به مناسبت هفته ارتباطات، وبینار «پروپوزال نویسی» از سلسله نشست‌های هفته ارتباطات، در دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره با همکاری معاونت پژوهشی برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه سوره به نقل از معاونت پژوهشی، وبینار «پروپوزال نویسی» از سلسله نشست‌های هفته ارتباطات، در روز دوشنبه، ۲۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ از ساعت ۱۵ تا ۱۷ در دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره برگزار شد.
این نشست با حضور دکتر "امید علی مسعودی"، از استادان مطرح ارتباطات کشور همراه بود و در خصوص نقاط کور پژوهش‌های ارتباطی و ویژگی‌ها و معیارهای پژوهش خوب سخن گفته شد.
این پژوهشگر حوزه رسانه و ارتباطات عنوان کرد: «پروپوزال یک طرح منظم است که مرحله‌به‌مرحله پیش می‌رود.»
عضو هیأت علمی دانشگاه سوره تأکید کرد: «پروپوزال نویسی کار آسانی نیست، ممکن است ساده به نظر برسد ولی پیچیده است و باید هندسه بلد باشید. یک طرح منظم و الگوریتم برای آن تعریف کرده و بعد شروع می‌کنیم به انجام دادن آن کار؛ ما اصولاً در زندگی خود نیز به همین شکل رفتار می‌کنیم.»
دکتر مسعودی خاطرنشان کرد: «فراهم کردن مواد اولیه موردنیاز پروپوزال بسیار مهم است، برای روش کیفی پرسشنامه موردنیاز است؛ مصاحبه و مشاهده و ترکیب آن در آزمایشگاه، مشاهده، ثبت، کدگذاری یا مصاحبه و پیاده‌سازی و تحلیل آن. وقتی می‌خواهیم پروپوزال بنویسیم اول می‌گوییم موضوع و مسئله ما چیست؟ بعد فرضیه می‌دهیم. دانشجو به‌عنوان محقق می‌تواند محیط زندگی، کار و تحصیل خود را موردمطالعه قرار دهد. بهترین تحقیق همین است که کسی ارتباطات شبکه‌ای، مدیریت فرهنگی، ارتباطات و یا مسائل رسانه‌ای محیط کار خود را بررسی کند.»
وی در خصوص موضوعاتی که قابلیت مطالعه و کار پژوهشی دارند، بیان کرد: «آمار طلاق در جامعه بالا رفته؟ سن ازدواج کم شده است؟ برای پیدا کردن دلیل و سیاست‌گذاری و بر طبق مسئله موجود می‌توان شروع به تحقیق در مورد سؤال خود کرد. باید سؤالمان را به چند سؤال خُردکنیم، مثلاً اینکه دلایل افزایش طلاق چیست؟ فقر، ناسازگاری زن و مرد، تعداد زیاد فرزندان و... یا صدها موضوع دیگر که قابلیت تحقیق و پژوهش دارند. هوش مصنوعی و امکانات آن خطرات بسیاری را برای جامعه ایجاد می‌کند که دانشمندان گفته‌اند جلوی پیشرفت آن را بگیرید. همین می‌تواند یک مسئله و موضوع برای تحقیق باشد.»
به گفته این مدرس دانشگاه و پژوهشگر «بیان مسئله تحقیق یکی از مشکلات دانشجویان این است که نمی‌توانند به‌خوبی مسئله تحقیق خود را بیان کنند. ما فرزند دلیل‌ها هستیم، می‌گوییم به این دلیل این مشکل وجود دارد و یا می‌خواهیم آن را حل کنیم. هدفتان از تحقیق چیست؟ شناخت و ارائه راه‌حل.»
رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره با اشاره به اهمیت بخش بیان مسئله گفت: «در بیان مسئله محقق باید شواهدی نشان دهد که معضل و یا مشکلی در طرح وجود دارد و مشکل مطرح‌شده را بیان کند و ابعاد مختلف آن را به‌طور دقیق و مستند نشان دهد. همچنین محقق باید نشان دهد که قصد او از انجام تحقیق چیست؟ کدام متغیرها را قصد دارد مطالعه کند و نحوه مطالعه متغیرها (اثر، رابطه، و یا...) چگونه است؟»
این مدرس دانشگاه و پژوهشگر تأکید کرد: «پژوهشگر در پایان بهتر است محدوده زمانی و قلمرو زمانی تحقیق را هم مشخص کند. به‌طورکلی مسئله تحقیق باید مشکل تحقیق را مطرح کند و ابعاد آن را به‌طور مستمر و دقیق نشان دهد، انگیزه پژوهشگر را بیان کند، متغیرها را نشان داده و نحوه بررسی آنها را روشن و محدوده زمانی و مکانی تحقیق را تعیین کند.»
