به گزارش روابط عمومی دانشگاه سوره، به نقل از معاونت پژوهشی دانشگاه_ به مناسبت روز جهانی شهرسازی؛ سومین وبینار از سلسله نشست‌های تخصص_مهارتی با عنوان « طرح پژوهش در مطالعات شهری ( چگونه یک پروپوزال پژوهشی تهیه کنیم)» به همت دانشکده معماری و شهرسازی و با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه سوره، روز دوشنبه 17 آبان ماه 1400 از ساعت 18:30 الی 20 به صورت مجازی در سامانه‌ی سیباد دانشگاه سوره برگزار شد.

در این نشست محمد نظرپور، پژوهشگر دکتری شهرسازی، به عنوان سخنران و دکتر نجمه دشتکی به عنوان دبیر نشست حضور داشتند.

در ابتدای جلسه دکتر دشتکی ضمن خوش‌آمدگویی به حاضرین در جلسه به معرفی آقای نظرپور پرداخت و مقدمه‌ای در باب موضوع ارائه‌ کرد. محمد نظرپور صحبت‌ را این‌گونه شروع کرد که عمده‌ی اشتباهات ما این است که به جای نوشتن طرح پژوهش، به نوشتن پروپوزال مشغول می‌شویم. نکته اول این است که زمانی باید سراغ موضوعی برویم که پایه‌ی پژوهشی ما باشد، نه اینکه صرفاً مورد تایید یک نهاد دانشگاهی باشد. پس هدف تبیین پایه‌های اساسی پژوهش است. هر پژوهش مواضع و پارادایم‌هایی را در پس زمینه‌ی خود دارد که به صورت زنجیره‌ی معنادار هستند. روش‌ها و معرفت‌ شناسی بسیار مهم است. هر شهرساز باید ابتدا با این چهارچوب آشنا باشد. باید اصطلاحات مورد استفاده را بداند. به طور مثال:

روش: یک سری رویه و انضمام است که مورد وفاق هم هستند و از آنها برای پیشبرد کار استفاده می‌کنیم.

روش‌شناسی: اصول و مفروضات و چهارچوب‌هایی که به طور آگاهانه علمی و منطقی انتخاب می‌کنیم.

معرفت‌شناسی: چه مواجهه‌ای با دانش و معرفت داریم. چه چیز از دانش و معرفت می‌دانیم.

هستی شناسی: به این می‌پردازد که واقعیت چیست و جهان بینی اصلی درباره‌ی واقعیت چیست.

نظرپور صحبت را اینطور ادامه داد که انتخاب پارادایمی که در زیرمجموعه‌ی آن پژوهش می‌کنیم بسیار مهم است. پارادایم‌هایی مثل اثبات‌گرایی که با دید خوش‌بینانه به علم و با منطق به شناخت پدیده می‌پردازد، برگرفته از رابطه‌ی علّی و آزمایشگاهی است. یا پارادایم تفسیرگرایی که بر فهم هم‌دلانه استوار است، در این روش فرد و انگیزه‌هایش جایگاه مهمی دارند، معنی و علل با توجه به ارزش‌ها بررسی می‌شود.

در ادامه به توضیح پارادایم‌ انتقادی که دغدغه‌ی بر هم زدن وضع موجود را دارد و با دید انتقادی به مسائل می‌نگرد و پارادایم عمل‌گرایانه که معتقد است باید از بند مفروضات خارج شد و در دل ماجرا مفاهیم را شناخت، پرداخته شد.

بیان مسأله، مهم‌ترین رکن پژوهش

گفتگو با مبحث مسأله و اهداف و پرسش‌های پژوهش ادامه پیدا کرد. نظرپور بیان کرد که نطفه‌ی پژوهش، مسأله‌ی آن است. نباید به دنبال موضوع و عنوان باشیم بلکه باید مسأله و دغدعه‌ی خود را مطرح کنیم. در اجرای هر پژوهش یک هرم وجود دارد که یک ضلع آن محقق و ضلع دیگر پدیده شهری و طرف سوم داشتن دانش تخصصی است‌. دو گرایش اصلی برای طرح مسأله وجود دارد. یک زمانی که به دنبال نمایش دادن یک شکاف و خلاء هستیم و دوم زمانی است که می‌خواهیم کلیت دانش و بدنه‌ی دانش را به چالش بکشیم.

سرتیترهای اصلی پژوهش

نظرپور در اتباط با سر تیترهای طرح پژوهش بیان کرد: در پژوهش چند سرتیتر اصلی وجود دارد. بخش اول، عنوان کار است که باید شامل کلید واژه‌های استفاده شده کار تحقیقی باشد. بخش دوم باید شامل حوزه نظری باشد که بیان مسأله اهمیت زیادی دارد. پروپوزال خوب باید طرح و بیان مسأله‌ی خوبی داشته باشد تا مخاطب مسأله را درک کند. سپس باید مرور ادبیات را ذکر کرد که ارتباطی بین پژوهش ما و بدنه‌ی دانش برقرار می‌کند. در گام‌های بعدی به پیشینه‌ی تحقیق‌های صورت گرفته از قبل، روش‌های شناسایی پژوهش، میدان پژوهش، زمان‌بندی، محدودیت، مشکلات، و در آخر به منابع اشاره کرد.