

در اولین بخش سخنرانی نگین الفت به ارائه مطالب در رابطه با پایان‌نامه خودپرداخت. وی در باب سمبل فکری شهید آوینی در فیلم‌های ابراهیم‌ حاتمی‌کیا صحبت کرد و گفت: میزان تأثیر شهید آوینی بر سینمای انقلاب اسلامی بر کسی پوشیده نیست‌. شهید آوینی معتقد بود انسان باید عالم را مظهری از ذات خدا بداند و هنرمند باید به مرتبه‌ای از حکمت برسد که بتواند این دیدگاه را در آثارش نشان دهد.

الفت ادامه داد: رابطه سمبل‌های موجود در هنر با مفهوم خود ممکن است قراردادی باشند اما دلالت آیات بر مظاهر خود بر اساس فطرت و ذات است. شهید آوینی با نوع نگاه منحصربه‌فردش در آثار بعد از خود تأثیر به‌سزایی داشته که در آثار ابراهیم حاتمی‌کیا به‌وضوح قابل‌مشاهده است.

علی جعفرآبادی به‌عنوان سخنران دوم نشست اظهار داشت که صحبت کردن از شهید آوینی درواقع نجات او از انبوه دیدگاه‌ها و تفکراتی است که شهید را به سمت خود می‌کشد. تفکرات و جبهه‌های مختلفی وجود دارند که او را از آن خود می‌دانند. شناخت حقیقت وجودی آوینی و تمایز دادن او ازآنچه به او نسبت داده می‌شود اهمیت ویژه‌ای دارد.

جعفرآبادی گفت: علاقه من به آوینی از علاقه و کنجکاوی من به سینمای هیچکاک شروع شد. تاریخ از نگاه آوینی به دو مسیر اصلی تقسیم می‌شود. یک تاریخ تمدن و دوم تاریخ حیات معنوی است. در هر دو این تاریخ‌ها سینما نقش ویژه‌ای دارد. در تمدن غرب راهی است که غفلتی برای انسان فراهم شود و در تمدن معنوی سینما ابزاری برای ارجاع مخاطب به فطرت پاک خود است.

در بخش سوم نشست دکتر سجاد صفارهرندی گفت: اگر به یک مورد از دستاوردهای شهید آوینی در فلسفه هنر اشاره‌کنیم آن نوع نگاه ایشان به مفهوم فرم است که به‌واسطه آن مسیری را آغاز کرد که در ادامه بیش‌ازپیش ظرافت‌‌های فلسفه هنر را نشان می‌دهد.

صفارهرندی ادامه داد: به اعتقاد من مهم‌ترین کاری که شهد آوینی انجام داد به چالش کشیدن تفکرات و درون‌مایه‌هایی با مضمون عقل سلیم و مفاهیم موردقبول همگان است‌. آوینی معتقد بود فرم و محتوا در سینما دو مقوله کامل جدا از هم هستند اما کسی نباید این‌طور برداشت کند که در خلق آثار هنری هم این تفاوت وجود دارد. بلکه در خلق آثار محتوا از فطرت و ذات فرم و هنرمند شکل می‌گیرد.

دکتر شهریار زرشناس اظهار داشت: آوینی متفکر دوران گذار بوده است. ابعاد هنری او ازجمله فیلم‌ساز، ژورنالیست و محقق همیشه مطرح بوده است اما کمتر کسی راجع‌به متفکر بودن آوینی در دوران گذار صحبت می‌کند.

زرشناس افزود: تفکر امری زمانمند و تاریخ‌مند است. متفکر کسی است که به روح زمان رسوخ می‌کند و مواجهه‌ای با دوران خود دارد که در زمان خود مطرح‌شده نیستند. آثار تألیفی شهید آوینی به‌خوبی نشان‌دهنده تفکرات فرازمانی آوینی است.

دکتر عماد حسینی با اشاره به اینکه پس از شهادت شهید آوینی تفکرات ایشان در سینما دچار زایش نشده است بیان کرد: آوینی اولین کسی است که تفکری تازه را در سینمای ایران ارائه می‌کند و با تأیید غربی بودن نفس سینما به دنبال طرحی نو از مفاهیم در سینما بوده است.

دکتر حبیب احمدزاده به‌عنوان آخرین سخنران نشست بابیان اینکه ما از ابتدای انقلاب اسلامی تعاریف دقیقی از مفاهیم خود ارائه نداده‌ایم سخنان خود را آغاز کرد و گفت: زبان آوینی نهج‌البلاغه جنگ است و نیاز است که عناصر متشکل آن را برای عامه مردم امروزی ساده‌سازی کرد.

احمدزاده افزود: اگر برداشت امروزی از آثار آوینی مطرح نشود ممکن است اساس تفکرات انقلابی متهم به جنگ‌طلبی و ستیزه‌جویی شود. کلام آوینی مختص به زمان خود بوده و برای مخاطب امروز ممکن است غریب باشد. گروهی همچون آوینی با نوع بیان و سبک خاص خود نیاز به پیوست فرهنگی با جوان امروزی دارد تا با مرور زمان از بین نرود.

در انتها دکتر رامتین شهبازی با ارائه خلاصه‌ای از مطالب مطرح‌شده در نشست به جمع‌بندی موضوع پرداخت و از تمامی سخنرانان و شرکت‌کنندگان در نشست تقدیر و تشکر کرد.