نویسنده کتاب آینده‌نگری ارتباطات اجتماعی در ایران با تشریح چگونگی انتخاب روش و اهمیت تحقیق عنوان کرد: «باید به این سؤالات پاسخ دهیم که اهمیت این تحقیق در ارتباط با نظریه‌های موجود چیست؟ نتایج این تحقیق در غنا بخشیدن به ادبیات موضوع چه نقشی دارد؟ نقش نتایج تحقیق در ارائه مدل و الگو یا نظریه جدید و یا توسعه و بسط نظریات قبلی چیست؟ اهمیت نتایج تحقیق برای مدیران و برنامه‌ریزان چیست؟ نتایج مثبت این تحقیق در ابعاد آموزشی و پژوهشی چه اثری دارد؟ و چگونه است؟.»
دکتر مسعودی با شرح بخش مرور ادبیات که گاهی به آن پیشینه تحقیق می‌گویند، توضیح داد: «در قسمت پیشینه تحقیق یا literature reviewکارهای پیشین را توضیح می‌دهید. مقالات قبلی یا کتاب‌های مرتبط را بررسی می‌کنید و دقیقاً مشخص می‌کنید که چه روش‌های مختلفی برای حل هر یک از اجزای مسئله یا پاسخ به سؤالات مطرح‌شده در بیان مسئله اجراشده است. هدف از این بخش گنجاندن ادبیات موضوع، برقراری ارتباط منطقی میان اطلاعات پژوهش‌های قبلی با مسئله تحقیق، آشنایی با چارچوب نظری و تجربی مسئله تحقیق، آشنایی با روش‌های تحقیق مورداستفاده در پژوهش‌های گذشته و پیشگیری از دوباره‌کاری است.»
وی بابیان اینکه برای تحقیق از یک یا چند روش استفاده می‌شود، تصریح کرد: «روش تحقیق می‌تواند کمی، کیفی، یا آمیخته باشد. روش‌های کمی آزمایشی، تحلیل محتوای کمی، پیمایشی؛ روش‌های کیفی شامل داده‌بنیاد، تحلیل مضمون، تحلیل محتوای کیفی، نشانه‌شناسی، تحلیل گفتمان و...؛ روش آمیخته (Mixed method) شامل کیفی و کمی. چند روشی هم‌پیمایشی و آزمایشی یا تحلیل مضمون و نشانه‌شناسی. باید مشخص باشد روش کیفی از چه نوعی است.»
عضو هیأت علمی دانشگاه سوره بیان کرد: «نکته دیگری که باید در پروپوزال مشخص باشد نمونه‌گیری است، نمونه‌گیری یعنی اینکه جمعیت موردمطالعه چند نفر هستند. چه تعداد نمونه و با چه روشی انتخاب می‌شوند. روش نمونه‌گیری می‌تواند تصادفی یا هدفمند، ساده یا سیستماتیک، طبقه‌ای یا خوشه‌ای باشد.»
این پژوهشگر افزود: «در برخی رشته‌ها لازم است برای انجام تحقیق از یک سری ابزار بهره بگیرند مثلاً نیاز به تدوین پرسشنامه یا استفاده از پرسشنامه‌های قبلی وجود داشته باشد و یا نیاز باشد اسناد موجود در کتابخانه‌ها را بررسی کنید یا در رشته‌های پزشکی، آزمایش‌هایی انجام دهید. به‌هرحال همه این ابزارها را واضح شرح دهید.»
دکتر امید علی مسعودی با اشاره به بخش یافته‌ها گفت: «اصلاً در پروپوزال یافته‌ای نداریم، سه فصل اول تحقیق که شامل کلیات، مبانی نظری یا چارچوب مفهومی و روایی و پایایی روش تحقیق (نمونه‌گیری) است.»
وی اظهار کرد: «سؤالات تحقیق شامل سؤالات اصلی و فرعی می‌شود، فرضیه حدس و گمان پژوهشگر است.»
این استاد ارتباطات تأکید کرد: «سؤال، هدف و فرضیه باید بین این‌ها همبستگی و ارتباط وجود داشته باشد.»
این مدرس دانشگاه با اشاره به منابع تحقیق خاطرنشان کرد: «استفاده از منابع خارجی و معتبر علمی در پروپوزال. توجه داشته باشید که برای نوشتن یک پروپوزال پایان‌نامه باید از منابع علمی معتبر استفاده کنید. این مرحله از پروپوزال اهمیت کار شما را برای داوران مشخص می‌کند. در استفاده از منابع باید به علمی بودن آن اطمینان داشته باشید یعنی نمی‌توانید از سایت‌های نامعتبر یا مقالاتی که هیچ رفرنسی برای مبدأ ارجاع آن وجود ندارد استفاده کنید.»
پژوهشگر حوزه رسانه و ارتباطات تصریح کرد: «باید دقت کنید مقالات از درجه بالای اعتبار علمی برخوردار باشند. سعی کنید از مقالات ISI، IEEE، WILEY، PUBMED، PROQUEST، OXFORD JOURNALS و... استفاده کنید.»
گفتنی است وبینار «پروپوزال نویسی» به همت دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره با همکاری معاونت پژوهشی به مناسبت هفته ارتباطات، با حضور دکتر " امید علی مسعودی"، استاد علوم ارتباطات کشور، روز دوشنبه، ۲۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره برگزار شد.
نظر خود را بنویسید