به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره_ هفتمین نشست هفته ارتباطات و روابط عمومی با عنوان «نقد و بررسی کتاب نظریه‌های ارتباط جمعی» و حضور دکتر محسن شاکری‌نژاد مترجم کتاب، دکتر عباس اسدی، مدرس روزنامه نگاری دانشگاه علامه طباطبایی و دکتر امیدعلی مسعودی عضوهیأت علمی دانشگاه سوره، به  میزبانی مبینا میرزابیگی دانشجوی رشته روزنامه نگاری روز چهارشنبه 29 اردیبهشت‌ماه 1400 از ساعت 11 الی 13 به صورت مجازی در سامانه سیباد دانشگاه سوره برگزار شد.           

در ابتدای جلسه، محسن شاکری‌نژاد مترجم کتاب نظریه‌های ارتباط جمعی نوشته استنلی جی جهت آشنایی با این اثر توضیحاتی را ارائه داد و درباره انگیزه خود گفت: من در سال 1389  در دانشگاه پیام تدریس را آغاز کردم و با چندتن از نظریه پردازان وآثار آن‌ها نیز آشنا شدم و نخستین بار این کتاب نظریه‌های ارتباط جمعی را  در سایت وزارت علوم که رفرنس‌های ارشد را معرفی می‌کرد، مشاهده کردم. البته قبلأ هم با اسم نویسنده‌هایی چون استنلی جی آشنایی داشتم؛ نمونه‌ای که از این کتاب پیاده کردم، چاپ ششم است و مهدی مهدی‌زاده نیز ارزیابی کتاب را برعهده داشت.

وی در رابطه با ایرادهای ترجمه‌ای در این اثر افزود: کتاب کماکان چندتا ایراد دارد و نکته‌ای که وجود دارد این است که ویراستاری ادبی لازم را دارد؛ در بخش‌هایی به دلیل کثرت استفاده از برخی واژگان در زبان فارسی کلمات را ترجمه نکرده وگذاشتم به شکل اصلی باقی بماند.

شاکری‌نژاد در ادامه به معرفی بخش‌های کتاب پرداخت و خاطرنشان کرد: در فصل دوم این اثر چهار حوزه شامل جامعه توده بعد از صنعتی شدن، دوره نظریات محدود انتقادی و فرهنگی مطرح می‌شود، در بخش‌های دیگر کتاب نیز بحث جامعه و فرهنگ توده، زوال جامعه و همچنین در بخش۴ کتاب بحث تبلیغات و در بخش ۵ نظریه‌های هنجاری مطرح شده است؛ نکته‌ای که در مورد نظریه‌های هنجاری که در انتهای کتاب  استنلی و باران دیده می‌شود، دیدگاه ویلیام هاچنر است که آن را بازگو می‌کند.

وی در ادامه به تعریف نظریه غربی در کتاب اشاره داشت و بیان کرد: نظریه غربی ترکیبی از نظریه آزادی خواهی و مسئولیت اجتماعی است که نویسندگان آن را ترکیب کردند و نظریه هنجازی انقلابی را نیز مورد توجه قرار می‌دهند؛ قابل توجه است که فصل‌هایی از کتاب می‌تواند منابع درسی نیز باشد .

شاکری‌نژاد نیز در بخش بعدی صحبت‌های خود ویژگی‌های مثبت کتاب نظریه‌های ارتباط جمعی را یادآور شد و گفت: برخی از این فصل‌های کتاب حتی می‌توانند به عنوان منابع درسی باشند و آن را پوشش بدهند

به عنوان مثال در بخش چهارم و آخرین بخش، نظریه‌های مخاطب و تأثیرها را مورد بررسی قرار می‌دهد و

من‌ در کمتر کتاب‌های نظریه ارتباطات دیده‌ام که به بحث سواد رسانه‌ای پرداخته شود و این کتاب شامل این موضوع نیز شده است.

وی افزود: اگر متن اصلی کتاب را مطالعه کنید، در جاهایی مشخص شده است که به لحاظ فرهنگی و سیاسی، به فضای امروز کشور ما نمی‌خورد  و قسمت‌هایی از آن حذف شده است، من وقتی کتاب را مشاهده کردم که باکس‌هایی طراحی شده بود و نقاط ضعف و قوت هرنظریه در آن قرار داشت.

