محمدعلی رجبی دوانی، عضو هیأت‌علمی دانشکده هنر سوره و هنرمند شناخته‌شده عرصه نگارگری خواستار اقدام جدی مسئولین عرصه فرهنگ و هنر جهت بازگرداندن سبک نگارگری کمال‌الدین بهزاد به ایران شد

به‌گزارش روابط‌عمومی دانشگاه بین‌المللی سوره به نقل از فارس، خبری تاسف‌برانگیز با تیتر: «هنر مینیاتور به سبک بهزاد به نام کشور افغانستان در یونسکو ثبت جهانی شد!» از سوی برخی رسانه‌ها منتشر شد. بر اساس این خبر، در جریان برگزاری بیستمین نشست کمیته بین ‌دولتی پاسداری از میراث‌ فرهنگی ناملموس یونسکو، افغانستان موفق شد «هنر مینیاتور به سبک بهزاد» را به نام خود در یونسکو ثبت کند.از همین‌رو به سراغ استاد محمدعلی رجبی دوانی، هنرمند و چهره شناخته‌شده هنر نگارگری کشورمان رفتیم و دیدگاه او را در باب آنچه به وقوع پیوسته است، جویا شدیم.

رجبی دوانی ضمن اشاره به سابقه‌مندی چنین اقداماتی به خبرنگار فارس گفت: «چندی قبل هم «ازبک‌ها» اقدام مشابهی را انجام داده و کوشیدند تا میراث کمال‌الدین بهزاد را به نام خود بزنند. آمریکا هم از این اقدام ازبکستان حمایت و در نتیجه یونسکو اعلام کرد که مزار بهزاد در ایران نیست. از آنجا که متاسفانه از سمت ما پیگیری جدی صورت نگرفت، این موضوع مسکوت ماند». او افزود: «در وهله اول باید گفت که در دوران حیات کمال‌الدین بهزاد، هرات و سرتاسر افغانستان جزو حوزه تمدنی ایران بوده است. لذا بسیار روشن است که تاریخ افغانستان، تاریخ بسیار نزدیک و کوتاهی است؛ بدین‌معنا که در گذشته نه چندان دور، افغانستان نه کشوری مستقل، بلکه تکه‌ای از ایران بود اما انگلیسی‌ها آن را از خاک ما جدا کردند».این هنرمند تصریح کرد: «البته می‌دانیم که کمال‌الدین بهزاد،‌ نقاش دوره تیموری در هرات می‌زیسته است اما نباید فراموش کرد که عصر تیموری یکی از دوره‌های شاخص متعلق به هنر ایران است و همه محققین، مورخین و صاحب‌نظران روی این نکته روشن اتفاق نظر دارند. اگرچه بخش عمده‌ای از میراث نگارگری ایران در منطقه شرق شکل گرفته و امروز این منطقه را افغانستان می‌نامیم».

عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی سوره ادامه داد: «سبک هرات که با کمال‌الدین بهزاد شناخته می‌شود، در امتداد سبک‌های قدیم ایران تعریف می‌شود که در تبریز اول و شیراز بوده و کمال‌الدین بهزاد آن را به اوج رسانده است. بنابراین چیزی نبوده که یک شبه در هرات و توسط بهزاد یا هر شخص دیگری ساخته شده باشد. سیر آن برآمده از سلسله و تاریخ نقاشی ایرانی است که در سایر نقاط ایران پیش رفته و به هرات رسیده است. از آنجا بار دیگر قوام پیدا کرده و به تبریز دوم رسیده است. این سبک در دوران صفوی ادامه پیدا می‌کند و دستخوش تحولاتی می‌شود». او بیان کرد: «با نگاهی به تاریخچه و روند تطور هنر نقاشی در ایران، شاهد چرخش این هنر در بخش‌های مختلف جغرافیای ایران ازجمله هرات هستیم و همان‌گونه که اشاره کردم، در آن دوران قسمتی از خاک ایران را تشکیل می‌داده است. پس اینکه ادعا شود سبک نگارگری بهزاد، سبکی غیرایرانی محسوب می‌شود، حرف بسیار غلطی است».

این هنرمند نگارگر در بخش دیگری از اظهارات خود عنوان کرد: «وجه واضح و روشن ماجرا این است که آنچه رخ داده نه حرکتی فرهنگی و هنری، بلکه یک اقدام آشکار سیاسی بوده است؛ لذا فاقد هرگونه ارزش فرهنگی و هنری است. میراث کمال‌الدین بهزاد متعلق به ایران است و باید حتما به ایران بازگردانده شود».

رجبی دوانی در پایان یادآور شد: «ضروری است که مدیران ما مخصوصا مسئولین وزارت میراث فرهنگی، فرهنگستان هنر و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با جدیت و ممارست این موضوع را از طریق وزارت امور خارجه پیگیری کنند و اعتراض رسمی خود را نسبت به آنچه رخ داده است، به یونسکو اعلام کنند. در این اعتراضیه باید دلایل و مستندات متقن مربوط به ایرانی بودن سبک نگارگری کمال‌الدین بهزاد به خوبی تبیین و برجسته شود».