چهارمین نشست معماری خوانی در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین المللی سوره برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه بین المللی سوره، جلسه پایانی چهارمین دوره حضوری معماری خوانی باهمکاری معاونت پژوهشی دانشگاه بین‌المللی سوره روز 19 آذرماه 1403، در کتابخانه دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین‌المللی سوره برگزار شد.
دبیر این جلسه مهندس آناهیتا سماوات و میهمانان این جلسه دکتر ساره نیک‌آبادی، دکتر زکیه سادات طباطبایی و دکتر سید غلامرضا اسلامی بودند.
سماوات به بررسی فلسفه در معماری ایران تأکید کرد و گفت: مطالب جلسه چهارم معماری خوانی را به جمله نوستالژی «یکی بود یکی نبود» ختم می‌شود. فضای معماری امروز ما ناکوک است و این بر روحیه ما انسان‌ها تأثیر می‌گذارد. اما هرکس می‌تواند به سهم خودش شروع کند به کوک‌کردن ناکوکی‌ها.
وی همچنین با ارائه مثالی برای شفاف کردن این موضوع گفت: معماران سنتی ایرانی به دنبال تجمل‌گرایی و تبلیغات و ... نبودند. بلکه با عشق و احساس مسئولیتی که به‌صورت ناخودآگاه در وجودشان جاری بوده، شروع به کوک‌کردن ناکوکی‌ها می‌کردند. انسان‌هایی هم که در آن معماری زیست می‌کردند، به خاطر وجود این تناسبات، زندگی و عشق موجود در فضاها دارای روحیات بهتری بودند. مانند «تاج‌محل» که عشق متبلور است یا مسجد شیخ لطف‌الله که ایمان متبلور است. معنویت و معنا باید امری درونی باشد تا به دست یک معمار در یک بنا جاری شود.
در ادامه مباحث دکتر ساره نیک‌آبادی به مقایسه فلسفه ایران و غرب پرداخت و افزود: برای مقایسه فلسفه ایران و غرب باید از تفکر شروع کنیم که بن‌مایه فلسفه است. این تفکر، تفکر عقلانی نیست بلکه به سمت عرفان می‌رود. وی از دانشجویان درباره چیستی تفکر سؤال پرسید. پاسخ دانشجویان موارد زیر بود:
- دانشجوی مهمان: تفکر یعنی در هر موضوعی یک چرایی مطرح شود.
- علیرضا صالح: پرداختن به یک مسئله تفکر است.
- فاطمه کریم‌خانی: تفکر همان چیستی فلسفه است که همان چرایی و چیستی یک موضوع را بررسی می‌کند.
دکتر نیک‌آبادی در ادامه صحبت‌های دانشجویان، تفکر را نوعی مواجهه با جهان هستی دانست و افزود: تفکر، ما را از چیزهای عادی و ساده و متداول به سمت ژرف‌اندیشی می‌برد؛ ریشه در ادراک دارد و اگر مبتنی بر نوعی ادراک باشد می‌تواند تعاریف متعددی داشته باشد.
نیک‌آبادی ادامه داد: ما دو نوع ادراک داریم: حضوری و حصولی. در ادراک حضوری: علم، عالم و معلوم باهم وحدت دارند. یعنی ما علم‌داریم به احساساتمان، ترس‌هایمان و ... درواقع emotion وجود دارد و ما خودآگاهی داریم. این علم از نوع science نیست بلکه از نوع knowledge است. اما ادراک حصولی مبتنی بر مفاهیم است و این مفاهیم باعث می‌شود عالم و معلوم از هم جدا شوند. وقتی گفته می‌شود ادراک ما مبتنی بر حصول است یعنی ما از آن پدیده فاصله می‌گیریم و از بیرون به آن نگاه می‌کنیم؛ اما وقتی گفته می‌شود ادراک ما مبتنی بر حضور است یعنی ما با آن پدیده یکی می‌شویم.
در بخش دیگر نشست معماری خوانی، دکتر سید غلامرضا اسلامی، درباره اهمیت برگزاری جلسات معماری خوانی گفت: در دنیای امروز با چیزهایی مواجه هستیم که اصطلاحاً پیش خورانده شدند به انسان‌ها. یعنی عده‌ای متخصص از قبل آن‌ها را آماده کرده و ما آن‌ها را مصرف می‌کنیم. ازجمله افکاری که ما آن‌ها را به کار می‌بریم. اما «پس‌خوراند» یا «فیدبک» آن است که این تفکرات بررسی شوند و آن شخص مولد چیز بهتری خواهد بود، با بررسی و تجزیه‌وتحلیل کردن تفکرات گذشته، می‌توان یک چرخه جدید از علم ایجاد کرد. ما با فلسفه و جهان‌بینی می‌توانیم مشکلاتمان را تشخیص دهیم و به کمک علم و تکنولوژی می‌توانیم آن‌ها را حل کنیم. اما برای اینکه از علم و تکنولوژی استفاده کنیم دوباره به فلسفه و جهان‌بینی نیاز داریم.
اسلامی افزود: ما برای کاربردی کردن علمی که در معماری نهفته است نیاز به فلسفه داریم تا بپرسیم ما که هستیم و چه نیازهایی داریم؟ مبانی نظری معماری از جنس فلسفه مضافی است که با آن، کارایی این حرفه افزایش پیدا کند.
استاد تمام دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین‌المللی سوره در ادامه درباره فلسفه کلی و خاص گفت: فلسفه گذشته‌نگر و حقیقت‌طلب است مانند افلاطون و ارسطو و ابن‌سینا و آنان به حرف‌هایی که قبل از آن‌ها زده‌شده استناد می‌کردند اما فلاسفه معاصر مثل هگل، شولتز، دریدا و ... نگاه حال و آینده‌نگر به فلسفه دارند. یعنی شرایط موجود را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند و پیشنهاد توسعه و گسترش را مطرح می‌کنند.
در ادامه سماوات با توجه به صحبت‌های دکتر اسلامی به لزوم تفکر افقی به‌جای تفکر عمودی با الهام از ریشه‌های گیاه ریزوم که به‌صورت افقی در دل زمین گسترش پیدا می‌کنند، تأکید کرد درواقع ما باید در بطن موضوع به‌صورت افقی وارد شویم.
در انتهای جلسه ضمن بیان جمع‌بندی کلی و تقریر کلیات، عکسی یادگاری همراه حاضرین در جلسه ثبت شد.
گزارشگر: فاطمه کریم‌خانی – متین خندان
نظر خود را بنویسید