در ادامه این نشست نیز، عباس اسدی به عنوان نخستین ناقد این اثر صحبت‌های خود را با اشاره به پیش‌گفتار کتاب که نوشته مترجم‌آن است، آغاز کرد و گفت: ترجمه کتاب نسبت به نسخه‌های دیگر آن بسیار روان‌تر بوده و قطعأ برای کتاب ۷۰۰ صفحه‌ای، زمان بسیاری صرف شده است.

وی خاطرنشان کرد: یکی از نکات مثبت کتاب که من را بسیار به خود جذب کرد، پیش‌گفتار این کتاب بود که نوشته دکتر شاکری‌نژاد است؛ در نهایت این کتاب محصول همکاری 40 ساله‌ای است که به طول انجامیده و این امر اتفاقی بوده است که در کشور ما برای  کار علمی کمتر اتفاق می‌افتد.

اسدی در بخش بعدی  نقد خود به نقاط ضعف ترجمه و کتاب پرداخت و اذعان کرد: کتاب، مطالب مهم را جدول‌بندی کرده و مباحثی که مطرح شده  نیز در آخر هرفصل، نگاه انتقادی آن را نیز پیش آورده و خلاصه آن فصل نیز قید شده است. در این اثر استفاده از منابع بسیار فراوان است.

در ادامه افزود: با همه احوال این‌کتاب، محسنات زیادی دارد ولی شخصأ انتقادی که به کتاب وارد می‌کنم، مباحثی که نویسندگان نوشته‌اند تمامأ جدید نیست؛  در واقع این‌ها گردآوری نظریه‌هایی است که از پیش مطرح شده است و علی‌رغم این‌که این کتاب چاپ هفتم آن هم رسیده، راجع به شبکه‌های اجتماعی سخنی به میان آورده نشده است.

 اسدی با بیان این‌که، محسن شاکری‌نژاد در ترجمه این اثر بسیار زحمت کشیدند، نقدهای وارده به مترجم را این‌گونه بیان کرد: مهم‌ترین اشکالی که در مترجم وجود دارد، مقدمه آن است که در آن کلی‌گویی اتفاق افتاده؛ و اشاره کمی به نویسندگان آن داشته است. همچنین خود مترجم نقاط قوت و ضعفی از کتاب بیان نکرده است. فرآیند ترجمه و هدف نیز قید نشده است؛ همچنین کلمات متعدد در مورد یک کلمه به کار برده شده که باید یکسان‌سازی شود و اشکالات ویرایشی نیز وجود دارد از جمله این‌که کلمه‌هایی یافت می‌شود که چسبیده نوشته شده و نیازمند اصلاح است.

امید علی مسعودی نیز  به عنوان ناقد دوم جلسه در تکمیل صحبت‌های عباس اسدی، ابتد ابه دسته‌بندی خوب کتاب اشاره داشت و گفت: ما به دانشجوها می‌گوییم که نیاز نیست تمامی کتاب را مطالعه کنید بلکه به قسمت‌هایی مراجعه کنید که نیازهای شما را برطرف می‌کند. کتاب دکتر شاکری‌نژاد به خوبی دسته‌بندی شده و این نیاز را برطرف می‌کند.

وی افزود: معمولأ  کتاب‌هایی که در دانشگاه‌ها چاپ می‌‌شود، با کیفیت بوده و با قیمت پایین‌تر نیز عرضه می‌شود. امیدواریم حضور این کتاب‌ها در عرضه نمایشگاه‌ها نیز بیشتر شود.

مسعودی در ادامه افزود: صفحه ۳۴۹ این کتاب را خیلی دوست دارم؛ زیرا درباره موفقیت‌های امام خمینی(ره) بر علیه شاه استفاده می‌کند و همچنین در مورد نحوه استفاده امام‌خمینی(ره) از رسانه‌های کوچک در برابر رسانه‌های بزرگ نیز صحبت می‌کند.

در انتهای جلسه نیز، شاکری‌نژاد ضمن تشکر از ناقدان به عنوان کلام آخر گفت: من آن چیزی که ترجمه کردم عینأ متن کتاب بوده و فصول مطابق کار نویسندگان پیش رفته است؛ در رابطه با مشکلات ویرستاری و دیگر اشکالات ترجمه هم امیدواریم در چاپ بعدی دقت بیشتری کنیم.