نشست تخصصی نمایش، به همت معاونت پژوهشی دانشگاه بین‌المللی سوره با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، در چهارمین دوره بزرگداشت ملی و بین‌المللی حکیم نظامی شاعر بزرگ قرن ششم هجری، دوشنبه ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه بین‌المللی سوره در این نشست، استادان دکتر اکرم قاسم پور با موضوع «نقش زنان خردمند در ایجاد ساختارهای دیالوژیک در آثار نظامی»، استاد فرزاد معافی با موضوع «تحلیل چگونگی استفاده از مفهوم تفارق احباب در ساختار دراماتیک و سیر تطور روایت در منظومه خسرو و شیرین» و دکتر امیررضا نوری پرتو با موضوع «خوانش اسطوره‌ای داستان اسکندر در اسکندرنامه نظامی بر پایه الگوی سفر قهرمان کریستوفر ووگلر» به سخنرانی پرداختند.

نظامی و دیالوگ؛ زبان گفت‌وگو در دل منظومه‌ها

دکتر اکرم قاسم پور در سخنان خود نظامی را شاعری دانست که به دلیل آشنایی با آثار پیشینیان و تأثیر از فلسفه یونانی، مفهوم دیالوگ را به بهترین شکل در منظومه‌های خود نمایان کرده است؛ امری که برای اهالی هنرهای نمایشی بسیار قابل‌توجه است.

وی تأکید کرد: دیالوگ در پی دستیابی به مفاهمه و روشنگری است و هر گفت‌وگویی را نمی‌توان دیالوژیک دانست. ارتباطات دیالوژیک، در سطح فردی و اجتماعی، موجب کاهش آشفتگی و تقویت صلح می‌شود.

او با اشاره به هفت‌پیکر نظامی گفت: نظامی در این اثر، زندگی بهرام را از خلال هفت داستان روایت می‌کند؛ سفری ذهنی که در آن، بهرام از یک جنگ‌آور به انسانی خردمند تبدیل می‌شود. این تحول، حاصل تعامل دیالوژیک او با زنان دانا در داستان است.

درام در آثار نظامی؛ پیوندی میان عشق و تضاد

استاد فرزاد معافی نیز در این نشست به جایگاه نظامی در تاریخ ادبیات داستانی اشاره و تأکید کرد: شاعران بزرگ و کوچک پس از نظامی، به تأسی یا تقلید از وی، مضامین داستانی و شعری‌اش را تکرار کرده‌اند؛ که این نشانه‌ای از قدرت فکری و هنری اوست.

وی در ادامه، دو مفهوم کلیدی درام را در آثار نظامی بررسی کرد: تفارق احباب؛ جدایی کسانی که یکدیگر را دوست دارند و جمع ضدین؛ همزیستی تضادهای فکری در کنار یکدیگر.

به گفته معافی، این مفاهیم، بنیان‌های اصلی درام هستند و در منظومه‌هایی مانند خسرو و شیرین، نظامی از این عناصر برای خلق ساختاری پویا و دراماتیک استفاده کرده است.

اسکندرنامه؛ اسطوره‌ای در مسیر قهرمان‌پروری

دکتر امیررضا نوری پرتو نیز با رویکردی اسطوره‌ای به سراغ اسکندرنامه نظامی رفت و با تکیه‌بر نظریه سفر قهرمان کریستوفر ووگلر، خوانشی جدید از این اثر ارائه کرد.

او نشان داد که چگونه اسکندرنامه، روایتگر سفری درونی و بیرونی است که قهرمان در آن از مراحل مختلف تحول عبور می‌کند و درنهایت، به معرفتی نو دست می‌یابد.